blaðið - 20.06.2006, Blaðsíða 8

8IFRÉTTIR
ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ 2006 blaöiö
Katalónía fær aukna
sjálfstjórn á Spáni
Ný stöðulög gagnvart miðstjórnarvaldinu í Madríd voru samþykkt
í kosningum um helgina en lítil þátttaka veldur vonbrigðum.
José Luis Rodriguez Zapatero, forsætisráðherra Spánar, hefur lengi verið hlynntur því að Katalónar fái aukna sjálfstjórn.
Reulers
UM 75% þeirra sem þátt tóku í þjóð-
aratkvæðagreiðslu í Katalóníu á
Spáni á sunnudag studdu áætlun
um aukna sjálfstjórn héraðsins gagn-
vart miðstjórnarvaldinu í Madríd.
Þessi niðurstaða hefur í för með
sér að Katalónía verður nú það
hérað í Evrópu sem einna mestrar
sjálfstjórnar nýtur. Yfirvöld í hérað-
inu munu nú halda eftir stærra hlut-
falli þeirra skatttekna sem þar verða
til en áður og það sama er að segja
um þau útgjöld sem ákveðin verða.
Þá munu völd heimamanna á sviði
málefna innflytjenda verða aukin
og stjórnvöld munu í auknum mæli
stjórna rekstri flugvalla í Katalóniu.
Ríkisstjórnin studdi sjálfstjórn-
aráætlunina enda var hún unnin í
samvinnu við miðstjórnarvaldið i
Madrid. Sósíalistar sem eru í stjórn
í Katalóníu og hófsamir þjóðernis-
sinnar studdu einnig stöðulögin
nýju en á móti voru hægri menn
í Þjóðarflokknum (PP) og vinstri-
sinnar sem krefjast sjálfstæðis Kata-
lóníu frá Spáni.
Þátttaka var á hinn bóginn lítil.
Einungis um 50% kjósenda nýttu
sér atkvæðisréttinn. Svo lítil þátt-
taka þykir veikja mjög umboð stjórn-
valda til að framkvæma þær breyt-
ingar sem nú hafa verið ákveðnar.
„Þjóð" innan Spánar
Ferli þetta hófst í septembermán-
uði árið 2005 þegar þing Katalóníu
samþykkti nýja útgáfu af stöðu-
lögum sem skilgreina hvernig
háttað skuli sambandi og skiptingu
valdsins á milli Katalóníumanna
og miðstjórnarvaldsins í Madríd. í
nýju stöðulögunum er vísað til þess
í inngangi að Katalóníumenn séu
„þjóð” innan Spánar.
Stuðningsmenn breyttra stöðulaga
telja að Katalóníumenn hafi fram
til þessa ekki notið tekna í réttu
hlutfalli við framlag sitt til spænsks
efnahagslífs. í Katalóníu búa um
15% Spánverja en þar verður til um
fimmtungur af tekjum hagkerfisins.
Andstæðingar héldu því á hinn
bóginn fram að frumkvæði Kata-
lóníumanna gæti reynst stórhættu-
legt. íbúar í öðrum héruðum Spánar
kynnu að fara að dæmi þeirra og
krefjast aukinnar sjálfstjórnar. Af-
leiðingin gæti orðið sú að Spánn
leystist upp. I því efni horfa margir
til Baskalands sem einnig nýtur
mikillar sjálfstjórnar. Vera kunni að
Baskar taki nú að hugsa sér til hreyf-
ings og freista þess að knýja fram ný
stöðulög gagnvart miðstjórnarvald-
inu í Madríd. Stuðningur við sjálf-
stæði er mikill í Baskalandi.
Mávaþing í Hafnarfirði
Bla6l6/SleinarHugi
Mávar eru áberandi víðsvegar á höf uðborgarsvæðinu um þessar mundir. Fjöldi þeirra var kominn saman til fundar í Hafnarfjarðar-
tjörn um helgina. Ekki er vitað hvert tilefnið var og fjölmiðlum hefur ekki borist ályktun frá fundinum.
eldflaugaskot
Vaxandi spenna vegna fyrirhugaðra tilrauna
Norður-Kóreumanna á langdrægri eldflaug.
Japanir, Bandaríkjamenn ogÁstralir
vöruðu stjórnvöld í Poyongyang í
Norður-Kóreu í gær við afleiðingum
þess láti þau verða af fyrirhuguðu til-
raunarskoti á langdrægri eldflaug.
Junichiro Koizumi, forsætisráðherra
Japans, sagði á fundi með blaða-
mönnum í gær að skjóti Norður-
Kóreumenn eldflauginni á loft
muni Japanir bregðast við af hörku
í samráði við Bandaríkjamenn. For-
sætisráðherrann vildi ekki útskýra
nánar í hverju viðbrögðin gætu fal-
ist en talsmaður ríkisstjórnarinnar
sagði í gær að japönsk stjórnvöld
hefðu beðið öryggisráð Sameinuðu
þjóðanna um að funda um málið.
Útilokaði talsmaðurinn ekki að þau
myndu krefjast viðskiptavingana
gagnvart Norður-Kóreumenn.
Stjórnvöld í Ástralíu, sem er eitt
fárra ríkja lýðræðisríkja heims
sem á í stjórnmálasambandi við
Norður-Kóreumenn, hefur lýst yfir
áhyggjum sínum vegna fyrirhugð-
ara eldflaugatilrauna við sendiherra
landsins. Einnig hafa bandarísk
stjórnvöld komið áleiðis viðvör-
unum til stjórnvalda í Poyongyang
en hafa ekki fengið svör við þeim.
Óvíst um skot
Samkvæmt bandarískum embættis-
mönnum hafa Norður-Kóreumenn
lokið að fylla Taepodong-2 eldflaug
af eldsneyti og geta skotið henni á
loft með litlum fyrirvara. Talið er
að eldflaugin dragi á bilinu 3.500 til
6.000 kílómetra og nái því til skot-
marka í Bandaríkjunum. Óttast var
að eldlauginni yrði skotið á loft um
síðustu helgi en ekkert varð af því.
Spáð er rigningu yfir Kóreuskag-
anum fram til miðvikudags og gæti
það enn seinkað tilraunskoti. Sér-
fræðingar telja þó líklegra að af skot-
inu verði þar sem tæknilega er erfitt
að fjarlæga eldsneyti úr flauginni
og verði ekki af skoti innan fjörtiu
og átta klukkustunda eftir að það er
búið að fylla flaugina brotnar elds-
ney tið niður og veldur skemmdum á
henni. Aðrir sérfræðingar halda því
fram að eldsneyti geti verið á flaug-
inni í allt að mánuð án þess að það
valdi skemmdum.
Talið er að þróun N-Kóreumanna
á langdrægum eldflaugum gæti
orðið til þess að viðkvæmt valdajafn-
vægi ríkja í Suður-Asíu raskist með
Reuters
Kim Jong II, leiðtogi Norður-Kóreu, held-
ur áfram að ögra alþjóðasamfélaginu.
þeim afleiðingum að vopnakapp-
hlaup gæti hafist. Fjármálamark-
aðir endurspegluðu vaxandi spennu
á svæðinu en japanska yenið féll
mikið bæði gagnvart evru og breska
pundinu.
Eldflaugatilraunir N-Kóreumanna
komu heiminum í opna skjöldu
árið 1998 er þeir skutu meðaldrægri
flaug yfir Japan sem lenti í Kyrra-
hafinu. Ári síðar lýstu stjórnvöld í
Poyongyang því yfir að þau myndu
hætta tímabundið tilraunaskotum á
langdrægum flaugum.
Öljóst er hvers vegna stjórnvöld
ákveða að ögra alþjóðasamfélaginu
með fyrirhuguðum tilraunum nú.
Stjórnmálaskýrendur telja hugsan-
legt að Norður-Kóreumenn vilji
vekja athygli á sterkri samninga-
stöðu sinni en viðræður um kjarn-
orkuáætlun Norður-Kóreu hafa legið
niðri síðan í nóvember og kastljós
alþjóðasamfélagsins hefur fyrst og
fremst beinst að kjarnorkuáætlun
klerkastjórnarinnar í Teheran síðan
þá. Á sama tíma hafa bandarísk
stjórnvöld gripið til harðra aðgerða
gegn Norður-Kóreumönnum vegna
ásakana um stórtæka fölsun á banda-
rískum dollurum. Slíkar aðgerðir
hafa dregið verulega úr gjaldeyris-
tekjum stjórnvalda í Poyongyang.
Norður-Kóreumenn hafa verið
uppvísir að því í gegnum tíðina að
selja eldflaugatækni til annarra
landa, þar á meðal til Pakistan og
írans, og eru stjórnvöld hugsan-
lega að senda þau skilaboð til Vest-
urlanda að þau muni halda slíku
áfram fái þau ekki sínu framgengt í
samningum.
Junichiro Koizumi, forsætisráðherra Japans, sagði á fundi með blaðamönnum í gær að Jap-
anir myndu bregðast harkalega við fyrirhuguðum eldflaugatilraunum Norður-Kóreumanna.
Munu ekki líða