Neytendablaðið - 01.03.2006, Síða 12

Rotary Drill - 167241 hefur stórt auka-
handfang til aö halda við miklu togi (snún-
ingsátaki).
Fimmtán af þeim 22 högg- og brota-
borvélum sem voru skoðaðar í þessari
gæðakönnun geta meitlað. Það er gert
þegar þarf að fjarlægja stóra veggjarhluta
eða til að gera rásir í veggi/gólf eða loft.
Snúrulengd
Flestar borvélanna hafa snúrur sem eru
lengri en 2 metrar. Sumar eru hinsvegar
undir þessari lengd sem er of stutt. Snúrur
sem eru 4 metrar eða lengri hafa reynst
afskaplega þægilegar. Sumar borvélanna
hafa gúmmísnúrur sem eru sveigjanlegri og
endast bæði betur og lengur.
Þyngd
Mikilvægi þyngdar vélarinnar fer eftir notk-
uninni. Stundum er meira gagn í þyngra
tæki en við aðrar aðstæður getur of þungt
tæki verið erfitt í burði eða í vinnslu.
Það þarf reyndan og sterkan einstakling
til að nota vélarnar í langan tíma i láréttri
stöðu.
Oryggi
Neytendasamtök víðs vegar í Evrópu vinna
enn að því að patrónan verði einangruð frá
bornum þannig að ef borað er í rafmagnsvír
sem straumur er á fari ekki rafstraumur í
borvélina. í Ijós kom í þessari gæðakönnun
að 15 höggborvélanna og 7 högg- og brota-
borvélanna eiga enn við þetta tiltekna
vandamál.
Ending
Almenn gæði tækjanna í þessari gæða-
könnun er slæm þetta árið, þar sem aðeins
20 af 74 borvélum sem kannaðar voru
komust í gegn um endingarprófunina án
vandræða.
Varðandi högg- og brotvélarnar komu
fram miklar skemmdir vegna margvíslegra
Gæðakönnun á borvélum
orskaka. Það fannst meira að segja brotinn
öxull í vél sem var að koma ný á markað.
Eftirfarandi texti er fenginn úr bókinni „Verk
að vinna - FHandbók um viðgerðir viðhald og
smíðar", útg. Almenna bókafélagið 2005.
Patróna
Þegar um þyngri verk er að ræða er lykil-
patróna á borvél besta læsingakerfið þegar
festa þarf bor eða aðra aukahluti í borvélina.
Það er nauðsynlegt að nota lykilinn í öll
götin á kransinum þegar festingin þarf að
vera sérlega góð.
Á sjálfherðandi patrónur á rafmagnsborum
þarf ekki lykil. Bor eða annað er sett í
stykkið og læst fast með því einfaldlega að
herða patrónuna í höndunum.
Til eru tvær gerðir; Festing með einfaldri
spennu og önnur með tvöfaldri. Sú tvöfalda
þekkist á því að henni er tvískipt. Einföld
festing er betri en þá er byggt á spindilás.
Krafturinn
Styrkur rafmagnsbora er mældur í vöttum.
Þvi hærri sem vatt-talan er því kraftmeiri
er vélin. Ef þú þarft rafmagnsborvél í léttari
verk, upp í 20mm göt í tré, 10mm í stál,
8mm í stein og skrúfun, ættirðu að velja
500-600 vatta vél. Flún er ekki of stór og
þung og því auðveldara að koma henni að
á erfiðum stöðum, t.d. inni í hornum. Þú
hefur þar að auki betri stjórn á tækinu.
í meira krefjandi vinnu ættirðu að fá þér vél
sem er á milli 700 og 1000 vött. Á þannig
vélum er kostur að hafa tvö stig eða gíra.
Höggborvél/Högg- og brotavél
Venjulegur höggbor er með vélrænum
höggum og hentar vel þegar boraö er fyrir
töppum og skrúfum í steinveggi.
Þurfir þú hinsvegar að bora mikið og oft I
hörð efni er best að nota högg- og brotvél.
Slík vél er með loftknúnum slögum sem
framleidd eru af tveimur stimplum sem
þjappa lofti. Fremri stimpillinn (slagstimp-
illinn) slær beint á borinn en það eykur skil-
virknina u.þ.b. fimmfalt. Þessar vélar eru
einnig með sérstöku festikerfi fyrir borinn
sem kallast SDS-Plus eöa SDS-Max. Vegna
þess að hann er loftknúinn verður hrist-
ingurinn mun minni en í venjulegum högg-
borum.
Borar
Til eru margar gerðir af borum sérstaklega
fyrir tré - spíralbor með skrúfuoddi, tvíeggja
trébor, flatbor og trébor með stillanlegum
skurði. Að auki eru til svokallaðir FiSS-borar
(Fiigh Speed Steel) án odds, sem hægt er að
nota bæði á tré og málm.
Tréspíralborinn var eiginlega þróaöur
fyrir handsveifarborinn og því hafði þessi
gerð af borum skrúfuodd fyrir framan
skurðarhnífinn. Oddurinn auðveldar að byrja
borunina nákvæmlega á réttum punkti.
Gallinn er sá að með slíkum bor flísast heil-
mikið úr efninu á undirhliðinni þar sem
borinn kemur í gegn en hjá því er reyndar
hægt að komast. Til aö nota spíralbora
þarf borvélar af vissum lágmarksstyrkleika,
sérstaklega þegar þvermálið feryfir 20mm.
Borana er hægt að fá á bilinu 6 til 32mm.
Tveggja hnífa bor er sá bor sem hentar best
í rafmagnsborvélar. Hann gerir hrein og
slétt göt og hentar því vel til að bora fyrir
töppum. Álagið á vélina sjálfa er minna en
með öðrum borum. Hinsvegar eru takmark-
anir hvað stærðirnar varðar (3-20mm).
Flatborar eru til i miklu úrvali, 6-38mm.
Þessi gerð er einnig kölluð hraðbor, þar sem
hann má nota með miklum snúningshraða
til að fá hreinan skurð. Þetta er ódýr bor
sem hentar vel þegar götin þurfa að vera
stór. Það er líka einfalt að ná honum úr
gatinu.
Það eru einnig til stillanlegir tréborar. Þeir
vinna þannig að hnífinn á einum og sama
bornum er hægt að stilla á mismunandi
ummál, allt að 40 millimetrum."
12 NEYTENDABLAÐIÐ1. TBL. 2006