blaðið - 17.03.2006, Qupperneq 14

blaði
Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson.
Ritstjóri: Ásgeir Sverrisson.
Fréttastjórar: Aðalbjörn Sigurðsson og Erna Kaaber.
EINHLIÐA ÁKVARÐANIR
áðamenn í Bandaríkjunum hafa nú í tvígang tekið einhliða meiri-
háttar ákvarðanir á sviði íslenskra öryggis- og varnarmála. At-
hyglin beinist vitanlega nú að þeirri ákvörðun stjórnar George W.
Bush, forseta, að flytja orrustuþotur og björgunarþyrlur á brott frá íslandi.
Ákvörðun sem greint var frá í aprílmánuði árið 2002 var þó ekki síður mik-
ilvæg i þessu tilliti og gaf vísbendingu um það sem koma myndi. Á íslandi
veittu menn þvi á hinn bóginn ekki tilhlýðilega athygli og viðbrögð urðu lítil
þótt þáttaskil hefðu orðið.
í aprílmánuði 2002 greindu Bandaríkjamenn islenskum stjórnvöldum
frá því að ákveðið hefði verið að flytja yfirstjórn varnarliðsins á Islandi frá
Bandaríkjunum yfir hafið til Evrópu. Nánar tiltekið var breytingin þessi:
Donald Rumsfeld, varnarmálaráðherra Bandaríkjanna, ákvað að ráðast
í mjög róttækar breytingar á fyrirkomulagi herstjórnar Bandaríkjanna.
Nýrri herstjórn, Norðurherstjórninni, var falið að annast varnir Banda-
ríkjanna, Kanada, Mexíkó og hluta Karíbahafs. Ákvörðun þessi hafði það
m.a. í för með sér að yfirstjórn varnarliðsins á Islandi, sem heyrði undir
svonefnda Sameinaða herstjórn Bandaríkjanna („Joint Forces Command"),
fluttist frá Norfolk í Virginíu-ríki í Bandaríkjunum til Evrópuherstjórnar
Bandaríkjanna.
Hér var um gífurlega mikilvæga breytingu að ræða. Varnarsamningur
ríkjanna frá árinu 1951 er tvíhliða. Hann felur í sér að varnir íslands og
Bandaríkjanna eru tengdar. Þessi sérstaða samningsins er merkileg og afar
mikilvægt þótti á árum áður að ísland félli beint undir herstjórnina í Nor-
folk. Slíkt myndi auðvelda öll viðbrögð og hraða þeim kæmi til þess að ör-
yggi íslands yrði ógnað.
Þegar yfirstjórn varnarliðsins var flutt undir hina risastóru Evrópuher-
stjórn Bandaríkjamanna urðu því ákveðin þáttaskil í varnarsamstarfinu.
Sérstaða Islendinga hvarf á augabragði.
Ákvörðun Bandaríkjamanna vorið 2002 var þunglega tekið á Islandi.
Og vitanlega vakti það litla gleði að slík ákvörðun skyldi tekin einhliða.
En áfram treystu menn á hið einstaka samband þjóðanna og trúðu því að
Bandaríkjastjórn myndi á endanum fallast á að halda hér á landi þotum og
þyrlum.
Stjórn Bush forseta hefur ítrekað sýnt að einhliða aðgerðir í nafni banda-
rískra hagsmuna þvælast ekki fyrir henni. Ný stefna einhliða aðgerða heims-
veldis í hnattrænu stríði ræður för. Þetta hefur hver sá séð sem greina vildi
síðustu árin. Nú hafa íslendingar öðru sinni fengið að kynnast því hvernig
stefnaþessi er framkvæmd.
Varnarsamningurinn stendur en framvegis verður raunsæi að ráða för.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingar: Bæjarlind 14-16,201 Kópavogur.
Aðalsími: 510 3700. Símbréf á fréttadeild: 510.3701. Símbréf á auglýsingadeild: 510.3711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@vbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreifing: (slandspóstur.
FJORIR DISKAR - FJÖGUR GLÖS
■ SlLUNCS CONFIT MEÐ 5TÖKKRI SKORPU OC STEIKTUR HUMAR
MEÐ REVKLAXAFROÐU
■ KENCÚRU CARPACCIO MEÐ TÓMAT OC LÁRPERUSALSA
crillaðarnautalundir með bakaðri kartöflu oc litríku
SALATI
• HEILÖC ÞRENNINC SÚKKULAÐIS:
DÖKK SÚKKULAÐIMÚS KRYDDUÐ ANIS Oö VANILLU, LJÓS
SÚKKULAÐIÍS MEÐ KANIL OC KARDIMOMMUM, HVÍTT SÚKKU-
LAÐIBRÚLÉE TÓNAÐ MEÐ ENÓIFER
•VERÐ: KR. 6.JOO,-
SÉRVALIN VÍN ME£> MATSEEJLI KR. 2.900.-
Barónsstígur 11, síma 5519555
14 I ÁLIT
FÖSTUDAGUR 17. MARS 2006 blaöiö
SHíT/ ÉG Var ffí> TÁ SAJS Ttá
W BliSF. MNN SEGÍST TKki NENna
rí TASSA 0KKU1E LETÍSUR. ÖLL UfóKKjl/SVÍNrn/
siu ff/oRT TP LÖNGU ■“
<Tni
Af hinu háleiðinlega Alþingi
Rithöfundurinn og snillingur-
inn Douglas Adams skrifaði fyrir
nokkrum árum hreint frábæra
bók sem bar nafnið The Hitchikers
Guide to the Galaxy. Bókin góða var
þýdd yfir á okkar ástkæra ylhýra
og bar þá nafnið Leiðarvísir putta-
ferðalangsins um vetrarbrautina
- eða eitthvað annað álíka þjált og
spennandi.
Ein sögupersóna bókarinnar er
skringilegt fyrirbæri sem bar nafnið
Zaphod Beeblebrox og var hvorki
meira né minna en forseti alheims-
ins. Sá var í rauninni fullkomlega
valdalaus en gegndi engu að síður
ákaflega mikilvægu hlutverki í
stjórnkerfinu. Til starfans var ávallt
valinn einhver umdeildur einstak-
lingur sem með uppátækjum sínum
og ákvörðunum myndi stöðugt
valda sem mestu umtali. Hlutverk
þessa einstaklings var þannig í raun
að gera nógu mikið af kjánalegum,
skrýtnum og vonandi hættulegum
hlutum til að halda almenningi við
efnið. Fjölmiðlar yrðu þannig allt
of uppteknir við að eltast við þessa
valdalausu fígúru, segja frá síðustu
uppátækjum og velta því fyrir sér
hvað viðkomandi myndi gera næst
til að þeir sem raunverulega stjórn-
uðu alheiminum fengu frið og næði
til að stunda vinnu sína.
Biblía Ciintons?
Ég ætla hér að gerast svo djarfur að
halda því fram að Bill Clinton, fyrr-
verandi forseti Bandaríkjanna, hafi
lesið þessa frábæru bók og lært heil-
mikið af henni. Þegar ég hugsa til
baka man ég ekki mikið eftir því
fyrir hvað Clinton stóð sem forseti.
Eg man hins vegar vel eftir því að
hafa hugsað mikið og jafnvel rökrætt
við vini og kunningja hvar vindlar
hans hafi verið geymdir, hvernig
„sambandi“ Clintons og Monicu
hafi nú raunverulega verið háttað
og hvort hann og Hillary svæfu í
sama herbergi. Þrátt fyrir áhuga
minn á málefnum Bandaríkjanna
get ég ekki fyrir mitt litla líf rifjað
það upp hvort viðskiptahallinn hafi
verið mikill eða lítill í tíð Clintons
eða hvort hann hafi nú staðið í stríði
víðsvegar um heiminn. Snilld!
Aðalbjörn Sigurðsson
Skyldulesning
Þegar ég horfi á íslensk stjórnmál
sýnist mér að þegar horft er á þá sem
sitja á „hinu háa Alþingi" kemur í
ljós að þetta er litlaus hjörð. Svo lit-
laus raunar að karl eins og Össur
Skarphéðinsson, eins grár hann er
og gugginn, þykir eins og ferskur
andvari inn í ládeyðuna. Vegna
hvers - jú hann bloggar.
Tveir þingmenn koma raunar
upp í hugann sem skemmtu þjóð-
inni um tíma. Annar kom frá lítilli
eyju nálægt Islandi og stal nokkrum
steinum... hinn var ögn frjálslynd-
ari en er nú sjálfstæður eftir að
hafa verið stungið í steininn. Fjöl-
miðlar landsins höfðu loksins eitt-
hvað skemmtilegt og spennandi að
fjalla um og áramótaskaupinu var
bjargað.
Staðreyndin er að vegna þess
hversulitlausalþingismannahjörðin
er neyðumst við fjölmiðlar til að
fylgjast með því sem þetta fólk er að
gera allan liðlangan daginn. Hvort
sem það er rifrildi um vatnalög,
styttingu skóla eða eitthvað annað
snjallræði sem ríkisstjórninni hefur
dottið til hugar, þá sitja fjölmiðla-
menn og hlusta og flytja af málinu
fréttir. Ekki misskilja mig - slíkt
er nauðsynlegt - en bara í hófi. Því
meira sem ég fylgist með því sem
gerist í svart-gráa húsinu á Austur-
velli því sannfærðari er ég um að
minnka þurfi þar alvöruna og auka
lítillega skemmtanagildið - svona
til að almenningur fái öðru hvoru
ástæðu til að brosa yfir fréttum.
Ég sting þvi upp á að næst þegar
þú, lesandi góður, ferð á kjörstað
veltir þú fyrir þér ekki bara fyrir
hvað einstaklingurinn sem þú vilt
kjósa stendur - heldur líka skemmt-
anagildi hans. Nokkra kynlega
kvisti á Alþingi og Ástþór Magnús-
son í forsetastólinn... og lífið yrði
svo miklu, miklu skemmtilegra.
Höfundur erfréttastjóri Blaðsins
Klippt & skoríð
klipptogskond@vbl.is
„Hvaða óskaplegi aumingjagangur, svo þaS sé
sagtbeintút, varaSsemja við stjórnarandstöS-
una um frumvarpið til vatnalaga?Afhverju
vildu menn gefa það út að hægt væri að taka
Alþingi I glslingu og fá látið að vilja slnum?
Héldu mennað það væri kannski einhver ólga
I þjóðfélaginu vegna frum-
varpsins? Varþögn Kristins H.
Gunnarssonarum málið ekki
%
næg sönnun þess að meðal
borgaranna varlítillsem
enginn áhugi á málinu? Svo er meira að segja
fallist áþá lausn að láta lögin ekki taka gildi
fyrr en að loknum næstu alþingiskosningum
svo að hugsanlega nýr meirihluti þá geti
breyttþeim. En hvers vegna ætti hugsanlegur
sllkur meirihluti aðfáað breyta lögunum?
Ekki má núverandi meirihluti það!"
Vefpjöðviljinm, 16.III.2006.
Aöld greiningardeilda og óhefðbund-
inna rannsóknaraðferða eykst væni-
sýkin. Þannig hjuggu menn eftir
þvf í Baugsréttarhaldinu
að Einar Þór Sverrisson,
lögmaður Jóhannesar
Jónssonar í Bónus, spurði
Jón Gerald Sullenberger
að því við vitnaleiðslu
hvort hann hefði átt símtal
við starfsmann Ríkislög-
reglustjóra kvöldið áður. Klóruðu margir sér
í höfðinu yfir þvf hvernig Baugsmenn fylgd-
ust með símtölum fólks úti í bæ. Glöggur
lesandl bentl Klippara á það að angar Baugs
teygðust vfða, því Baugsfyrirtækið Securitas
annaðist öryggisgæslu bæði í Valhöll og
dómsmálaráðuneytinu.

Iþvf samhengi má Ifka lesa Staksteina
Morgunblaðsins ( gær, en þar er lagt
út frá lesendabréfi
Karitasar Bergsdóttur,
sem varðfyrirþvíað maður
braust inn á heimili hennar
og lét greipar sópa, en Ka-
ritas fannst bæði lögregla
og dómstólar standa sig
slælega gegn glæpamanninum. Svo segir í
Staksteinum:
„Það eru ekki einkarekin tryggingafélög og
öryggisfyrirtæki, sem eiga að tryggja öryggi
borgaranna fyrirglæpalýð, heldurlöggæzla
og dómstólar. Það erástæðan fyrirþví að
þessar stofnanir eru reknar fyrir fé skattgreið-
enda. Það þarfað taka harðar á glæpum til að
tryggja öryggi borgaranna."