blaðið - 24.06.2006, Blaðsíða 14

blaði
Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson
Ritstjóri: Ásgeir Sverrisson
Fréttastjórar: Aðaibjörn Sigurðsson og Erna Kaaber.
MIKILVÆGUM ÁFANGA NÁÐ
Ifyrradag gengu aðilar vinnumarkaðarins og ríkisstjórn Islands frá þri-
hliða samkomulagi sem koma mun í veg fyrir áður yfirvofandi uppsögn
kjarasamninga um næstu áramót. Með samkomulaginu er því tryggður
friður á íslenskum vinnumarkaði næstu átján mánuði, eða þar til gildandi
kjarasamningar renna sitt skeið á enda í lok næsta árs.
Það sem kemur kannski helst á óvart í samkomulaginu er að auk þess sem
skattleysismörk hækka nú talsvert er ennfremur tryggt að þau fylgja héðan
af almennri verðþróun. Stjórnvöld hafa fram að þessu aðeins hækkað skatt-
leysismörk þegar þau vilja sýna af sér óvenjulega gjafmildi. Slíkt hefur ekki
gerst oft undanfarin ár og þvi hefur krónutala skattleysismarka hækkað lítið
sem þýðir að skattbyrði landans hefur verið að hækka hlutfallslega. Fyrir það
hefur nú verið tekið. I samkomulagnu er ennfremur tryggt að atvinnuleysis-
bætur sem og bætur frá Tryggingastofnun munu hækka um 15 þúsund krónur,
barnabótaaldur er hækkaður upp í 18 ár og vaxtabótagreiðslur munu ekki
vera skertar.
Hvað samningaviðræðurnar sjálfar varðar hefur komið nokkuð á óvart
hversu vel SA og ASÍ gekk að komast að samkomulagi sín á milli um hvað
gera þyrfti til að bjarga kjarasamningunum. Samkomulag lá nánast tilbúið í
byrjun vikunnar, og eftir það var boltinn hjá stjórnvöldum. Alþýðusamband
íslands bankaði upp á í stjórnarráðinu með fullmótaðar tillögur um hvað
ríkið þyrfti að leggja fram. Hugmyndir þær voru nokkuð hógværar, en gengu
út á að breyta nokkuð fyrri áherslum stjórnvalda hvað varðar skattheimtu hér
á landi og lögð var áhersla á að breytingar yrðu gerðar sem gagnast myndu
mest þeim sem lægstu launin hafa. Þrátt fyrir að gengið hafi verið frá sam-
komulagi að lokum var í upphafi ljóst að rikisstjórninni leist ekkert allt of
vel á hugmyndir ASl og svaraði þeim með tilboði sem þótti algerlega óástætt-
anlegt. Svo tók við kapall sem endaði með þvi að skrifað var undir áðurnefnt
samkomulag. Eftir stendur ríkisstjórnin og talar eins og þar sé á ferðinni
hópur af frelsandi englum sem bjargað hafi málum. Slíkt er fjarri lagi því
aðilar vinnumarkaðarins unnu stærstan hluta vinnunnar og síðan gerði rík-
isstjórnin einfaldlega það sem henni bar - að taka ákvarðanir sem tryggja
stöðugleika á íslenskum vinnumarkaði sem og í hagkerfinu. Slíkar aðgerðir
hafa því miður ekki verið nægilega áberandi hjá stjórnvöldum að undanförnu.
Vonandi verða hins vegar nú breytingar þar á.
Aðalbjörn Sigurðsson
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Afialsíml: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, auglysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins Dreifing: Islandspóstur
nettó í sumarskapi
Deka
allirút
ápallinn!
allt í matinn á einum stað
6Mis(mim fra 14. juoi tal lí. jwtf pfia owtan kwgfiir tnÍMt.
Akrants • Akurcyri • Grinddvik • Mjódd R«*ykjavik ■ Sdlahverfi Köpavogi
nettö
Pallaolia 2,5L
14 I ÁLIT
LAUGARDAGUR 24. JÚNÍ 2006 blaðið
0V\SVEf.--HANM GEfl/ft fCJósEMPUlVi /WLr/jP M°ut
4 k'osM/NGflARt og m 3i'ímRfúirL w & '
LÍTÚR I/íí> /BL ÚTiUrfN^li BoLSÝHiHHi
SFA/1 Vj0 1//>PÆ
Þegar heimurinn kom í heimsókn
Lillehammer í Noregi er fagur bær
sem hvílir í skjóli mikilfenglegrar
náttúru. Af væringum manna
berast þaðan litlar fréttir enda
drýpur velsældin svo gott sem af
hverri barrnál og allir fá nóg. Fyrir
ekki svo margt löngu þegar bærinn
var gestgjafi vetrarólympíuleikanna
kom heimsbyggðin í heimsókn,
stræti, torg og veitingastaðir
fylltust af útlendingum og um
nokkura vikna skeið beindust
augu heimsbyggðarinnar að
þessum friðsæla bæ norður í
Noregi. Heimsókninni lauk og
heimurinn fór aftur heim til sín.
En eftir situr almenn ánægja með
viðburðinn, bæði meðal bæjarbúa
og aðkomumanna sem fengu
tækifæri til að kynnast, læra nýja
siði og skiptast á skoðunum.
Nú um stundir er Lillehammer
ekki sérstaklega í brennidepli
heimsmálanna en þessi árin situr
þar á fræðastóli íslendingurinn
og prófessorinn Stefán Snævarr.
Undanfarinmisserihöfum við Stefán
skipst nokkuð á skoðunum um
ágæti hnattvæðingar og i nýlegum
pistli setur heimspekiprófessorinn
sig í læknisfræðilegar stellingar
og sjúkdómsgreinir skrif mín
þannig að ég sé haldinn illvígum
hnattvæðingarsjúkdómi sem hann
kýs að kalla glóbaltítis. Samkvæmt
Stefáni sjá glóbaltítissjúklingar ekki
skuggahliðar þeirrar ófreskju sem
alþjóðvæðingin er. Stefán er raunar
ekki bjartsýnn á fyrirbærið og telur
það í stórhættu, að hnattvæðingin
Klippt & skorið
Asta Möller, þingkona Sjálfstæðis-
flokksins, fjallar um jafnréttismálin
í nýjasta pistli á vefsíðu sinni (www.
astamoeller.is) og víkur sérstaklega að þvi
ágæta framtaki Femínistafé-
lagsins að veita fjölmiðlum
hvatningarverðlaunin Bleiki
steinninn. Hvatningarverð-
launin eru veitt til að minna
fjölmiðla á ábyrgð þeirra á
sviði jafnréttismála. Ásta segir að stjórnmála-
konur séu margar hverjar afar ósáttar við
hvernig margir fjölmiðlar hafi sniðgengið
konur í daglegri umfjöllun sinni um stjórnmál.
Ásta segir: „Nýleg rannsókn um konur og fjöl-
miðla sýndi að hlutur kvenna sem viðmælenda
í fjölmiðlum hefur ekki aukist á undanförnum
árum. Þvert á móti hefur hann minnkað lítil-
lega á síðustu 5-7 árum. Umfjórðungur viðmæl-
geti hæglega tortímt sjálfri sér í
formi alþjóðlegra hryðjuverka.
I hverfulum heimi getur auðvitað
allt gerst, jarðarkringlan gæti þess
vegna sprungið í loft upp einn daginn
án þess að nokkur sæi það fyrir.
Vandi hnattvæðingarumræðunnar
er ekki síst sá að enn er engin sátt
um hvað hnattvæðingin er, hvort
hún sé eldgömul eða ný af nálinni.
Flest ættum við þó að geta sæst á
að hnattvæðing einkennist af nýju
rými sem gengur þvert á landamæri
og hefur á undanförnum áratugum
orðið til með hjálp nýrrar tækni
í samgöngum og samskiptum.
Þetta nýja þverþjóðlega rými hefur
svo skapað fjölda tækifæra sem
ekki voru fyrir hendi áður. Þessu
til vitnis dugir að benda á aukin
umsvif íslenskra viðskiptamanna á
erlendum mörkuðum.
Þjóðfélög standa ekki í
stað. Iðnvæðingin tók við af
enda í fjölmiðlum eru konur. í því sambandi
má benda á að stjórnmálamenn sem eru fastir
vikulegir álitsgjafar hjá fjölmiðlum eru bara
karlar. Nefni ég þar Pétur Blöndal og Mörð
Árnason hjá (slandi í bítiö og Sigurð Kára og
Lúðvík Bergvinsson hjá NFS."
verrir Jakobsson
fjallar um varnar-
samninginn og sam-
starfið við Bandaríkjamenn í
nýjasta pistli sínum á vef hinna
róttæku, murinn.is. Sverrir
fjallar um skoðanakönnun
sem Gallup-fyrirtækið vann fyrir Helga Hjörvar,
alþingismann. Sverrir segir að þrátt fyrir ein-
hliða málflutning stjórnvalda og fjölmiðla hafi
íslenska þjóðin ekki látið sannfærast um ágæti
varnarsamstarfsins. Vísar hann til þess að sam-
kvæmt könnun Gallup fyrir Helga Hjörvar
landbúnaðarþjóðfélaginu og með
tilkomu aukinnar hnattvæðingar er
þekkingarþjóðfélagið nú að taka við
af iðnaðarþjóðfélaginu. Það þýðir
ekki að vandamál manna séu úr
sögunni, nýjum þjóðfélagsháttum
fylgja alltaf ný vandamál. Samfara
hnattvæðingunni þarf tii að mynda
að huga sérstaklega að fátækt,
umhverfinu og lýðræðisþróun.
Á íslandi hefur löngum staðið styr
milli innilokunarmanna og þeirra
sem heldur vilja nýta kosti opins
samfélags. Ef mér skjöplast ekki
hefur Stefán heldur vilja kenna sig
við þjóðlegt íhald en alþjóðahyggju.
Ég er hins vegar ekki viss um að
þetta tvennt þurfi að aðgreina. Það
er engin mótsögn fólgin í því að
standa traustum fótum í íslensku
umhverfi og taka um leið fullan þátt
í alþjóðavæddri veröld.
A meðan ég rita þennan pistil
eru Úkraínumenn rétt í þann
mund að leggja Túnisbúa að
velli í heimsmeistarakeppninni í
Þýskalandi. Fótboltinn er líklega
alþjóðavæddasta fyrirbæri í
heimi og HM í fótbolta er stærsti
alþjóðaviðburður veraldar.
En menn skyldu athuga að
í heimsmeistarakeppninni
leggja menn allt í sölurnar fyrir
sitt heimaland, alveg eins og
skíðakapparnir gerðu i Lillehammer
um árið.
Höfundur er stjórnmálafræðingur
vilji rúm 68% íslendinga
segja varnarsamningnum
upp. Þá tekur Sverrir ein-
ungis þá sem afstöðu tóku
til spurningarinnar en þegar
horft er til allra þeirra sem
þátt tóku í könnuninni eru
54% (slendinga þeirrar hyggju þessa dagana
að rifta beri samningnum við Bandaríkjamenn.
Síðan segir Sverrir: „Af þeim sökum verður
forvitnilegt að sjá hvort stjórnvöld ætla sér
að sniðganga almannaviljann enn einu sinni
í þessu máli. Hefur lýðræðisvitund (slendinga
ekki auklst frá því á 20. öldinni? Geta stjórn-
völd endalaust rekið utanrfkisstefnu sem nýtur
ekki meirihlutastuðnings? Næstu misseri verða
prófsteinn á stöðu lýðræðis á (slandi. Til mikils
er að vinna að þjóðin falli ekki enn einu sinni
á því prófi."