Læknablaðið - 01.12.1920, Qupperneq 9

LÆKNABLAÐIÐ
183
Þessar kröfur eða þvílíkar eru hvervetna g'erðar erlendis, 0g sé fram-
kvæmd þeirra sæmileg, eru góðar horfur á því, að veikin eyðist smám-
saman. Hve mikið af'þessu öllu gerum vér, og hve mikið getum vér gert ?
Diagnosis er oít afarerfið i byrjun veikinnar. Hér í Rvík mun
Widalspróf oftast nær notað, en sýklar sjaldnast ræktaðir úr blóði. Þó
telur dr. Haaland það öllu nauðsynlegra. Widalspróf eiga allir
læknar að geta gert og gera, en heilbrigðiisstjórnin á að sjá
þeim fyrir sýklablöndu, sem Rannsóknarstofa Háskólans ælti að geta
látið í té með hæíilegum millibilum. Þessa má hiklaust krefjast af hér-
aðslæknum, en hitt mun flestum þykja ofætlun, að þeir kunni til þess
r.ð rækta sýkla úr blóði, saur o. þvíl. Þetta kann að vera svo sem stendur,
en svo segir mér hugur um, að þessa verði hiklaust krafist áður langir
tímar liða. Þekking á slíku er nytsamari (við barnaveiki o. fl.) en margt
annað, sem kent er, og áhöldin geta verið tiltölulega einföld. Erlendis
lenda slíkar rannsóknir á sérstökum rannsóknarstöðvum, og læknar þurfa
ekki annað en senda sýnishorn sin þangað. Vér getum eflaust krafist þess,
að fjórðungaspítalar leysi slik verk af hendi, en lítt myndi það þó stoða,
til ]æss að fá fljóta diagnosis, gæti aftur komið að gagmi til þess, að
hafa uppi á sýklaberum, er veiki er afstaðin. Minsta krafa, sem
gera má, er aö séð sé fyrir einum hentugum staö í fjórðungi hverjum,
sem geti annast sýklarannsóknir fyrir lækna, og aö þeir noti hann.
Bólusetning er svo einfalt mál og sjálfsagt, að min'sta kosti á
sveitaheimilum, sem ekki geta losnað við sjúklinga, og mönnum sem
umgangast sýklabera. aö engin afsökun getur komið til greina. Tauga-
veikisbóluefni ætti að standa í lyfjaskránni. (í lyfsöluskránni er.ekk-i einu
sinni serum antidipther., enda ekki selt!), og hver læknir ætti að vera
skyldur til að hafa það, eða öllu heldur heilbrigðisstjórnin að sjá öllum
læknum fyrir því. í Lbl. hcfir oft verið á þetta minst, en hve margir
læknar bólusetja? Hvað hefir heilbrigðisstjórnin greitt fyrir þessari
nauðsyn ?
Pasteurisering sölumjólkur kemur að eins til greina í stærstu
kauptúnunum. AS meira eða minna leyti er hún komin á hér í Rvík, en
ekki er mér kunnugt um. aö eftirlit sé með því aö hún sé svikalaus og
áreiðanleg. Sennilega er misjafnlega mikil ástæða í kauptúnum vorum
til þess aö hita mjólkina, en i Rvik allmikil.
S p j a 1 d s k r á n i n g sjúklinga og grunaöra virðiist mér blátt áfram
nauðsynleg, þvi án yfirlits vfir allan gang veikinnar á hverjum stað um
langan tíma, er nálega ókleift að hafa uppi á sýklaberum. Fyrirhöfn við
þetta er ekki teljandi, nema fyrir þá menn, sem ekkert vilja skrifa. Auð-
vitað má nota miða úr einföldum pappir, en skráin á að fylgja héraðinu
og vera gerð með ákveðnu sniði. Þegar svo taugaveiki kemur upp á ein-
hverjum bæ, er gætt aö öllum heimilismönnum i spjaldskánn.i, og kemur
þá oft i ljós, hver sýklaberinn er, þó langt kunni aö vera síöan hann fékk
veikina, eöa var á taugaveikisheimili. A sama hátt getur og skráin gefið
leiöbeiningar, ef veikin er flutt af öðrum bæ. Best er spjaldskráin auð-
vitað, ef hún tekur yfir áratugi, svo sjá megi langt aftur í timann.
E i n a n g r u n sjúkra er ekki ókleyft að framkvæma í kauptúnunum
úr þvi sjúkraskýli eru komin þar upp, og ekki er það ókleift, að flytja