Neytendablaðið - 01.03.2006, Side 9

Gæðakönnun á borvélum
Aöeins örfáar borvélar í þessari könnun eru til á íslenskum markaði samkvæmt
upplýsingum sem Neytendasamtökin fengu frá seljendum.
Itarleg markaöskönnun yfir borvélar sem fást hér á landi er aö finna á www.ns.is
Á nánast öllum heimilum i dag er einhvers
konar borvél inni í skáp. Þær eru notaðar
á hefðbundinn hátt og líka meö alls kyns
aukabúnaöi sem hægt er aö festa á þær,
eins og stálbursta, sög, hræripinna til aö
hræra málningu, vatnsdælu, meitli, slípi-
rúllu o.fl.
Gæöakönnun ICRT á borvélum meö snúru,
þ.e. ekki hleðsluborvélum, náöi til 22 högg-
og brotaborvéla og 58 höggborvéla og
var gerð síðari hluta ársins 2005. Tóku 8
Evrópuþjóðir þátt með því aö senda tæki
inn til skoðunar. Borvélunum var skipt í tvo
flokka: höggborvélar og högg- og brotabor-
vélar.
í könnuninni kemur í Ijós aö sumar höggbor-
vélarnareru farnarað líkjast rafmagnsskrúf-
járnum (2 gírar með háu togi (snúningsátaki)
á mótor) en aðrar eru framleiddar með það
í huga aö nota á tré/járn (háhraöa mótor,
1 gír). Varðandi aðra eiginleika þá eru þeir
afskaplega breytilegir á milli borvélateg-
unda. Nú má í fyrsta sjá sinn borvélar með
hraðastillingu sem gerir auðveldara að
skrúfa.
Kraftur
Fræðilega segir krafturinn eitthvað um
vinnsluhraðann (og tog (snúningsátak)).
Því meiri kraftur, því betri er frammistaða
tækisins. Þetta er hinsvegar einnig háð því
afli sem er beitt þegar ýtt er á vélina. Ef fast
erýtt á borvélina snýst hún hægar og þegar
ýtt er mjög fast getur hún jafnvel stöðvast
alveg og þá er hætta á að mótorinn ofhitni.
Það má því segja að kraftmeiri vélar vinni
verkin á skemmri tíma.. Raunveruleg
frammistaða vélanna er hinsvegar að jöfnu
háð skilvirkni mótorsins, gíranna, patrón-
unnar og fleiri þátta. Einnig er vert að geta
þess að framleiðendur fara sínar eigin leiðir
í að mæla kraftinn og þessvegna gefur
uppgefin kraftur takmarkaðar upplýsingar
þegar borvélar mismunandi framleiðenda
eru bornar saman. Það er eingöngu þegar
borvélar sama framleiðenda eru bornar
saman að uppgefinn kraftur gefur einhverjar
upplýsingar sem byggjandi er á.
Hraði og þreplaus hraðastilling
Það er nauðsynlegt að nota mikinn hraða
þegar borað er í hart efni eða þegar litlir
borar eru notaðir. Þegar borvélin er notuð
til að skrúfa eða bora í mjúkt efni með
stórum bor er betra að hafa minni hraða
ásamt meira togi (snúningsátaki), að öðrum
kosti fer skrúfan of hratt inn. Góð lausn við
þessar þversagnakenndu aðstæðureru gírar.
í þessari gæðakönnun höfðu 16 af 56 högg-
borum gírkassa með tvo gíra.
Högg- og brotavélarnar í þessari könnun
hafa engan gírkassa. Margar þeirra hafa
ekki einu sinni hraðnæman gikk þannig að
annað hvort eru þær í gangi eða ekki. Það
er þó mikilvægt að fylgja ekki í blindni
uppgefnum hraða því flestar borvélanna
vinna umtalsvert hægar ef álagiö er mikið.
Sumir framleiðendur hafa leitað lausna á
þessum vanda með því að koma fyrir rafrás
sem stjórnar mótornum, kallað þreplaus
hraðastilling. Þetta virðist virka ágætlega
þar sem skrúfa þarf með miklum krafti en á
lágum hraða. í þessari gæðakönnun sést að
gæði slíkra þreplausra hraðastillinga hafa
batnað talsvert.
Ráð: Mundu að nota rétta hraðastillingu i
hlutfalli við stœrðina á bornum. Lítill bor (I-
6mm) - mikill hraði, stœrri borar - lítill hraði.
Þetta eykur endingu boranna og reynir
minna á sjálfa borvétina. Einnig er ágœtt
ráð þegar borað er i steinvegg að byrja á að
negla nagla þar sem á að bora, bora síðan
með minni bor og víkka svo gatið með rétta
bornum á eftir. Þannig fœst nákvœmari
borun (auðveldara að hitta á staðinn þar
sem bora á með minni bor þvi þar er gat fyrir
eftir naglann) og minni líkur á að holan víkki
óeðlilega út í boruninni sjálfri við að borinn
hreyfist til hliðanna á meðan borað er.
Aðrir eiginleikar
Að nota sexhyrndan skrúfjárnsbita beint
á öxulinn: eftir að patrónan hefur verið
fjarlægð er hægt að setja sexhyrndan skrúf-
járnsbita beint á öxulinn. Þetta er til mikilla
bóta þegar unnið er í litlu rými, heildarlengd
borsins er þá styttri. Athugið að þetta tekur
tíma; fyrst þarf að losa um skrúfu til að
patrónan losni frá!
Patróna fyrir högg- og brotavélarnar er
svokölluð SDS-patróna sem tekur við SDS-
borum sem eru hannaðir með sérstökum
brúnum eða gárum sem passa í SDS-patr-
ónuna sem hefur samsvarandi dældir á
réttum stöðum og festir þannig borinn.
Þessir SDS-borar geta hreyfst til hliðanna
í patrónunni, sem er nauðsynlegt vegna
mismunandi tækni högg- og brotavéla
samanborið við venjulega höggborvél. í
högg- og brotavél er borinn sleginn áfram
með mikilli þyngd. Á höggborvél er borinn
hinsvegar aðeins lauslega sleginn áfram
með fastri tengingu.
Þegar nota á högg- og brotavélina til að
bora venjulega (án höggeiginleikans) er
hægt að setja millistykki (í raun venju-
lega patrónu) í SDS-patrónuna sem gerir
borinn framþungan og erfiðan í notkun (að
koma bornum nákvæmlega fyrir getur verið
nánast ómögulegt vegna samspils patrón-
anna og þeirrar miklu vegalengdar frá hend-
inni að þeim hlut sem bora á í). Miklu betri
lausn er boðin af sumum framleiöendum
þar sem SDS-patrónunni er skipt út fyrir
venjulega patrónu. Stundum fylgir venjuleg
patróna eða millistykki tækinu en stundum
þarf að kaupa það sérstaklega. Hugsanlega
er ráð þegar högg- og brotavél er keypt að
athuga með aukaborvél um leið til að bæta
upp þráðlausa borinn.
Fyrir höggborvélarnar og högg- og brota-
borvélarnar er nauðsynlegt að hafa annað
handfang sem kemur með öllum högg- og
brotaborvélum og nánast öllum höggbor-
vélum. Seinna handfangið fylgdi ekki með
DeWALT D21008 og Metabo BE 560 Elec-
tronic Drill en Wickes Professional 750W
9 NEYTENDABLAÐIfl 1.TBL. 2006