Bændablaðið - 17.02.1998, Blaðsíða 22

22
Bœndablaðið
Þriðjudagur 17. febrúar 1998
Útflutningur
hrossakjöts til
Ítalíu
30 til 35
hrossum
slátrað I
hverri viku
Hreiðar Karlsson,
Kjðtframleiðendum ehf.
Félagið Kjötframleiðendur
ehf. var stofnað vorið 1994 og
er í eigu búgreinafélaga kúa-
bænda, hrossabænda og sauð-
fjárbænda. Tilgangur félags-
ins var að reyna að tryggja
bændum hæstu möguleg skila-
verð með því til dæmis að fást
við markaðsmál bæði heima
og heiman. Félagið hefur
unnið allfjölbreytt starf í
þessum efnum og fetað sig
áfram með útflutning á síðustu
árum.
Útflutningur hrossakjöts
til Ítalíu hófst í aprfl 1997. í
upphafi var nánast um tilraun
að ræða, en smám saman
hefur starfið aukist og þróast.
Frá því í haust hefur verið um
vikulegar sendingar að ræða,
nema hvað hlé var gert um
jólin.
Slátrun og vinnsla fer fram
á Hvammstanga, sem eitt
sláturhúsa hefur leyfi til að
sinna slflcu verkefni, enn sem
komið er. Þar hefur farið fram
mikið þróunarstarf og allir
lagt sig fram um að gera sem
best. Guðjón Þorkelsson og
Óli Þór Hilmarsson hafa verið
til ráðuneytis um tækni og
vinnubrögð. Einnig hafa
Kjötframleiðendur ehf. fengið
til landsins ítalskan sérfræð-
ing í kjötskurði, til leið-
beiningar um hentugustu og
bestu vinnsluaðferðir og
þannig lagt nokkuð af
mörkum til að auka verk-
þekkingu í þessum efnum
hérlendis.
Sláturhross hafa að
stærstum hluta komið frá
Norðurlandi vestra og úr
Borgarfirði, en þó raunar
einnig allt austan af Héraði og
Suðurlandi. Á síðastliðnu ári
fóru alls 30 sendingar til
Ítalíu, samtals rúmlega 1000
tonn, en lógað var 825 hross-
um vegna þessa verkefnis.
Vikuleg slátrun hefur upp á
síðkastið verið 30-35 hross,
og útflutningurinn numið
4000 til 4500 kg, en flutnings-
geta hefur stundum verið tak-
markandi.
Kaupandi kjötsins er
ítalskt fyrirtæki, NABA-
CARNI, sem helgar sig við-
skiptum með hrossakjöt, en
tengiliður okkar á Ítalíu er
fyrirtækið Jarl of Iceland og
aðaleigandi þess, Emilio de
Rossi.
Verkefnið hefur gengið
vel hingað til og þessi út-
flutningur komið sér af-
skaplega vel, en því er ekki að
neita að afkoman er í tæpasta
lagi. Þess vegna verðum við
sífellt að leita aukinnar hag-
kvæmni, jafnframt því að hafa
opin augu fyrir nýjum
mörkuðum.
Nóg er verkefnið og því
verður að sinna.
Eiríkur Einarsson, viðskiptafræðingur, á Ráðunautafundi um
framkvæmd GATT-samkomulagsins
island hefur staðiO sig
nokkuð vel í framkvæmd
sinna
Á fyrsta degi Ráðunautafundar
var landbúnaðarhagfræði til
umfjöllunar, hagfræði búvöru-
samninga og starfsumhverfi
landbúnaðar á íslandi í alþjóð-
legu samhengi. Frummælend-
ur voru Markús Möller, ha,g-
fræðingur hjá Seðlabanka Is-
lands, Guðmundur Stefánsson
hagfræðingur Bændasamtak-
anna og Eiríkur Einarsson, við-
skiptafræðingur og starfsmað-
ur hjá ríkisendurskoðuninni í
Svíþjóð (áður hjá OECD).
Markús Möller sagði of mikil
ríkisafskipti af landbúnaði. Skipta
þyrfti yfir í eðlilega atvinnustefnu
gagnvart atvinnuveginum sem fæli
m.a. í sér að hagkvæmni réði
stærð, gerð og staðsetningu fyrir-
tækja, þannig að verðmætasköpun
verði sem mest. Hann taldi einnig
að endumýjun í bændastétt væri
ekki vandamál bæði af því að
búum þyrfti að fækka og að hópur
bænda með bú af lífvænlegri stærð
ættu enn eftir að starfa við bú-
greinina um árabil. Þá yrði eðli-
legri endumýjun einnig náð með
því að gera atvinnuveginn hag-
kvæmari þannig að bændur fengju
eðlilegan afrakstur af starfseminni.
Sem liði í framtíðarstefnumótun sá
Markaösmál
Erna Bjarnadóttir
hann fyrir sér að afnema kvóta og
skipta rólega yfir í almenna
atvinnustefnu.
Guðmundur Stefánsson rakti
afskipti löggjafans af málefnum
landbúnaðarins og efnisatriði bú-
vömsamninga síðustu ára og
Norsk kjptt gefur reglulega út viðmiðunarverð á kjöti til fram-
leiðenda. Um er að ræða viðmiðunarverð en sumar afurðastöðvar innan
samtakanna borga hærra verð og aðrar lægra. Flutningur er ekki inni-
falinn og til viðbótar koma í einhverjum tilfellum greiðslur frá rfldnu til
framleiðenda. Meðfylgjandi tafla um verð á svínakjöti er frá 3. nóvember
1997. Grísir em klofnir með haus og löppum. Kjötmatið fer eftir
evrópskum staðli og tekur verðlagning mið af gæðaflokk, þyngd og kjöt-
prósentu. Sé tekið dæmi af 72,0 kg grís í gæðaflokki S, þá er gmnnkjöt-
prósenta 60% og hvert prósentustig umfram það gefur 0,15 NKR/kg. Að
sögn Kristins Gylfa Jónssonar formanns Svínaræktarfélags íslands er
hafinn undirbúningur að mælingum á kjötprósentu í íslenska svína-
stofninum. Vænta má að í náinni framtíð verði kjötmatið hér á landi að-
lagað evrópskum staðli lflct og notaður er í Noregi.
Grfs, kloflnn meö haus og framlöppum.
missera. Hann taldi að í hönd færu
tímar þar sem atvinnugreininni
væri búið aukið frelsi og þar með
sveigjanleiki til að takast á við
breytta tíma ekki síst með tilliti til
alþjóðlegara skuldbindinga.
Eiríkur Einarsson flutti erindi
um rekstrarumhverfi landbúnaðar-
ins hér á landi í alþjóðlegu sam-
hengi. Hann sagði þann tíma vera
liðinn að hægt væri að líta á land-
búnaðarstefnuna sem hreinræktað
innanlandsmál. Miklar kerfisbreyt-
ingar hefðu orðið með framkvæmd
GATT-samningsins, þó litlar
breytingar hafi orðið á viðskiptum
með landbúnaðarvörur. Það eina
sem í raun hefur haft bein áhrif eru
innflutningskvótamir sem hafa
opnað fyrir minniháttar viðskipti
með nokkrar vörutegundir.
„Óbeinu áhrifin eru samt e.t.v.
mikilvægari en menn gera sér yfir-
leitt grein fyrir. I dag verða tollar
að vera innan vissra hámarka, og
allar aðrar innflutningshindranir
eru bannaðar. Viðskiptaumhverfið
er þar með mun gegnsærra og
skilyrðin fyrirsjáanlegri en áður
gerðist. Að auki hefur krafan um
að sýna verði fram á að viðskipta-
hindranir sem tengjast heilbrigði
plantna og dýra syðjist við vísinda-
legar sannanir, orðið til þess að
aðildarríkin (ísland þar á meðal)
em varkárari en áður við beitingu
slrkra reglugerða. Ekki má gleyma
að með nýjum reglum um lausn
deilumála hefur WTO loksins
fengið í hendur verkfæri sem
aðildarríkin geta ekki hundsað eins
og gerðist fyrir daga GATT
samningsins."
Eiríkur taldi að Island hefði
staðið sig nokkuð vel í fram-
kvæmd skuldbindinga sinna í
WTO, miðað við önnur OECD
lönd, tollar færu lækkandi, út-
flutningsbætur hafa verið afnumd-
ar og innflutningskvótar em álíka
vel fylltir og gerist í nágranna-
löndunum. Innanlandsstuðningur-
inn virtist þó hafa vafist fyrir ís-
lenskum stjómvöldum, bæði hvað
varðar tilkynningar til WTO þar
sem flokkun á beingreiðslum
vegna mjólkur og kindakjöts hafa
verið á reiki en einnig við gerð
samninga um beingreiðslur vegna
sauðfjár og mjólkur.
Hann sagði að búast mætti við
að í næstu samningalotu WTO yrði
lögð áframhaldandi áhersla á
lækkun innanlandsstuðnings, til
viðbótar þeirri 20% lækkun sem
samið var um í síðustu lotu. Sam-
kvæmt aðferðafræði WTO var
innanlandsstuðningurinn nálægt
65% af leyfilegu hámarki hér á
landi árið 1995. Því er um nokkuð
svigrúm að ræða en þó mun minna
en hjá flestum öðmm OECD
löndum. „Þá má gera ráð fyrir að
„bláa boxið“ verði afnumið. Það er
því miður að beingreiðslumar til
sauðfjárbænda hafi ekki verið
hannaðar með þeim hætti að þær
flokkist ótvírætt í „græna boxið“
og séu þar með örugglega undan-
þegnar lækkunarskyldunni. Flest
nágrannarflci hafa reynt að breyta
stuðningskerfi sínu í þá átt að
flytja stuðning yfir í græna boxið
meðal annars með því að leggja
áherslu á stuðning við umhverfis-
og byggðamál.“
Kg VGR KL. Gæðaflokkur
S E U R O P P-
50,0-60,0 1 22,17 22,17 19,17 17,17 16,17 15,17 15,17
60,1-68,0 2 22,17 22,17 19,17 17,17 16,17 15,17 15,17
68,1-70,0 3 22,67 21,67 19,67 17,67 16,67 15,67 15,67
70,1-72,0 4 22,67 21,67 19,67 17,67 16,67 15,67 15,67
72,1-74,0 5 22,67 21,67 19,67 17,67 16,67 15,67 15,67
74,1-76,0 6 22,67 21,67 19,67 17,67 16,67 15,67 15,67
76,1-78,0 7 22,67 21,67 19,67 17,67 16,67 15,67 15,67
78,1-80,0 8 22,67 21,67 19,67 17,67 16,67 15,67 15,67
80,1-82,0 9 22,67 21,67 19,67 17,67 16,67 15,67 15,67
82,1-86,0 10 22,17 21,17 19,17 17,17 16,17 15,17 15,17
86,1-90,0 11 20,67 19,67 17,67 15,67 14,67 13,67 13,67
90,1-100,0 12 19,17 18,17 16,17 14,17 13,17 12,17 12,17
100,1-115,1 13 18,17 17,17 15,17 13,17 12,17 11,17 11,17
•Kaupgengi norsku krónunnar þann 3. nóvember 1997var kr. 10,112og sölugengi kr. 10,170
Grís, álag pr. kjötprósent, innan verðflokks
Flokkur Grunn% Álag pr. %
S 60 0,15
E 55 0,20
U 50 0,40
R 45 0,40
O 40 0,00
P 35 0,00
Glwsilegt kjötborð í verslun Nóatúns í Austurveri í Reykjavík.
Þróun smásöluverðs á búvörum
mar-97 sep-97 nóv-97 des-97 jan-98 feb-98
KJÖt 100,0 101,9 103,1 103,3 104,9 104,8
Nautakjöt, nýtt eða frosið 100,0 104,8 104,1 105,4 109,5 108,1
Svínakjöt, nýtt eöa frosið 100,0 106,0 103,2 107,1 108,8 107,8
Dilkakjöt, nýtt eða frosið 100,0 99,5 102,2 102,5 102,2 102,9
Alifuglakjöt, nýtt eða frosið 100,0 100,7 103,2 103,2 105,2 98,3
Kjöt unniö, reykt og saltað 100,0 100,6 102,4 101,9 103,6 104,7
Annað kjöt, nýtt eða frosið 100,0 109,7 108,5 108,2 107,7 108,8
Mjólk, ostar og egg 100,0 102,8 103,2 102,1 105,0 106,3
Mjólk 100,0 102,9 102,6 102,8 105,7 106,7
Léttmjólk, undanrenna o.fl. 100,0 103,1 103,0 103,1 106,4 107,3
Jógúrt 100,0 103,3 103,0 103,4 107,9 108,9
Aðrar mjólkurafurðir 100,0 103,3 103,7 103,9 106,7 107,0
Ostar 100,0 102,8 104,1 102,5 104,8 107,9
Egg 100,0 99,9 100,2 90,7 94,8 94,8
Olíur og feltmetl 100,0 103,6 105,7 102,1 105,2 106,9
Smjör 100,0 104,1 105,3 98,6 105,8 109,2
Smjörlíki og önnur jurtafeiti 100,0 105,6 110,4 109,0 108,0 109,0
Grænmeti, kartöflur o.fl. 100,0 111,1 111,9 109,7 109,0 110,0
Kál 100,0 116,9 127,4 134,6 130,8 138,4
Grænmeti ræktað vegna ávaxtar 100,0 108,1 108,3 85,2 92,1 93,1
Sveppir, rótarhnýði og laukar 100,0 107,2 118,3 116,7 121,5 119,0
Kartöflur 100,0 142,4 132,4 131,6 130,0 128,4
Vörur framleiddar úr kartöflum 100,0 97,8 97,3 99,5 96,5 100,0
Heimild: Hagstota íslands.