Fréttatíminn - 18.02.2011, Qupperneq 34

U ndanfarin tvö ár hef­ur flausturslega verið staðið að breytingum
á skattkerfinu. Sumar þessara
breytinga eru beinlínis þjóð­
hagslega óhagkvæmar.
Á árinu 2009 var gerð sú
breyting að áfallinn gengis­
munur á innlánsreikningum
sem bundnir eru í erlendum
gjaldmiðlum skyldu skattleggj­
ast í staðgreiðslu. Við meðferð
málsins bentu fjármálafyrir­
tæki á að þessi háttur á skatt­
heimtu væri óframkvæman­
legur en á það var ekki hlustað. Að því
kom þó að fjármálaráðherra varð að
viðurkenna mistökin og í árslok 2010
var lögum breytt þannig að nú skal inn­
leystur gengishagnaður skattlagður í
stað áfallins áður. Ekki tókst betur til
en svo að það gleymdist að taka til baka
eldri reglu sem gilti á árinu 2010 og því
er enn óljóst hvort gengishagnaður á
árinu 2010 verður skattlagður tvisvar.
Í lok árs 2010 var samþykkt ákvæði
um meðferð á skattlagningu á eftirgjöf
skulda hjá fyrirtækjum fram til ársins
2014. Um leið og rýmkað var fyrir fyrir­
tækjum í vanda sem fá eftirgjöf skulda
voru settar inn reglur um að sömu fyrir­
tækjum er gert að nýta að fullu allar
frádráttarheimildir í skattalögum til að
lækka skattstofn sem frestað er til árs­
loka 2014. Í þessu felst m.a. að fastafjár­
munir sem fyrirtæki kaupa á umræddu
tímabili skulu afskrifaðir niður í 10%,
þ.e. 90% á kaupári.
Afleiðingin er óvissa og stöðnun
Framangreindar reglur leiða til þess að
í samfélagi þar sem mikil þörf er fyrir
aukna fjárfestingu svo að umsvif aukist
í hagkerfinu er ekki nokkurt vit í því
fyrir fyrirtæki sem eru í þeirri stöðu,
sem lýst er hér að framan, að fjárfesta
í fastafjármunum til ársins 2014. Þessi
fyrirtæki munu því flest bíða með fjár­
festingar ef mögulegt er og þannig
vinnur skattkerfið beint gegn fjárfest­
ingu. En þar er fleira sem hamlar.
Á árinu 2009 var að frumkvæði fjár­
málaráðherra lögfest að vaxtagreiðslur
til erlendra aðila skuli sæta afdráttar­
skatti án tillits til kostnaðar hjá lánveit­
anda. Í greinargerð með frumvarpi um
þessa skattlagningu er áréttað að ekki
sé verið að leggja skatt á þá sem greiða
vextina heldur þá sem móttaka vaxta­
greiðslur.
En hverjir munu svo bera skatt­
greiðslu vaxtatekna þegar upp er stað­
ið? Ef fjármálaráðuneytið hefði kynnt
sér gerð og efni erlendra lánasamninga
mátti ljóst vera að yfirleitt eru svonefnd
„gross­up“­ákvæði í lánasamningum
þess efnis að lántakandi skuli greiða
allan kostnað lánveitanda vegna lán­
veitingarinnar. Það er því nokkuð ljóst
að þegar upp er staðið munu það verða
sömu íslensku fyrirtækin sem greiða
vextina og skattinn á hinn er­
lenda lánveitanda.
Dreift eignarhald fyrir­
tækja hefur mörgum þótt
eftirsóknarvert og hafa ýmsir
stuðningsmenn VG haft hátt
um þá kröfu á undanförnum
árum. En vinstri höndin hjá
ríkisstjórninni veit ekki hvað
sú hægri gerir. Sett hefur
verið í lög að frá og með árinu
2011 (álagningu 2012) er
frádráttur fyrirtækja vegna
móttekins arðs og hagnaður
af sölu hlutafjár bundinn við
a.m.k. 10% eignarhald í viðkomandi
fyrirtæki.
Þetta ákvæði hefur tvo stóra ágalla.
Í fyrsta lagi verður móttekinn arður
og söluhagnaður að fullu skattlagður
eins og rekstrartekjur ef hlutabréfa­
eign er undir 10% og arður kann því að
verða margskattaður. Í öðru lagi hef­
ur ákvæðið þau áhrif að þjappa mjög
saman eignarhaldi fyrirtækja þar sem
mjög óhagkvæmt verður fyrir fyrirtæki
að eiga minna en 10% hlut í öðru fyrir­
tæki. Afleiðingin er sú að erfitt verður
fyrir fyrirtæki að auka hlutafé sitt með
því að selja hluti til nýrra hluthafa. Fjár­
málaráðherra hefur með þessu ákvæði
lagt sitt að mörkum til þess að auka á
samþjöppun í eignarhaldi fyrirtækja og
að uppbygging þeirra og vöxtur bygg­
ist fremur á lánsfé en eigin fé. Þetta er
gert á sama tíma og rætt er um að koma
stórum fyrirtækjum sem nú eru á for­
ræði banka yfir í dreift eignarhald.
Ríkisstjórnin er stærsta
vandamálið
Undanfarna viku hef ég í nokkrum
blaðagreinum rakið fáein dæmi um
það fúsk sem viðgengist hefur í skatt­
breytingum í fjármálaráðherratíð Stein­
gríms J. Sigfússonar. Skattkerfið hefur
verið flækt að óþörfu, ekki er hlustað á
álit sérfræðinga, óframkvæmanlegar
og óútreiknanlegar skattareglur hafa
verið lögfestar og fúsk og flýtir ein­
kenna setningu skattalaga. Frekar er
jafnað niður á við svo að fólkið í landinu
hefur úr minna að spila og komið er aft­
an að fólki með álagningu umfram stað­
greiðslu. Glórulausar hækkanir skatta á
fyrirtæki hefta nýsköpun, hrekja frum­
kvöðlafyrirtæki úr landi og letja inn­
lenda og erlenda fjárfestingu. Hækkun
tryggingargjalds og tekjuskatts á fyrir­
tæki viðheldur atvinnuleysi og hvetur
til svartrar atvinnustarfsemi. Í kjölfar
tekjuskattshækkana hafa erlend fyrir­
tæki verið leyst upp, með um þriggja
milljarða beinu tekjutapi ríkissjóðs.
Listinn er langur og ljótur. Skattstefna
ríkisstjórnarinnar vinnur gegn hags­
munum þjóðarinnar með beinum og
augljósum hætti. Fjármálaráðherra má
ekki fá að halda áfram á þessari braut
óáreittur. Hann hefur þegar valdið nógu
miklum skaða.
34 viðhorf Helgin 18.-20. febrúar 2011
Konudagur
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
É
Ég er sjálfmenntaður veðurfræðingur
eins og þorri Íslendinga og fylgist því
gjarna með veðurfregnum þar sem raun­
verulegir veðurfræðingar segja til um það
veður sem í vændum er. Hinum lærðu í
fræðunum er raunar vorkunn því veður­
far hér á landi er óstöðugt, svo ekki sé
meira sagt. Því höfum við fengið að kynn­
ast í umhleypingum undangenginna daga
og vikna. Það er ýmist snjór og frost eða
asahláka með hlýindum, hellirigningu og
jafnvel ofsaroki.
Svona veðurfar getur verið þreytandi
en við því er lítið að gera. Veðrinu stjórn­
um við ekki, sem betur fer, og það er jú
febrúar. Hann er ekki sá blíðasti. Það þýð­
ir því ekkert annað en að setja undir sig
hausinn, þreyja þorrann og góuna, eins
og sagt er. Þau skötuhjúin hittast einmitt
um helgina. Þorra lýkur og góa tekur við
á sunnudaginn. Og af því að ég er sjálf­
menntaður í veðurfræðunum hef ég tekið
eftir því að skammdeginu lýkur einmitt
um þessar mundir, þ.e. um og upp úr 20.
febrúar. Morgunmyrkrið lætur undan
síga og síðdegismyrkrið þynnist óðum
út. Góa er því eiginlega inngangur að
langþráðu vori, mars er skammt undan.
Þótt hann teljist vetrarmánuður á landinu
bláa birtir hratt. Við upphaf Góu er réttur
mánuður í vorjafndægur, en þá hefst ein­
mánuður.
Þetta er auðvitað nördaleg, eða njarðar­
leg, upptalning á gömlum mánaðaheitum
en góubyrjun fylgir fleira. Þessi merki
sunnudagur er jafnframt konudagur, líkt
og bóndadagur er fyrsti dagur þorra.
Eiginkona mín gaf mér rauða túlipana
þann dag. Það var fallega gert af henni og
hugulsamt, eins og vænta mátti. Af langri
sambúðarreynslu þóttist ég þó vita að
blómin hefði hún fremur
keypt handa
sjálfri sér
en bónd­
an­
um. Hún er meira fyrir blóm en ég. Og
einmitt vegna hinnar löngu sambúðar­
reynslu okkar, og af því að við þekkjum
orðið hvort annað bærilega, áræddi ég
að spyrja hvoru okkar bóndadagsblómin
væru ætluð í raun. „Mér,“ sagði hún hrein­
skilnislega. Það skipti auðvitað engu
máli. Blómin fóru jafnvel á stofuborðinu
hvoru okkar sem þau voru ætluð.
Málið er því tiltölulega einfalt fyrir mig
á konudaginn. Blóm get ég keypt og gefið
konunni í tilefni dagsins, eða hugsanlega
slípirokk sem mig bráðvantar!
Raunar fylgir konudagurinn í kjölfar
svokallaðs Valentínusardags, eða dags
elskenda, sem var á mánudaginn síð­
asta, 14. febrúar. Sá mun vera innfluttur
frá Bandaríkjunum af kunnri útvarps­
konu. Valentínusardagurinn hefur skotið
nokkrum rótum og einkum hafa blóma­
salar tekið honum fagnandi. Sumum þyk­
ir þessi útlendi kvistur þó ekki fara nógu
vel í íslenskri flóru og öðrum þykir hann
full nærri konudeginum sjálfum. Blóma­
salar hafa þó fagnað tilkomu þessa töku­
barns. Konudagurinn er kannski ekki
ýkja gamall sem tyllidagur hérlendis en
þó var hans getið á 19. öld. Opinbera við­
urkenningu hlaut konudagurinn þó ekki
fyrr en hann var tekinn upp í Almanak
Þjóðvinafélagsins 1927 og í Íslenska þjóð­
hætti Jónasar á Hrafnagili sem komu út
1934. Á svipuðum tíma fóru kaupmenn að
auglýsa sérstakan mat í tilefni konudags­
ins. Ef gengið er út frá tíðaranda þess
tíma má þó áætla að konur hafi matbú­
ið þann konudagsmat. Blómahefð þessa
dags er enn styttri eða frá miðjum sjötta
áratug síðustu aldar. Talið er að hinn
röski blómasali og þjóðsagnapersóna í
Kópavogi, Þórður á Sæbóli, sé upphafs­
maður þessa siðar. Vísindavefur Háskóla
Íslands getur þess að fyrsta blómaaug­
lýsing tengd konudeginum hafi birst árið
1957.
Blómasalar fagna að vonum þessari
söluhvatningu þótt segja megi að æski­
legra hefði verið að lengra væri á milli
Valentínusardagsins og konudagsins.
Blómin gleðja um leið og þau bæta hag
blómasala, blómabænda og fleiri. Ekki
veitir af hjá kreppuhrjáðri eyþjóð sem
auk þess býr við hraglanda í veðri,
að minnsta kosti á þessum árs­
tíma.
Konur, betri helmingur
mannkynsins, eiga auðvi­
tað skilið að fá blóm, góðan
þanka og bærilegt viðmót
karlskepnunnar þessa daga
sem aðra enda gildir það sem
ágætur vinnufélagi minn
sagði í blaðaviðtali, að allir
dagar væru konudagar. Hann
er að vísu á markaðnum, sem
kallað er, og kannski þess
vegna blíðmálli en körlum er
almennt eðlislægt – en samt
held ég að þetta sé rétt hjá
honum.
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
Breytingar á skattkerfinu
Stöðva þarf fjármálaráðherra
Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson
formaður Fram-
sóknarflokksins