Fréttablaðið - 23.04.2012, Blaðsíða 16

23. apríl 2012 MÁNUDAGUR16
Kærar þakkir fyrir auðsýnda samúð og
góðar kveðjur vegna andláts okkar ástkæra
HILMARS PÉTURS HILMARSSONAR.
Eins þökkum við þeim fjölmörgu sem hafa
stutt við framtíðarreikning dóttur hans.

Hjartans þakkir.
Fyrir hönd fjölskyldu og ástvina,
Kristín Pétursdóttir og Hilmar Harðarson
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu
okkur hlýhug, samúð og vináttu við andlát
og útför elskulegs eiginmanns míns, pabba
okkar, sonar, bróður, tengdasonar og vinar,
SIGURÐAR FREYS GUNNARSSONAR
Lögreglumanns,
Fögrubrekku 9, Kópavogi,
sérstakar þakkir til Heimahlynningar
Landspítalans, Sérsveitarmanna, Ríkislögreglustjóra,
Lögreglumanna og Lögreglukórsins
Fyrir hönd fjölskyldu og vina,
Rakel Óskarsdóttir
Egill Freyr Sigurðsson
Andrea Þórey Sigurðardóttir
Sindri Aron Sigurðsson
Gunnar Randver Ingvarsson Jófríður Guðjónsdóttir,
Guðni Þór Gunnarsson Bjarnþóra Irís Eiríksdóttir,
Frosti Viðar Gunnarsson Kristín H. Hannesdóttir,
Gunnar Hrafn Gunnarsson
Óskar Þórarinsson Ingibjörg Andersen
og vinir.
timamot@frettabladid.is
HILMAR ÖRN HILMARSSON allsherjargoði á afmæli í dag.
„Það er dýrmætt að finna hvernig opinn og góður hugur, vinátta og
virðing geta umbreytt erfiðum aðstæðum í úrlausn og sáttargjörð.“
54
Þrjár konur úr Samtökum um kvennalista
náðu kjöri á Alþingi Íslendinga í kosningum
sem haldnar voru þennan dag árið 1983.
Þetta var í fyrsta skipti sem Kvennalistinn
bauð fram til þings en árið áður hafði Kvenna-
framboðið í Reykjavík fengið tvo fulltrúa
kjörna í borgarstjórn og Kvennaframboðið á
Akureyri aðrar tvær.
Samtök um kvennalista buðu fram í þremur
fjölmennustu kjördæmum landsins vorið
1983, í Reykjavík, á Reykjanesi og á Norður-
landi eystra. Þau fengu 5.5% fylgi og það
voru þær Sigríður Dúna Kristmundsdóttir og
Guðrún Agnarsdóttir sem þingsæti hlutu í
Reykjavík og Kristín Halldórsdóttir á Reykja-
nesi.
Eitt mikilvægasta baráttumál Kvennalistans
var frelsi sem fól í sér rétt kvenna til að vera
metnar að eigin verðleikum til jafns við karl-
menn.
ÞETTA GERÐIST: 23. APRÍL 1983
Fyrstu kvennalistakonur á þing
„Sveinn Pálsson var mikill afkasta-
maður. Hann var frumkvöðull í rann-
sóknum á náttúru landsins, rithöfund-
ur og læknir. Svo var hann ferðagarpur
og gekk til dæmis á Öræfajökul fyrstur
manna,“ segir Sveinn Runólfsson land-
græðslustjóri þegar forvitnast er um
forföður hans, Svein Pálsson, náttúru-
fræðing og lækni sem minnst verður
tvo næstu daga í tilefni 250 ára afmæl-
is hans. Annars vegar verður málþing
um ævi hans og störf í sal 132 í Öskju
á morgun, 24. apríl, milli klukkan 15 og
17 og hins vegar hátíðardagskrá í Vík í
Mýrdal á fæðingardegi hans 25. apríl
sem er einnig dagur umhverfisins,
valinn honum til heiðurs. Umhverfis-
ráðuneytið stendur fyrir viðburðunum,
ásamt Mýrdalshreppi, Landgræðslu
ríkisins og Læknafélagi Íslands.
Sveinn Runólfsson heldur erindi um
landkönnuðinn Svein Pálsson á mál-
þinginu í Öskju. „Það sem kemur oft-
ast upp í huga minn þegar ég hugsa til
þessa merka forföður míns er álykt-
unargáfa hans,“ segir hann. „Vissu-
lega lærði hann læknisfræði og nátt-
úrufræði en honum virðist líka hafa
auðnast að draga réttar ályktanir af
því sem hann sá eða eins og Helgi
Björnsson orðar það í stóru jöklabók-
inni: „Hann kom auga á það sem aðrir
sáu ekki, lýsti því svo vel að aðrir gátu
skilið og flestar niðurstöður hans hafa
staðið tímans tönn.“
Ferðabók Sveins Pálssonar er merk
bók og auk hennar liggja eftir hann rit
um jarðfræði, grasafræði, dýrafræði
og læknisfræði. Sveinn Runólfsson
telur hans merkasta rit þó vera um
jöklafræði. „Hefði hann fengið jökla-
ritið gefið út þegar hann var nýbú-
inn að skrifa það um aldamótin 1800,
hefði það orðið öndvegisrit í Evrópu
því Sveinn var langt á undan öðrum
vísindamönnum að greina helstu nátt-
úruferlana í jöklunum,“ segir hann og
lýsir því hvernig langa-langa-langafi
hans skipti ævi sinni milli náttúruvís-
inda og læknisstarfs.
„Þegar Sveinn lauk prófi í náttúru-
fræði frá Kaupmannahafnarháskóla
fékk hann styrk til fjögurra ára frá
danska náttúrufræðifélaginu til að
safna plöntum, dýrum og steinum og
skrá fundarstaðina. Þá lagðist hann í
ferðalög um landið. Síðar fékk hann
læknisembætti og umdæmið náði frá
Hellisheiði og Selvogi austur að Skeið-
arársandi, auk Vestmannaeyja. Þó
voru launin það lág og hann varð að
sækja sjóinn, smíða og stunda búskap
til að framfleyta fjölskyldunni. Hann
þótti mikilhæfur læknir og vildi hvers
manns vanda leysa en ferðalögin voru
auðvitað óheyrilega erfið, þó var hann
annálaður vatnamaður.“
Sveinn Pálsson bjó í Suður-Vík í
Mýrdal, var kvæntur Þórunni, dóttur
Bjarna landlæknis Pálssonar. Þau eign-
uðust fimmtán börn, sjö urðu fulltíða,
þrjú dóu í æsku en hin fimm kornung.
„Vegna langferða Sveins, fræðistarfa
og embættisanna mæddi bústjórnin
alla tíð mikið á Þórunni,“ segir Sveinn
Runólfsson. „En hún mun hafa verið
æðrulaus, þrekmikil og stjórnsöm.“
gun@frettabladid.is
SVEINN PÁLSSON NÁTTÚRUFRÆÐINGUR OG LÆKNIR: 250 ÁRA AFMÆLIS MINNST
Vildi hvers manns vanda leysa
SVEINN RUNÓLFSSON LANDGRÆÐSLUSTJÓRI Er meðal fyrirlesara í Öskju á morgun. Aðrir eru Steinunn Inga Óttarsdóttir bókmenntafræðingur,
Ólafur Jónsson læknir, Helgi Björnsson jöklafræðingur og Oddur Sigurðsson náttúrufræðingur. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
110 ár eru liðin frá fæðingu Halldórs Laxness í dag.
Afmælis deginum, sem jafnframt er alþjóðlegur dagur bók-
arinnar, verður fagnað með ýmsum hætti í dag.
Í hádeginu opnar í Þjóð-
arbókhlöðunni sýningin
Bernska skálds í byrjun aldar
þar sem horft er til bernsku
Halldórs Laxness í byrjun síð-
ustu aldar. Þar verða meðal
annars til sýnis bréf og leik-
föng frá æsku hans.
Í Bíó Paradís hefst kvik-
myndahátíðin Laxness í lifandi
myndum þar sem sýndar verða
kvikmyndir sem byggðar eru á
verkum Halldórs. Þar á meðal
er Brekkukotsannáll, sem ekki
hefur verið sýnd í sjónvarpi í
40 ár og aldrei áður í lit og á
bíótjaldi. „Ég vonast til að þessi
kvikmyndahátíð verði upp-
hafið að því að þessar mynd-
ir verði sýndar oftar. Þær eru
hluti af okkar menningararfi,“
segir Guðný Dóra Gestsdóttir,
framkvæmdastjóri safnsins á
Gljúfrasteini. Hátíðin er sam-
starfsverkefni safnsins, RÚV og Bíó Paradísar.
Þá gefur Forlagið í dag út sex nýjar rafbækur tengdar
skáldinu. Um er að ræða fimm skáldsögur; Íslandsklukkuna,
Sjálfstætt fólk, Sölku Völku, Brekkukotsannál og Heimsljós,
auk ævisögu Halldórs eftir Halldór Guðmundsson. „Þetta
er auðvitað mjög ánægjulegt,“ segir Guðný Dóra. „Við á
Gljúfrasteini reynum að fá börn í heimsókn til okkar sem
oftast og höfum að markmiði að fá börn til að lesa, ekki
bara verk Halldórs Laxness heldur aðrar bókmenntir líka.
Svo auðvitað fögnum við því að bækur hans verði gerðar
aðgengilegar fyrir sem flesta.“ - hhs
Afmæli Laxness
víða fagnað
HALLDÓR Á RAFBÓK Í tilefni af
afmælisdegi Halldórs Laxness
koma út sex bækur honum
tengdar í dag; fimm skáldsögur
og ævisaga hans, eftir Halldór
Guðmundsson.
Nemendur sem hefja annað
eða þriðja ár í framhalds-
skóla haustið 2012 eiga þess
kost að koma að Hvanneyri
21. til 24. maí í vor og kom-
ast þar í snertingu við ýmsar
greinar náttúruvísinda. Þess-
ir dagar ganga undir heitinu
Vísindadagar unga fólksins.
Þeir hafa fest sig í sessi und-
anfarin ár.
Fjöldinn takmarkast við
20 manns og nemendur af
náttúrufræðibrautum ganga
fyrir. Þátttakendur þurfa að
póstleggja umsóknir í síðasta
lagi mánudaginn 7. maí.
Dagskrá Vísindadaga
unga fólksins verður sett
inn á heimasíðu LbhÍ www.
lbhi.is einhvern næstu daga.
Neðarlega á síðunni er stór
hnappur, rækilega merktur
Vísindadögum unga fólksins
og þar er að finna umsóknar-
eyðublað.
Faglegur umsjónar maður
þessara daga er Helena
Marta Stefánsdóttir skógvist-
fræðingur en framkvæmda-
hliðin er undir stjórn Áskels
Þórissonar útgáfu- og kynn-
ingarstjóra.
- gun
Vísindadagar unga fólksins
SKÓGVISTFRÆÐINGURINN Helena Marta að skoða gróðurframvinduna
í Esjufjöllum í Breiðamerkurjökli í ágúst í fyrra.
Útför eiginmans míns, föður, tengdaföður
og afa
SIGURÐAR HAFSTEINS
BJÖRNSSONAR
Lambastöðum, Seltjarnarnesi
fer fram í Seltjarnarneskirkju þriðjudaginn
24. apríl kl. 13. Blóm og kransar afþakkaðir
en þeim sem vilja minnast hans er bent á
Umsjónarfélaga einhverfra.
Sérstakar þakkir til starfsfólks gjörgæsludeildar Landspítalans í
Fossvogi.
Jónína K. Helgadóttir
Katrín Ruth Sigurðardóttir Tryggvi Magnússon
Björn Þórir Sigurðsson Berglind Viðarsdóttir
Davíð Örn Sigurðsson
og barnabörn.