Tónlistin - 01.03.1942, Síða 27

TÓNLISTIN
39
I fyrrnefndri grein látiS þér fyrst i
ljós hina sanngjörnu ósk: — ,,aö betur
má beita strokhljómsveitinni en veriö
hefir, láta hana koma oftar fram og
flytja margvísleg verk, sjálfri sér og
öörum til þroska." Með því hafið þér
komizt að kjarna hljómsveitarmála
Reykjavikurbæjar, ef til vill enn tekið
of grunnt í árinni. Því aö beita hljóm-
sveitinni, eins og annarsstaðar er gert,
hefir varla komiS til mála hingaS til.
iHljómsveit Reykjavíkur skiptist í tvo
jafnstóra flokka, viSvaninga, og þá, sem
hafa hljómlistina aS líísstarfi. (ÞaS eru
hér á landi næstum eingöngu jazz- eSa
dansspilarar !) ViSvaningarnir vinna all-
an daginn og geta ekki æft nema á
kvöldin, en einmitt á þessum tima byrja
hinir starf sitt á kaffihúsunum. AS sam-
eina þessa tvo flokka heppnast aSeins
-einu sinni i viku, einn klukkutíma í senn
•á tímabilinu frá i. okt. til 14. maí. Ann-
ars er aSeins hægt aS halda æfingar meS
einstökum mönnum. Heildarvinnutimi,
30 klst. á ári, á nú aS gera hljómsveit-
ina færa um að halda nokkra opinbera
hljómleika. (ÁS gefnu tilefni má geta
þess, aS t. d. Vínar symfóníu-hljómsveit-
in æfir 700 klst. á ári, þrátt fyrir þaS,
aS í henni spila aöeins atvinnuhljóSfæra-
leikarar (,,professionals“).
■ MeSlimir hljómsveitar okkar eru sjálf-
boöaliöar. Enginn meölimur er ráSinn,
nema tveir konsertmeistarar. LaunaS er
aSeins fyrir hljómleikana en ekki æfing-
arnar. Þetta atriði er þýSingarmikið, sér-
staklega fyrir atvinnuspilarana, sem
verSa aS lifa á tónlistarstarfi sinu ein-
göngu. Þaö krefst mikillar ábyrgöartil-
finningar og þreks aS geta, eftir aS hafa
hamraö jazz fimm eöa sex tíma á næt-
urnar, haft þann sjöunda eftir handa
Beethoven og Mozart. Hinsvegar þurfa
einmitt þeir, sem spila á kaffihúsum,
nauSsynlega aS mæta á æfingar. En þess-
ar aSstæöur atvinnuspilara valda því,
að fækka verður æfingum, þannig aö
þær svara ekki lágmarkskröfu, sem gera
verSur til hverskonar hljómsveitarstarf-
senii. FrumskilyrSi hvers hljómsveit-
aruppeldis er aS æfa verk náms vegna
en ekki einungis fyrir hljómleika.
AS Hljónrsveit Reykjavíkur hafi yfir-
leitt veriö þaö kleift aö halda hljómleika
meS þessum skilyröum, er sönnun frá-
bærrar gáfu íslenzkra tónlistarmanna.
Það vantar ekki krafta til að geta stað-
ið erlendum hljómsveitum á sporði, nei,
kraftarnir eru fyrir hendi, en þeim er
ekki beitt. ÞaS vantar aSeins fé til aS
launa æöri tónlist. Nokkur ung og efni-
leg tónskáld eru nú neydd til aS spila á
kaffihúsum. ÞaS er enginn vafi á því,
aö meiri hluti þessara manna, sem nú
spila á kaffihúsum, mundu snúa sér aS
æSri tónlist, ef hún gæti veitt þeim sama
lífsviSurværi.
Fullgild hljómsveit hér i bæ þyrfti
þó aS einu leyti á útlending aö halda.
ÞaS vantar fyrsta leikara á óbó, horn
og fagott, en þaS eru þau blásturshljóö-
færi, sem íslenzkir hljóöfæraleikarar
hafa ekki lært aö spila á, meS því aö
jazzinn beitir þeim ekki. Á þessu sviSi
væri því nauSsynlega þörf á útlendingum
fyrst um sinn, bæöi til þess aS leika í
hljómsveitinni og svo einnig til þess aö
ala upp nýgræSing, sem ennþá vantar
algjörlega. Á meSan ekki er hægt aS
ná þessu takmarki, erum viS því miSur
neyddir til þess aS lireyta sumsstaSar
raddsetningu klassiskra verka (en þó
aldrei svo, aö úr veröi „salon“-útsetning
meS píanó eöa harmóníum!).
MeS þessum linum ætla ég alls ekki
aö benda almenningi á erfiSleika þá, sem
hljómsveitarstarfsemin hér hefir viö aö
stríöa, ég ætla þvert á móti aö sýna fram
á, hvaS lítiö vantar til þess aö byggja
upp eSa aö minnsta kosti stofna framtið-
arhljómsveit, er gæti oröiö menningar-
sögu íslands til sóma. ÞaS þyrfti aS-
eins aö veita tveimur tugum íslenzkra
tónlistarmanna — (og þeir eru til, en
þeir lifa viS skilyröi, sem, frá listrænu
sjónarmiSi, eru þeim ósamboöin!) —
ef ekki lífsviöurværi, þá aS minnsta
kosti möguleika til þess aö vinna nokkra
klukkutíma á dag til aö fullkomna list
sína og til aö vinna um leiö aS eflingu og