Bændablaðið - 17.02.1998, Síða 20

20
Bændablaðið
Þriðjudagur 17. febrúar 1998
Bnnaðargjaldið hluii ai
úthorguðu afurðaverði
- hændur lniria að shíla þvf sjðlðr i rfkissjöO
Sveinn Sigurmundsson,
framkvæmdastjóri
Búnaöarsambands Suöuriands.
Sem kunnugt er tóku lög nr.
84/ 1997 um búnaðargjald gildi
um áramót. Stærsta breytingin er
sú að nú fá bændur búnaðargjaldið
í hendur en þurfa að skila því
sjálfir í ríkissjóð.
Rétt fyrir jólin var ákvæðinu
um innheimtuna breytt og horfið
frá því að tengja hana
gjalddögum virðisauka-
skatts.
Gjaldskyldir bú-
vöruframleiðendur
skulu greiða upp í
væntanlega álagningu
með fimm jöfnum
mánaðarlegum
greiðslum mánuðina
ágúst til desember á
tekjuárinu. Greiðslan
skal nema 2,65% af
búnaðargjaldsstofni á
næstliðnu tekjuári. Inn-
heimta hvers árs ræðst
af áætlaðri veltu, en sú
áætlun byggist á
veltunni árið áður.
Endanleg álagning fer
síðan fram árið eftir og
þá leiðréttast of- eða
vantekin gjöld.
Ef við gefum okkur
að bú sé með 5 milljónir
í gjaldskylda veltu árið
1997 þá yrði í slíku
tilfelli búnaðargjöld
132.500 kr. Árið 1998 yrði
mánaðarleg greiðsla 26.500 kr. í
fyrsta sinn 1. ágúst. Þetta sama bú
hefur 6 milljónir í gjaldskylda
veltu árið 1998. Álagning 1999
grundvallast á þeirri tölu og þá
leiðréttist áætlunin 1998. Heildar-
greiðslur hækka um 26.500 og
mánaðargreiðslur um 5.300 kr. Ef
menn sjá fyrir sér mikla breytingu
á veltu milli ára er heimilt að
sækja um leiðréttingu til skatt-
stjóra.
Búnaðargjaldið er 2,65 % og er
gjaldstofn velta búvöru og
tengdrar þjónustu.
Hér fylgir með tafla sem sýnir
hvemig búnaðargjald skiptist hlut-
fallslega milli hinna einstöku
stofnana. Enn fremur fylgir með
hvað meðal kúabúið samkvæmt
búreikningum 1996 hefði greitt í
búnaðargjald en það var með
gjaldskylda veltu upp á 6.316.000
Búnaðarmálasjóðsgjöld af
nautgripa-og sauðfjárrækt var 1,4
% sem afurðastöðvar innheimtu.
Hér er því við fyrstu sýn um aukn-
ar álögur að ræða því bændur eiga
að skila 2,65 %. Hins vegar kom
þessi hækkun inn í nýjan verðlags-
gmndvöll sem tók gildi 1. janúar
sl. Annað atriði er vert að hafa í
huga að neytenda-og jöfnunargjald
(2,0%) sem lagðist á heildsölu-
stigið og rann óskipt til Stofnlána-
deildar var lækkað 1. júní sl. og
fellt út um áramót. Sömuleiðis var
með 0.25% gjald af sama gjald-
stofni sem rann til Framleiðslu-
ráðs. Því miður þá er farið rangt
með í grein sem birtist í Fréttabréfi
Búnaðarsambands Suðurlands
fyrir skömmu þar sem segir að
gjaldið hafi verið fellt út á miðju
sl. ári. Þá lækkaði það en var svo
fellt út í árslok. Framleiðsluráð
landbúnaðarins innheimtir þó
vegna birgða 1,05%
gjald af heildsölu-
verðmæti kindakjöts
sem selt er frá afurða-
stöðvum mánuðina
janúar til og með ágúst
1998 og af mjólkuraf-
urðum sem seldar em
frá afurðastöðvum
mánuðina janúar og
febrúar 1998. Þessi
lækkun hlýtur því að
koma neytendum til
góða. Heildarálögur á
landbúnaðinn minnka
því sem nemur á annað
hundrað milljónum á
ári. Tekjur Lánasjóðs
minnka um rúmlega
helming, en eins og
kunnugt er hækkuðu
vextir til Lánasjóðs um
áramótin.
Bændur hafa
andvirði búnaðar-
gjaldsins inn í
rekstrinum fyrri hluta
ársins. En hætt er við að
mörgum bregði í brún þegar að
skilum kemur enda um verulegar
upphæðir að ræða. Gjöldin verða
sýnilegri og búast má við
ákveðnari umræðu um í hvað þau
fara.
Búnaðarsjóöur
Afurðir BÍ Bsb. Búgr. Bjargr. Lánasj. Framlr. Alls
Nautgripaafurðir 0,325 0,500 0,100 0,300 1,150 0,275 2,650
Sauöf járafuröir 0,325 0,500 0,100 0,300 1,150 0,275 2,650
Hrossaafuröir 0,325 0,500 0,550 0,200 0,800 0,275 2,650
Svínaafuröir 0,125 0,250 0,900 0,300 0,800 0,275 2,650
Alifuglakjöt 0,125 0,250 0,200 1,000 0,800 0,275 2,650
Egg 0,125 0,250 0,900 0,300 0,800 0,275 2,650
Karlöflur, gulrófur 0,325 0,500 0,450 0,300 0,800 0,275 2,650
Annað grænmeti og blóm 0,325 0,500 0,450 0,300 0,800 0,275 2,650
Grávara 0,325 0,500 0,450 0,300 0,800 0,275 2,650
Æðardúnn 0,325 0,500 0,450 0,300 0,800 0,275 2,650
Skógarafurðir 0,325 0,500 0,450 0,300 0,800 0,275 2,650
Meðal kúabú 1996 verðmæti 20.527 31.580 6.316 18.948 72.634 17.369 167.374
Búnaðargjaldið
Hvernig
breytist gjald-
stofninn?
Sigurgeir Þorgeirsson, fram-
kvæmdastjóri BÍ.
„Gjaldstofn
búnaðargjalds er velta
búvöru og tengdrar þjónustu
hjá búvöruframleiðendum“,
segir í lögunum. Þar er
vitnað til grein 11 -13 í
lögum nr. 50/1988 um virðis-
aukaskatt, en síðan kemur
fram, að frá veltunni megi
draga andvirði seldra varan-
legra rekstrarfjármuna.
*Allar búsafurðir bænda
verða gjaldskyldar og þær
breytingar helstar að því
leyti frá því sem var, að
gjaldið leggst á lífdýrasölu
(þ.m.t. seld hross) og heysölu.
* Ekki er lagt gjald á
tekjur af dýraveiðum, né
heldur á leigutekjur af
veiðiám og vötnum, en
dúntekja verður áfram
gjaldskyld.
* Hvað tengda þjónustu
varðar, virðist helst vera um
að ræða tamningu og sölu
reiðhesta hjá bændum, en
sjálfstæðar tamningastöðvar,
reiðskólar eða
kynbótastöðvar falla ekki
undir gjaldskyldu. Þjónusta
á borð við jarðvinnu, rúllun
og pökkun heys, rúning eða
járningar er ekki gjaldskyld.
Þá fellur ferðaþjónusta
bænda ekki undir lögin.
* Stundi bóndi aðra
atvinnustarfsemi en fellur
undir lögin um
búnaðargjald, ber honum að
halda þeirri starfsemi
bókhaldslega aðgreindri frá
búskapnum, ella verður lagt
á alla veltuna.
* Þetta á t.d. við, þegar
vinnslu- eða sölustarf er hluti
af starfsemi búsins
(fyrirtækisins), s.s. bein sala
á blómum eða garðplöntum,
slátrun og kjötvinnsla, þá
þarf að gæta þess að
aðgreina þessa rekstrarþætti
í bókhaldinu.
Þarna kunna þó að koma
upp álitamál, sem leysa
verður úr.
úmeraraðir ásamt
imeri
gast pantið tímanlega)
snningar í jalóavís
naust
EYRNAMERKI FY
• Br.170 mm
H.100mm
Þvermál 28 mm
pORClN^grrl
Þvermál 28 mm
Lengd 45 mm
$ Br.55 mm
<&• H. 67 mm
MERKIPENNI Lengd35mm
TIP OG TOP-TAG TANGIR
Lengd 50 mm
Krítar (litir)
Úðabrúsar (litir)
Guðmundur Ármannsson, skógar-
bóndi á Vaði er ánœgður með
viðarkolin úr fyrstu koluninni.
Islensk
viðarkol
Fyrir skömmu var gerð tilraun
með kolagerð úr íslensku birki á
vegum skógarbænda á Héraði. Að
sögn Helga Gíslasonar, fram-
kvæmdastjóra Héraðsskóga, gekk
þessi fyrsta tilraun vonum framar.
Skógarbændur geta aukið verðmæti
skógarins með því að kola grisjunar-
viðinn. í þessa tilraun voru notaðir
birkikubbar af ýmsum stærðum úr
Litla-Sandfellsskógi og enginn
munur virtist á kolunum. Kolagerð-
armennimir prófuðu kohn og
grilluðu lambakjöt þegar ofninn var
opnaður. Kohn skiluðu sínu hlut-
verki vel og lambið rann ljúflega
niður. Gangi kolunin jafn vel í fram-
haldinu koma íslensk viðarkol lík-
lega á markaðinn innan tíðar. Ennþá
hefur ekkert verið athugað með
markaðssetningu en miðað við
magn innfluttra kola og viðtökur á
íslenskum skógarafurðum eru skóg-
arbændur bjartsýnir.
Guðmundur, bóndi á Vaði og
Bjami, bóndi í Litla-Sandfelh
smíðuðu ofninn að danskri fyrir-
mynd en Héraðsskógar ijármagna
hann. Auðvelt er að flytja hann á
milli staða en í hann fara um 8 m3
að viði og út koma um 4 m3 af
viðarkolum. Kolunin sjálf tekur
rúman sólarhring og meðan verið er
að komast upp á lagið með kolunina
þarf að vakta ofninn. Veðurfar
skiptir miklu máh en ekki er kolað
nema í stilltu veðri. Brennslunni er
stjómað með súrefnisinnstreymi og
ef veður breytist þarf að breyta
stillingum. Reykurinn er notaður
sem merki um brennsluna. Meðan
brennslan í ofninum er eðileg er
reykurinn hvítur, síðan verður hann
bláleitur þegar kolin em að verða
tilbúin en blár þegar kolin fara að
brenna. Ef of mikið súrefhisstreymi
er inn í ofninn verður reykurinn
mórauður en lítill sem enginn
reykur ef súrefhið er of lítið. Við
kolunina fer raki, gas og harpix úr
viðnum og eftir verður hreint
kolefhi sem gefur frá sér mikinn hita
við bruna eins og grillmeistarar vita.
J skógrækt hér á landi em
engar aldagamlar hefðir og
skógarbændur því mjög opnir fýrir
nýjungum og hafa þeir sýnt þessum
tilraunum mikinn áhuga.
Skandinavar öfunda okkur að þessu
frelsi til tilrauna í skógræktinni. Við
munum halda áfram að prófa okkur
áffam við birkikolun og síðan aðrar
viðartegundir eins og lerki sem
mikið er af á þessu svæði,“ sagði
Helgi Gíslason, framkvæmdastjóri
Héraðsskóga.