Fréttablaðið - 05.06.2012, Blaðsíða 16

16 5. júní 2012 ÞRIÐJUDAGUR
Samkvæmt fræðimannaáliti Rósu Erlingsdóttur og Hrafn-
hildar Ragnarsdóttir blasir kynj-
uð staðalmynd karlrembunnar
Ólafs Ragnars Grímssonar við
og er sú karlremba annað hvort
alveg eins eða næstum því eins og
karl remburnar sem réðust á Vig-
dísi Finnbogadóttur. Hrafnhildur
telur að karlrembustig forsetans
sé eitthvað „sem ekki má svo auð-
veldlega ræða“.
Hrafnhildur Ragnarsdóttir
víkur að hugarástandi mínu þegar
ég skrifa pistil undir fyrirsögninni
„Fordómar úr Kvennahreyfingu
Samfylkingarinnar“ og full yrðir
að mér hafi verið „mikið niðri
fyrir“ þegar ég skrifaði umræddan
pistil. Það sem ég gagnrýndi meðal
annars í pistlinum var orðanotkun
eins og „engum dylst“ og „ljóst er“.
En þar sem Hrafnhildur hélt því
fram að Rósa skrifaði umrædda
grein sem fræðimaður þá fannst
mér fræðimaðurinn taka sér
heldur mikið forræði fyrir sann-
leikanum án þess þó að byggja á
gögnum eða sterkum rökum.
Ég hef almennt mikið álit á
konum en tel að þessar tvær séu
mörgum konum fremri enda ekki
á færi margra að greina hugar-
ástand mitt þar sem ég sit heima
við tölvuna og glamra á takka-
borðið. Reyndar minnist ég þess
ekki að mér hafi verið mikið „niðri
fyrir“ en hugsanlega býr Hrafn-
hildur yfir tækni til þess að greina
hugarfar mitt að því leyti sem ég
skynja það ekki sjálf.
Ef ég væri nú jafn kolvitlaus
og margir þeir stjórnmálamenn
og auðmenn sem vaða uppi í sam-
félaginu þá myndi ég sennilega
nota peningavaldið og fara í mál
við Hrafnhildi fyrir að bera út
óhróður um hugarástand mitt á
opinberum vettvangi. En þar sem
ég er bara venjuleg kona og tel að
hugsan lega sé þetta tilraun Hrafn-
hildar til þess að gera kynjaða
greiningu á orðræðu minni ætla
ég að láta málið niður falla en ráð-
legg Hrafnhildi að gera þetta ekki
að ævistarfi.
Ég vil samt leiðrétta þá rang-
færslu að ég átti mig ekki á að
greinin hafi ekki verið skrifuð
í nafni Kvennahreyfingar Sam-
fylkingarinnar. Ég kannast ekki
við að hafa skrifað það. Ég tala
hins vegar um fordóma úr Kvenna-
hreyfingu Samfylkingarinnar og
geri grein fyrir því enda sitja
báðar konurnar sem ég nafngreini
í stjórn Kvennahreyfingar Sam-
fylkingarinnar.
Hrafnhildur lýkur pistli sínum
með snúningi þegar hún telur það
vott um fordóma að ég vilji „ekki
sjá konu í embætti forseta Íslands
sem er teflt fram af körlum sem
hyggja á að nýta sér kynjaða
vitund kvenna til þess að koma
annarri konu í forsetaem bættið
sem hlýðir kalli valdhafanna.“
Hún telur það undarlegan mál-
flutning þegar ég lýsi því hvernig
forseta ég vil ekki sjá og tekur sér
það bessaleyfi að túlka það þannig
að ég sé að gera lítið úr forseta-
frambjóðandanum Þóru Arnórs-
dóttur og hennar skoðunum.
Hrafnhildur gefur til kynna
að henni finnist ég hafa vondar
skoðanir eða allavega fordóma-
fullar. Hrafnhildur þarf að virða
mér það til vorkunnar að ég hef
ekki gengið í stjórnmálaskóla Sam-
fylkingarinnar né heldur annarra
stjórnmálaflokka. Það kann því
að vera að mér fipist sporin í póli-
tískum rétttrúnaði.
Mínir fordómar og annarra
Það er gott að fá gesti í heimsókn. Það rekur okkur til hreingern-
inga og tiltektar. Orðið gestasprett-
ur vísar til þeirra skyndiþrifa sem
jafnan eru undanfari gestakomu.
Miðborgin er vettvangur tæplega
eitt þúsund rekstraraðila og um níu
þúsund íbúa. Auk þess sækja tug-
þúsundir miðborgina heim viku-
lega, á sumum helgum allt að eitt
hundrað þúsund manns, og eru
gestir þá iðulega eigi einhamir, í
stífu föruneyti Bakkusar konungs.
Skrautlegt er jafnan um að litast
eftir útihátíðir helganna í mið-
borginni. Fnæsandi vélsópar gera
sitt besta, en það dugir skammt.
Það eru að koma gestir!
Í ár eigum við von á um 700.000
þúsund erlendum gestum til við-
bótar við alla þá innlendu. Flestir
þeirra sækja miðborgina heim. Hún
er í raun fjölsóttasti og mesti álags-
blettur Íslands. Mörgum blöskrar
útgangurinn á miðborginni, jafnvel
þó vélsóparnir hafi lokið sínu.
Nú er mál að taka höndum
saman; við heimafólkið að
vanda okkur og huga betur að
umgengninni og vélsópaverk-
takarnir að gerast einbeittari og
grípa til handkústanna þar sem
þörf krefur. Loks þurfa rekstrar-
aðilarnir að sammælast um hreinni
torg og fegurri borg því slíkt eykur
líkur á endurteknum heimsóknum
og blómlegri viðskiptum til lang-
frama. Í nágrannalöndunum er
það sjálfsögð og viðtekin venja að
rekstraraðilar hefji starfsdaginn á
að grípa kústinn og fægiskófluna
til að fegra eigin stétt og sitt nán-
asta umhverfi. Þetta þurfum við að
innleiða hér.
Gestasprettur í vikulokin
Nú á föstudaginn 8. júní hefst
hreinsunarátakið Gestasprettur.
Kústum og fægiskóflum verður
með táknrænum hætti dreift
meðal rekstraraðila í miðborginni,
málningarpenslum þar sem við á.
Áður en 700.000 erlendu gestina
ber að garði er hvatt til þess að
rekstraraðilar og íbúar sameinist
í frísklegu hreinsunarátaki með
atfylgi Miðborgarinnar okkar og
Reykjavíkurborgar. Afraksturinn í
formi ruslapoka verður síðan fjar-
lægður af stéttarbrúnum á laugar-
dag 9. júní, sunnudag 10. júní og
mánudag 11. júní.
Í kjölfarið ættum við að efna til
viðvarandi vitundarvakningar og
gera síðan með okkur miðborgar-
sáttmála er spegli sameiginlega
ábyrgð okkar allra á því að standa
vörð um hreinleika og reisn mið-
borgarinnar okkar fögru. Hún er
í senn sameign allra Íslendinga og
mikilvæg fyrsta vísbending um
menningarstig sem blasir við ört
fjölgandi gestum okkar.
Gleðilegt sumar. Láttu ekki þitt
eftir liggja!
Tökum gestasprettinn
Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
– Afslátt eða gott verð?
Eldhúsvaskar og tæki
Kletthálsi Reykjavík
Reykjanesbæ
Akureyri
Húsavík
Vestmannaeyjum
Bol-871 48cm þvermál
þykkt 0,8mm
6.990,-
Bol-834 80x48x18cm þykkt 0,8mm
11.990,-
AGI- Eldhústæki
3.990,-
Bol-897 66x43x18cm þykkt stáls 0,8mm
10.450,-
Bol-604 48x43x18cm Þykkt stáls 0,8mm
7.490,-
(fleiri stærðir til)
Umsóknarfrestur til 6. JÚNÍ
Á Háskólabrú Keilis er boðið upp á nám fyrir einstakl-
inga sem hafa ekki lokið stúdentsprófi. Að námi loknu
uppfylla nemendur inntökuskilyrði í háskóla hérlendis
og erlendis. Háskólabrú er skipulögð í samstarfi við
Háskóla Íslands.
Kennsla við Háskólabrú fer fram í staðnámi á Ásbrú í
Reykjanesbæ og á Akureyri í samstarfi við SÍMEY.
FÉLAGSVÍSINDA- OG LAGADEILD
HUGVÍSINDADEILD
VIÐSKIPTA- OG HAGFRÆÐIDEILD
VERK- OG RAUNVÍSINDADEILD
KEILIR ÁSBRÚ 578 4000 keilir.net
NÁMSFRAMBOÐ
HÁSKÓLABRÚ
NÝTT TÆKIFÆRI TIL NÁMS
PI
PA
R\
TB
W
A
•
SÍ
A

Nú þegar sumarið er komið halda börnin út í sumarævintýrin
með sól í hjarta og bros á vör. Við
gerum sennilega flest ráð fyrir því
að svona gangi þetta fyrir sig, að
börn leiki glaðleg og frjálsleg úti
á sumrin. Þannig er því sjálfsagt
farið með flest börn en ekki öll.
Meðal þeirra barna sem fá ekki
fyllilega notið sín til jafns við önnur
börn á sumrin eru þau sem sýna
yfirþyrmandi hræðsluviðbrögð
við skordýrum sem fara á kreik á
þessum árstíma. Það er nóg fyrir
sum börn að heyra suð í býflugu, þá
hljóða þau upp yfir sig, fara jafn-
vel að gráta og flýja í öruggt skjól.
Stundum þvertaka þessi börn fyrir
að fara á þá staði sem þau vita að
býflugur eða önnur skordýr halda
sig. Í alvarlegustu tilvikunum
treysta börn sér vart út að leika á
sumrin af ótta við þessi smádýr.
Þau fara því á mis við margt af
því sem sumarævintýrin hafa upp
á að bjóða. Þetta vandamál nefnist á
sálfræðimáli fælni. Í daglegu tali er
oft talað um fóbíur. Fælni er algeng-
asta kvíðavandamálið meðal barna
og er talið að um það bil 2-4% barna
glími við fælni. En hvað er fælni og
hvernig lýsir hún sér hjá börnum?
Fælni er yfirþyrmandi, óraun-
hæfur og þrálátur ótti sem beinist
að tilteknum hlutum og aðstæðum.
Barn sem glímir við fælni forðast
yfirleitt að mæta þessum hlutum og
aðstæðum eða upplifir mikla van-
líðan þegar það er í návist þeirra.
Algengt er að fælni barna beinist
að dýrum (aðallega býflugum,
hundum), myrkri (geta ekki sofið
ein á nóttunni), blóði og sprautum,
lækna- og tannlæknastofum, lyft-
um, vatni, háum stöðum. Einnig eru
dæmi um að fælni beinist að því að
kafna, kasta upp, smitast af sjúk-
dómum, að fuglum, músum, óveðri,
jarðgöngum, brúm, fólki í búning-
um, ferðast með farartækjum eins
og flugvélum, skipum og bílum.
Engin einhlít skýring liggur að
baki fælni eða öðrum kvíðavanda
hjá börnum. Oftast er um samspil
erfða og umhverfis að ræða. Þannig
er talið að tilhneiging til kvíða geti
erfst en að ýmsir þættir í umhverfi
barna, eins og hegðunarmynstur
og uppeldisaðferðir foreldra eða
annarra í kringum þau geti styrkt
þessa eðlislægu tilhneigingu. Þar
sem foreldrar eru mikilvægustu
fyrirmyndir barna sinna má búast
við að þau takist á líkan hátt við
heiminn og þeir. Ef foreldri er með
fælni og forðast aðstæður, getur
barnið lært að höndla hræðslu og
kvíða á þennan hátt.
Uppeldisaðferðir og hvernig
foreldrar bregðast við óöryggi og
hræðslu barna sinna getur átt þátt
í að viðhalda fælni og kvíða. Þar
sem foreldrar leitast við að vernda
börn sín fyrir óþægilegum hlutum
er hætt við að sumir bregðist við
fælni barns með ofverndun og hlífi
því við aðstæðum sem það sýnir
kvíða gagnvart, þótt þær séu hættu-
lausar. Það sem hins vegar gerist er
að barnið fær ekki tækifæri til að
koma sér í aðstæðurnar sem kennir
því að ekkert slæmt kemur fyrir
það. Einnig geta áföll í sumum til-
vikum ýtt undir að fælni þróast (t.d.
að verða bitinn af hundi).
Atferlismeðferð hefur reynst
afar áhrifarík við fælni hjá
börnum. Í mörgum tilvikum er
fælnin meðhöndluð í einni tveggja
til þriggja klukkustunda lotu,
eftir að matsviðtal hefur átt sér
stað. Mikilvægasti þáttur með-
ferðar er að láta barnið takast á
við það sem það óttast í nógu litlum
skrefum, þannig að kvíðinn verði
aldrei of mikill. Þannig væri barn
með kóngulóafælni látið horfa á
kónguló í glerbúri úr fjarlægð
þar til það hefur vanist því. Þar á
eftir myndi barnið vera látið færa
sig örlítið nær, þar til að það hefði
vanist því að halda utan um gler-
búrið. Að lokum ætti það að vera
tilbúið að setja höndina ofan í
búrið o.s.frv. Þessi aðferð er ótrú-
lega skjótvirk og árangursrík og
mikil vægt að grípa snemma inn í
þar sem fælni getur varað svo ára-
tugum skiptir ef ekkert er að gert.
Er barnið þitt með fælni?
Samfélagsmál
Jakob Frímann
Magnússon
framkvæmdastjóri
Miðborgarinnar okkar
Fælni
Íris Stefánsdóttir
sálfræðingur
Forsetaembættið
Jakobína Ingunn
Ólafsdóttir
stjórnsýslufræðingur