Fréttablaðið - 24.10.2012, Blaðsíða 26

KYNNING − AUGLÝSINGHúsnæðislán MIÐVIKUDAGUR 24. OKTÓBER 20124
Aðalheiður hefur um árabil fylgst með húsnæðislánamarkaðinum og segir að ýmsir valkostir standi þeim til boða
sem eru að velta fyrir sér húsnæðiskaupum
eða endurfjármögnun á húsnæði. Megin-
breytingin sem átt hafi sér stað á síðustu miss-
erum sé sú að almenningur geti valið um svo
miklu fleiri þætti en áður var hægt. Það má
segja að áður fyrr hafi fólk einkum getað valið
um það hvort það vildi taka 25 eða 40 ára hús-
næðislán. Ekki var hægt að velja um þætti
eins og vaxtastig, með eða án verð tryggingar,
lánstíma, lánshlutfall o.fl. Nú er hins vegar
hægt að velja um þessa þætti sem gerir það að
verkum að fólk getur miklu frekar í dag sett
saman húsnæðislán sem er í takt við þarfir
hvers og eins.
Hvað er að gerast á húsnæðislánamark-
aðinum í dag?
Mikilvægasta breytingin fyrir þá sem íhuga
fjármögnun á húsnæði eru óverðtryggðu lánin
sem Arion banki byrjaði að bjóða fyrir um ári
síðan. Með þeim lánum getur fólk valið um
það hvort það vill áfram taka hin hefðbundnu
verðtryggðu lán eða hvort það vill taka óverð-
tryggð lán til að fjármagna húsnæði. Þegar við
byrjuðum með óverðtryggðu lánin má segja
að það hafi orðið hálfgerð sprengja því fólk
hafði greinilega beðið lengi eftir því að geta
tekið slík lán. Þegar það var loks hægt, með
óverðtryggðum íbúðalánum frá Arion banka,
hafa margir slegið til og annað hvort fjár-
magnað húsnæðiskaup eða endurfjár magnað
eldri lán og flutt sig þannig úr verðtryggðum
lánum yfir í óverðtryggð lán.
Henta óverðtryggðu lánin öllum?
Greiðslubyrði óverðtryggðra lána er hærri
en verðtryggðra lána, oft um 30% hærri.
Óverðtryggðu lánin henta þess vegna þeim
sem ráða við aukna greiðslubyrði, eigna-
myndun verður hraðari og fólk eignast hús-
næðið sitt mun fyrr. Þessi klassísku verð-
tryggðu lán, sem margir hafa tekið í gegnum
tíðina bera lægri greiðslubyrði en í staðinn er
eignamyndun hægari.
Er eitthvað sem ég get gert ef ég vil losna
við verðtrygginguna en hef ekki nógu góða
greiðslugetu til að flytja mig alfarið yfir í
óverðtryggt lán?
Já, við viljum einnig koma til móts við þær
aðstæður. Þess vegna höfum við boðið fólki
að blanda saman verðtryggðum og óverð-
tryggðum lánum. Með því getur fólk hraðað
eignamynduninni og tekið á sig aukna
greiðslubyrði, en hægt er að stilla því upp eins
og hverjum og einum hentar. Þetta eru vin-
sælir valkostir hjá okkur og er mikið spurt um
þetta. Þannig er hægt að setja saman íbúða-
lán sem er t.d. 25% óverðtryggt og 75% verð-
tryggt ef fólk vill aðeins hraða eignamyndun.
Ef fólk vill hins vegar hraða eignamynduninni
enn frekar getur það valið jafna skiptingu, 50%
óverðtryggt og 50% verðtryggt eða jafnvel 75%
óverðtryggt og 25% verðtryggt.
Er hægt að létta ferlið í kringum greiðslu-
mat?
Já, við skiljum vel að greiðslumats ferlið sé
svolítil fyrirhöfn þar sem koma þarf með ýmsa
pappíra, skila þeim í útibúið og ræða við þjón-
ustufulltrúa sem framkvæmir greiðslumat-
ið. Þetta gera aðallega þeir sem eru alveg
ákveðnir í að sækja um íbúðalán. En við
höfum tekið eftir því að það er stór hópur fólks
sem er að velta ýmsum hlutum fyrir sér og vill
byrja á að geta gert það í ró og næði heima hjá
sér. Við í Arion banka komum til móts við
þennan hóp fólks og bjóðum upp á nokkurs
konar bráðabirgðagreiðslumat sem hægt er að
framkvæma með því að fara inn á þessa vef-
slóð bankans: www.arionbanki.is/einstak-
lingar/lan/greidslumat/.
Inni á þessari slóð er hægt að setja inn allar
helstu upplýsingar sem hafa áhrif á greiðslu-
mat, eins og laun og stærð þeirrar íbúðar sem
viðkomandi hefur áhuga á að kaupa. Einnig
þarf að setja inn fjölda bíla og barna og einnig
afborganir sem nú þegar eru til staðar í heim-
ilisbókhaldinu. Svo er smellt á hnappinn
„Reikna“ og þá kemur bráðabirgðaniðurstaða
sem er sú áætlaða greiðslugeta sem viðkom-
andi hefur til að greiða af íbúðaláni. Þetta á í
flestum tilfellum að vera keimlíkt niðurstöðu
formlegs greiðslumats og það sem er best við
þetta bráðabirgðagreiðslumat er að fólk getur
leikið sér með forsendur til að finna dæmi sem
hentar. Ef greiðslugeta kemur út heldur lág þá
má til dæmis minnka fermetrafjöldann í dálk-
inum um stærð húsnæðis þannig að dæmið
gangi upp. Með þessu móti getur fólk séð hvort
það séu forsendur til að skoða frekar ákveðna
hugmynd um kaup á húsnæði eða hvort for-
sendur þurfi að breytast verulega. Við erum að
kynna þessa nýjung þessa dagana og erum að
fá mjög sterk viðbrögð frá fólki sem hefur beðið
eftir því að geta gert þetta sjálft. Fólk hefur sagt
við okkur að það sé „gaman að fikta í þessu“
sem lýsir einmitt þeirri tilfinningu sem við
viljum vekja upp hjá fólki – að það sé hægt að
skoða hugmyndir að íbúðakaupum og breyta
forsendum á léttan og skemmti legan máta
með það að markmiði að hver og einn finni
leið til að láta sinn draum rætast.
Nú eru margir á leigumarkaði í dag. Sérðu
breytingar þar á í náinni framtíð?
Já, það er rétt að margir eru á leigumarkaði.
Meginhindrunin frá því að fjármagna húsnæði
er ekki endilega greiðslugeta því margt fólk er
að greiða mjög háa leigu og stendur í skilum
með hana. Það eru fyrst og fremst þessi 20%
sem fólk verður að eiga í reiðufé til að geta farið
út í íbúðakaup. Það er hinn stóri þröskuldur
fyrir marga. Að eiga 3-4 milljónir, ef kaupa á
tiltölulega litla íbúð er eðlilega mikill þrösk-
uldur því þetta eru miklir peningar. En við ráð-
leggjum fólki að reyna hvað það getur til að
leggja fyrir, þó það sé ekki nema 5-10 þúsund
á mánuði því það safnast þegar saman kemur.
Sérðu miklar breytingar fram undan á
húsnæðislánamarkaðinum?
Eins og ég hef minnst á þá hefur vöru- og
þjónustuframboð aukist mjög mikið hvað
varðar fjármögnun á íbúðarhúsnæði. Fólk
getur valið um miklu fleiri þætti og sett saman
lán sem hentar hverjum og einum miklu frekar
nú en hægt var áður fyrr. Að mínu mati erum
við með vöruframboð sem uppfyllir þarfir við-
skiptavina okkar þó að ýmsar áherslur eins og
vaxtastig og lánshlutföll geti breyst yfir tíma.
Fólk þarf að vera meðvitað um að það skiptir
máli að byrja nógu snemma að leggja fyrir þar
sem eigið fé í húsnæði þarf að vera að lágmarki
20%.
Ég tel að fólk muni klárlega velta öllum
möguleikum fyrir sér og skoða vel hvort það
sé hagstæðara að vera á leigumarkaði eða fjár-
festa í eigin húsnæði.
Þannig er hægt að setja saman íbúðalán sem er t.d. 25%
óverðtryggt og 75% verðtryggt ef fólk vill aðeins hraða
eignamyndun. Ef fólk vill hins vegar hraða eignamynduninni enn
frekar getur það valið jafna skiptingu, 50% óverðtryggt og 50%
verðtryggt eða jafnvel 75% óverðtryggt og 25% verðtryggt.
Bráðabirgðagreiðslumat
veitir fólki nýja sýn á hlutina
Aðalheiður Guðgeirsdóttir er svæðis- og útibússtjóri í útibúi Arion banka í Smáranum. Viðskiptavinir í útibúinu koma víða að en
einkum úr Kópavogi, Breiðholti og nærliggjandi hverfum og bæjarhlutum.
Aðalheiður Guðgeirsdóttir er svæðis- og útibússtjóri hjá Arion banka í Smáranum. Hún segir fólk hafa fleiri valkosti í húsnæðislánum en áður.
MYND/ANTON