blaðið - 27.05.2005, Blaðsíða 8

föstudagur, 27. maí 2005 I blaðið
Yfirmenn Pentagon lugu
um Kóraninn í klósettinu
magnus@vbl.is
Fangi í Gantanamo-fangelsinu sak-
aði bandaríska verði um að sturta
Kóraninum niður í klósettið árið
2002, samkvæmt skýrslum Banda-
rísku alríkislögreglunnar (FBI)
Fyrir skemmstu birti Newsweek
grein þar sem sömu ásakanir komu
fram en blaðið varð að draga ummæli
sín til baka og biðjast afsökunar þar
sem heimildarmaður þess bar við
tímabundnu minnisleysi. í greininni
var því lýst að bandarískir fangaverð-
ir pyntuðu og niðurlægðu múslímska
fanga sína, m.a. með því að sturta
niður Kóraninum. Sú frásögn orsak-
aði gríðarlega reiði meðal múslíma
en harðar skærur skullu á víðs veg-
ar um Miðausturlönd og dóu m.a. 15
manns í óeirðum í Afganistan.
Ný gögn komin í Ijós
í síðustu viku sagði talsmaður
Pentagon að engar „áreiðanlegar eða
sérstakar ásakanir" um að Kóranin-
um hefði verið komið í klósett hefðu
verið lagðar fram. Talsmenn Hvíta
hússins réðust harkalega að News-
week og sögðu þá hafa skaðað ímynd
Bandaríkjanna varanlega. Skýrsla
FBI sýnir hins vegar að Bandaríkja-
menn vissu af ásökununum á meðan
þeir létu þessi orð falla.
í FBI-skýrslu, sem gerð var opin-
ber á miðvikudag, skrifaði ónefndur
leyniþjónustumaður 1. ágúst 2002:
„[Fanginn] er ekki persónulega á
móti Bandaríkjunum. Verðirnir leika
hann grátt. Hegðun þeirra er slæm.
[...] Fyrir um fimm mánuðum börðu
verðirnir fangana. Þeir sturtuðu Kór-
aninum niður í klósettið. [...] Verðim-
ir dansa um þegar fangamir reyna
að biðja. Verðimir haga sér ennþá
svona.“
Talsmenn Pentagon hafa ekki vilj-
að tjá sig um þessi nýframkomnu
gögn sérstaklega en segja að fjölda-
margar ásakanir íyrrverandi fanga
hafi verið afsannaðar - nú sé verið
að bera saman frásagnir fanga til að
sannreyna sögur þeirra. í skýrslunni
sem FBI birti á miðvikudag hafa
fleiri kunnuglegar ásakanir komið
í ljós, m.a. að kvenfangavörður hafi
nuddað tíðablóði framan í fanga með-
an á yfirheyrslum stóð.
í ársskýrslu Amnesty Internation-
al 2004 segir að Bandaríkin séu leið-
andi ríki á sviði mannréttindabrota
og þau reyni í sífellu að þróa nýjar
aðferðir til að réttlæta pyntingar sín-
ar. Talsmenn Hvíta hússins segja
skýrslu Amnesty fáránlega og órök-
studda.
Þriðji maðurinn handtekinn
fyrir morðið í Kristjaníu
Lögreglan í Kaupmannahöfn
hefur handtekið þrítugan
mann sem grunaður er um
að hafa valdið dauða 26 ára
manns í Kristjamu 21. apríl sl.
Þetta var skotárás sem hafði
það í för með sér að einn lést
og fimm særðust. Auk manns-
ins, sem handtekinn var í gær,
eru tveir í haldi grunaðir um
aðild að málinu. Réttarhöld
yfir mönnunum hefjast á næst-
unni en lögreglan telur þó enn
nokkra vitorðsmenn ganga
lausa.
Ársreikninga- og Bókhaldsþjónusta
Rekstrar- og Fjármálaráðgjöf
hf
mar.is 19§4 - 2004
í það minnsta 13 írakar, þar á
meðal böm, einn túlkur bandaríska
hersins og vinsæll háskólaprófessor,
létust í írak í gær, að sögn lögregluyf-
irvalda í Bagdad
Um áttaleytið í gærmorgun sprakk
bílsprengja í grennd við lögreglustöð
í Norður-Bagdad. Þrír lögreglumenn
og tveir saklausir borgarar létust í
sprengingunni og 17 særðust. Spreng-
ingin varð á háannatíma en mikill
íjöldi fólks var á leið til vinnu.
Önnur sprengja sprakk við þjóðveg
þegar bandarísk herbflalest átti leið
hjá. Einn bfll gjöreyðilagðist en ekki
hafa fengist upplýsingar um mann-
fall.
Skelfilegar aðstæður
Tugum milljóna barna á grunn-
skólaaldri er smalað í nauðungar-
vinnu í stað þess að þau gangi í
skóla. Talið er að um 246 milljónir
barna séu við vinnu í heiminum og
að 70% þeirra vinni við skelfilegar
aðstæður og bág kjör. Litlar telpur
eiga á hættu að vinnuveitandi þeirra
í aðskildu tilræði var bfl ekið á ofsa-
hraða í gegnum hverfi í suðurhluta
Bagdads og úr honum skotið á hóp
fólks sem var á leið til vinnu. Fjórir
írakskir borgarar létust og einn túlk-
ur bandaríska hersins. Meðal fórnar-
lambanna var Musa Salom, virtur
prófessor við Háskólann í Bagdad.
Bam var drepið í átökum milli
bandarískra hermanna og írakskra
andspymumanna í N orður-írak. Tals-
menn Bandaríkjahers segja átökin
hafa brotist út í Tal Afar, sem er 150
km austur af landamærum Sýrlands.
Ekkert lát hefur verið á átökum í Tel
Afar síðan a.m.k. 20 manns létust
þar í bflsprengju á mánudag.
nauðgi þeim reglulega eða selji þær í
vændi. Börn ganga dag hvern kaup-
um og sölum um allan heim og eru
notuð í klámiðnað, þau hneppt í þræl-
dóm eða kvödd í heri.
Sameinuðu þjóðimar telja að á
þriðja hundrað milljón börn vinni erf-
iðisvinnu með um 65 krónur í dags-
laun.
Evrópustjórnar-
skránnl hafnað
í Frakklandi?
Á sunnudag ganga Frakkar að kjör-
borðinu til þess að staðfesta eða
synja stjórnarskrá Evrópusambands-
ins (ESB). Allar skoðanakannanir
undanfarinna daga benda eindregið
til þess að þeir felli stjómarskrána.
Samkvæmt síðustu könnuninni
hyggjast 54% þeirra, sem á annað
borð ætla að kjósa, segja nei en 46%
ætla að segja já.
Margvíslegar ástæður
Ástæður þess að svo margir Frakk-
ar ætla að kjósa neitandi eru marg-
víslegar. Margir óttast einfaldlega
að Evrópa sé að gleypa Frakkland og
að þjóðin glati sjálfsákvörðunarrétti
sínum. Þeir eru þó sjálfsagt fleiri
sem óttast aukið viðskiptafrelsi og
markaðshyggju, sem þeir telja að
Evrópusambandið kunni að innleiða.
Nei-atkvæði þeirra er greitt í von um
að þannig megi standa vörð um störf,
atvinnu- og félagsréttindi, en margir
Frakkar óttast að hin nýfijálsu ríki
Austur-Evrópu, sem gengið hafa í
Evrópusambandið, ógni þeim með lág-
um launum, lágum sköttum og færri
reglugerðum. Þá má ekki gleyma því
að stór hluti Frakka óttast að Tyrkir
muni senn ganga í ESB og það hafi í
för með sér nýja holskeflu íslamskra
innflytjenda.
Stjórnarskránni grandað?
Frakkar eru vitaskuld ekki eina
Evrópuþjóðin sem kýs um stjórnar-
skrána en þeir eru ein af fáum þjóð-
mn sem beinlínis getur drepið hana
í einni kosningu. Verði henni hafn-
að í smærri löndum kann að vera
kosið þar að nýju og nei frá Bretum
myndi sjálfsagt lykta með aukaaðild
þeirra. Frakkland hefur til þessa ver-
ið hjarta Evrópuhugsjónarinnar og
ef þeir haína stjórnarskránni verður
henni ekkert til bjargar.
Afdrifarík atkvæðagreiðsla
Hafni Frakkar stjórnarskránni
má vænta nokkurra hræringa á fjár-
málamörkuðum Evrópu og skjálftum
á komandi leiðtogafundum Evrópu-
sambandsins. Embættismenn þess
munu vafalaust skeggræða hvort
hlutum stjórnarskrártillögunnar
megi koma á undir núverandi sátt-
málum sambandsins en eftir situr
ágreiningur um veigamikil mál, eins
og aukið ftjálsræði í sölu á þjónustu,
Qárlög ESB og framlög einstakra
ríkja til þess. Eins er viðbúið að inn-
töku nýrra aðildarríkja verði skotið á
frest.
Hvert verður hlutverk ESB?
Hugsanlega reyna stjórnmála-
menn að semja nýja stjórnarskrár-
tillögu, sem líklegra er að þegnamir
felh sig við, en stóra deilan er enn
eftir: Hvers eðlis á Evrópusamband-
ið að vera - yfirþjóðlegt eða milliríkja-
samband - og hvað verður um aðild-
arrflán? Ólíklegt verður að teljast að
Evrópusambandið, eða þeir stjóm-
málamenn, sem harðast hafa barist
fyrir auknum samruna, vilji efna tjl
þeirrar umræðu.
Ai jglýsingadeild 51 ■ Jtc m 0-3744 ac
L • v7
Atvinnuleysi unga
fólksins eykst
88 milljónir ungs fólks
á aldrinum 15-24 ára
eru atvinnulaus, eða
14,4%. Þetta hlutfall
var 11,7% árið 1993
Ástandið er verst í
Miðausturlöndum og
Norður-Afríku en þar
er atvinnuleysið 26%.
Þetta kemur fram í ný-
legri skýrslu Alþjóða-
sambands fijálsra
verkalýðsfélaga. í
henni segir að vand-
inn sé ekki einskorð-
aður við atvinnuleysi
heldur snúi hann
einnig að þeim störf-
um sem ungu fólki
standa til boða. Lang-
stærstur hluti vinnur
í svokölluðu „óform-
legu hagkerfi" þar
sem störf lúta hvorki
alþjóðareglum né
ákvæðum kjarasamn-
inga. Þar eru óhóflega
langir vinnutímar og
lág laun við óviðun-
andi aðstæður.
Kona sefur ásamt komabami sínu á gangstétt í Bombay
í gær. Áætlað er að hundruð þúsunda indverskra barna
búi á götunni og vinni fyrir sér með þrælkunarvinnu eða
íranar og Evrópusambandið ákveða samningstíma
Ríkisstjóm írans og Evrópusamband-
ið hafa samið um að fresta því um tvo
mánuði að kjamorkuáætlun írana
verði tekin fyrir í Öryggisráði Sam-
einuðu þjóðanna
íran er auðugt af olíu en írönsk
stjórnvöld ogvísindamenn telja að þær
auðlindir minnki til muna á næstu
áratugum, sérstaklega vegna sívax-
andi orkuþarfar stórra iðnríkja sem
sækja í olíulindir Miðausturlanda.
Þeir hafa því hafið kjamorkuáætlun
til að mæta framtíðar raforkuþörfum
innanlands. Bandaríkjamenn, sem
eru stærstu gjöreyðingarvopnafram-
leiðendur í heiminum, saka þá hins
vegar um að reyna í leyni að koma
sér upp kjamavopnum.
Á fundi utanríkisráðherrra Frakk-
lands, Bretlands, Þýskalands og
sáttasemjaraíransstjórnarvarákveð-
ið að Evrópusambandið myndi kynna
kröfur sínar fyrir írönum í lok júlí til
að gæta þess að öllum tækni- og ör-
yggisreglum verði fylgt.
Bandaríkjamenn hafa krafist þess
að máli írana verði skotið til Örygg-
isráðs Sameinuðu þjóðanna til að
ákvarða refsiaðgerðir á borð við við-
skiptabönn og efnahagslegar þving-
anir.