Prentarinn - 01.01.1999, Blaðsíða 7

Ljósm.: Eggert Jóhannesson.
c. lið 65. gr. að heilsuvemd starfs-
manna merki í lögunum þjónustu
sem komið er á fót til þess að
stuðla að andlegri og líkamlegri
vellíðan starfsmanna. Samkvæmt
68. gr. laganna er það meðal ann-
ars verkefni læknis Vinnueftirlits
ríkisins að vinna að þeim málum
er snerta heilbrigði og heilsuvemd
starfsmanna eftir nánari ákvörðun
stjómar Vinnueftirlits ríkisins.
Jafnréttislög
Jafnréttislög leggja atvinnu-
rekendum ýmiss konar skyldur á
herðar. I 6. gr. laganna segir að
atvinnurekendum sé óheimilt að
mismuna starfsfólki eftir kynferði
og gildir það meðal annars um
vinnuaðstæður og vinnuskilyrði.
Ef einhver telur rétt á sér brotinn
samkvæmt ákvæðinu og vísar
máli sínu til kærunefndar jafn-
réttismála skal atvinnurekandi
sýna kæmnefnd fram á að aðrar
ástæður en kynferði hafí legið til
gmndvallar ákvörðun hans. Kæru-
nefnd jafnréttismála hefur túlkað
þetta ákvæði þannig að atvinnu-
rekanda beri að sjá til þess að
kynferðisleg áreitni viðgangist
ekki á vinnustað.
Nýtt frumvarp
til jafnréttislaga
Nú er verið að endurskoða jafn-
réttislögin. I frumvarpi að nýjum
jafnréttislögum er sérstakt ákvæði
um kynferðislega áreitni. Þar
segir að atvinnurekendur og skóla-
stjómendur skuli gera
sérstakar ráðstafanir til að koma í
veg fyrir að starfsfólk, nemar og
skjólstæðingar í trúnaðarsambandi
verði fyrir kynferðislegri áreitni á
vinnustað eða í skólum. Síðan
kemur skilgreiningin á því hvað er
kynferðisleg áreitni og í lok
ákvæðisins segir að ef yfirmaður
eða skólastjómandi er kærður
vegna meintrar kynferðislegrar
áreitni verði hann vanhæfur til að
ákvarða um vinnuskilyrði kæranda
á meðan rannsókn málsins stendur
yfir og skal næsti yfirmaður taka
ákvarðanir er varða kæranda.
BimiHimii,
eöa lífið!
Kynferðisleg árcitni er alvarlegt athæll. Afleiðingar þess eru
slæmar fyrir þolandann og hér á eftir fer frásögn konu sem
lenti í kynferðislegri áreitni og taldi eina kostinn fyrir sig að
hætta starfi eftir þrjá mánuði í fyrirtækinu.
Hvernig kom þessi úreitni frain?
„Eigandinn í fyrirtækinu sýndi mjög ócðlilegt háttcrni í
samskiptum við mig og virtist ekki geta skilið að það var alls
ekki að nn'nu skapi. T.d. citt sinn þegar ég var að Ijósrita að
kvöldi til og við vorum ein í prentsmiðjunni kom hann aftan að
mér og tók um mittið á mér og setti hausinn á sér á iixlina á
mér og spurði slcpjulcgn: Ertu ekki svöng? Skömmu áður tók
ég eftir að hann dró fyrir gluggana.“
Hver voni þín viðbrögð við þcssari áreitni?
„Þetta cr lítið fyrirtæki og afar náin samvinna allra í milli,
sem gerir það að verkum að niaður reynir af fremsta megni að
halda friðinn.
Eftir þetta atvik þar sem ég hrökklaðist undan og missti þá
matarlyst sem mögulcga var fyrir hendi, vonaðist ég til að
hann liefði séð svart á livítu að ég hafði ekki áhuga á sam-
skiptum við liann af þessum toga. Eigi að síður komu fleiri
atvik í kjölfarið. I tíma og ótíma var hann að snerta mig hér og
þar og koma með óviðeigandi athugasemdir.“
Finnst þér liann Itafa reynt að nýta sér stöðu sína gegn þér?
„Hann vissi vel að fjárhagslega stóð ég afar illa sem einstæð
móðir að reyna að koma mér þaki yfir luifuðið. Einnig vissi
hann að ég hafði ekki úrval af störfum að leita í innan prent-
iðnaðurins. Allt þetta gerði það að vcrkum að liann virtist telja
að staða mín væri siík að ég liefði ekki efni á að ncita honum
um kynferðislegt samband.“
Hvaða úrrœði hafðirþú eftirþað sem á undan var gengið?
„Eg taldi mig ekki hafa miirg úrræði, það að fara í hart við
hann og opinbcra málið taldi ég ekki þjóna hagsmunum
mínum og framhald á vinnu í fyrirtækinu var mér óbærilcgt,
þess vegna tilkynnti ég honum einn daginn að ég væri hætt og
kæmi ekki aftur til vinnu. Hann gerði enga athugasemd við
þau málalok.“
Hvað viltu segja við konur sem eru í svipaðri aðstöðu
og þú lentir í?
„Eg veit ekki hvað skal segja, ég vil láta koma fram að mér
flnnst vinsamleg samskipti manna á milli ekki vera ncitt til að
óskapast yflr. Eg hel'ekkert á móti því að fólk taki hvert utan
uni annað og sýni hlýju, cn það er stór munur á því livort það
er velkomið eða óvelkomið. Alh: óvelkomið er áreitni
og hana á ekki að líða.“
PRENTARINN ■ 7