Prentarinn - 01.09.2002, Side 22

Nlynd 3. Tónkúrfurnar þrjór (a, b og c) sýna þrjór mismunandi slillingar fyrir hóljós. Mið-
að er við að minnsli punklur sem prenlvélin geli prentað sé 5% en það er alls ekki algilt.
Algengl er að góðar vélar nói að prenta 2-3% punkt við kjöraðstæður ó góðan pappír.
andi þéttleikastig í fyrirmyndinni
sjálfri. Það er hins vegar tafsamt
og miklu þægilegri, markvissari
og oft fljótlegri leið er að nota
gráskala.
Best er að nota kvarðaðan
gráskala en það er gráskali þar
sem búið er að mæla þéttleika
hvers gráskalaþreps og þéttleika-
gildi þess er skráð við það. Með
því að skanna slíkan gráskala
með tónfyrirmyndum er auðvelt
að tengja ákveðna punktastærð
ákveðnum þéttleikagildum.
Aí> stilla lykilpunktana
Lykilpunktana þrjá ætti að stilla
í eftirfarandi röð: Háljós fyrst, þá
skugga og síðast miðtóna. Háljós-
in eru mikilvægasta stillingin,
skuggastillingin lagfærir enn frek-
ar tóndreifingu myndarinnar og
miðtónanrnir reka svo endahnút-
inn á. Þessar stillingar má gera
hvort sem er í skannaforritinu eða
Mynd 4 A sýnir of lógt þéttleikagildi val-
ið fyrir skuggapunktinn. Myndin verður of
dökk og smóatriði i skuggum tapasl.
myndvinnsluforritum eins og
Photoshop.
Best er að stilla lykilpunktana 3
í innskönnun en raunin er sú að
margir kjósa fremur að gera þess-
ar stillingar í myndvinnsluforrit-
um eftir skönnun. Sé það gert
þarf að gæta þess að skanninn nái
örugglega öllum tónum fyrir-
myndarinnar og „klippi“ hvorki
ofan af né neðan af tónsviði
hennar. Sé þessa gætt er í raun
sama hvor aðferðin er notuð. Það
er hinsvegar hagræðing fólgin í
því að stilla myndirnar, sem
skannaðar eru, af strax í
innskönnun og losna þannig við
Mynd 4 B sýnir rélt þéttleikagildi volið
fyrir skuggapunktinn. Skuggarnir eru
nægilega dökkir til þess að skil verði góð
en þó sjóst smóatriði i skuggum enn.
að opna þær aftur í myndvinnslu-
forriti.
Háljósin
Háljós eru ljósustu svæði
myndar þar sem einhver smáatriði
er að finna. Þessu má ekki rugla
saman við ofurbjarta fleti, s.k.
glampa, eins og t.d. glampa frá
ljósum eða endurkast frá gljáandi
hlutum eins og t.d. lakki bíls í
sólskini. Slikir fletir innihalda
vanalega ekki nein smáatriði og
því þarf ekki að prenta neinn
punkt þar.
Augu okkar eru mjög næm á
minnstu breytingar á smátriðum í
háljósum. Þegar rastamynd er
gerð þarf minnsti prentanlegi
punkturinn að samsvara Ijósustu
svæðum tónmyndarinnar sem
innihalda einhver smáatriði.
Myndir 6A-6C sýna þrjár rasta-
myndir með mismunandi háljósa-
stillingum. Rétt stilling há-
ljósanna tryggir að öll smáatriði í
Mynd 5. Tónkúrfurnar ó myndinni sýna 3 mismunandi stillingar fyrir skuggapunktinn.
Reiknað er með 95% punkti en eins og með hóljósapunktinn óður er þessi tala ekki algild.
Við góðar aðstæður er hægt að prenta allt að 97-98% punkt í skuggum.
háljósum fyrirmyndarinnar skila
sér í prentmyndinni en jafnframt
er prentmyndin jafn björt og fyrir-
myndin eða a.m.k eins nærri því
og hægt er. Ef þéttleikinn í háljós-
um fyrirmyndarinnar er 0,2 og
minnsti prentpunkturinn er látinn
samsvara því þéttleikagildi verða
háljós rastamyndarinnar og fyrir-
myndarinnar eins lík og mögulegt
er. Ef of hátt þéttleikagildi er val-
ið fyrir minnsta prentpunktinn, t.d
0,3, verða engir prentpunktar sjá-
anlegir í rastamyndinni á svæðum
Mynd 4 C sýnir of hótt þéttleikagildi val-
ið fyrir skuggapunktinn. Myndin verður
„flöt" og skortir skil. Smóatriðin í skugg-
um sjóst að vísu en skuggarnir eru gróir en
ekki svartir.
Myndir sem eru stækkaðar eða minnk-
aðar i skönnun virðast oft vera Ijósari
eða dekkri en fyrirmyndirnar.
Vanalegast virðast myndir sem eru
minnkaðar dökkna en þær sem eru
stækkaðar lýsast.
Til að vinna gegn þessum óhrifum mó
lagfæra tónkúrfuna í miðjunni.
Ekki eru neinar fastar reglur um hversu
mikið þarf að hagræða kúrfunni en þó
mó setja fram ókveðnar tölur til viðmið-
unar eins og sjó mó í eftirfarandi töflu.
Stærðarbreyting
20%
40%
60%
80%
100%
600%
1000%
1500%
2000%
Breyling i miðtónum
Minnkun um 15%
Minnkun um 10%
Minnkun um 5%
Minnkun um 3%
Engin breyting
Aukning um 5%
Aukning um 7%
Aukning um 9%
Aukning um 10%
22 ■ PRENTARINN