Læknablaðið - 01.02.1921, Blaðsíða 4

i8
LÆKNABLAÐIÐ
aftur. Lá síðan meiS hemiplegipk symptom í c o m a. Á höföinu
vinstra megin á gagnauga sást ofurlítil hrufla og út1 úr vinstri hlust vætl-
aöi bló'S. En h. megin var hann máttlitill í andliti og máttllaus í handlegg
og fæti. Viö og viö rumskaSi hann lítiS eitt, leit i kringum !sig, gat drukk-
iö eitthvaS af mjólk, virtist þá þekkja umhverfiö, og gat brosaö til konu
sinnar, en hann gat ekki komiS fyrir sig orSi og féll jafnharöan í sama
dauSamókiS aftur. Púls 50—60 og harSur. Ekkert viöbragS viS títu-
prjónastungu h. megin. Neöan viö hrufluna á höfSinu var nokkur þroti í
reg. temporo-parietalis og eymsli gaf hann til kynna meö því aS gretta
sig þegar þar var stutt á. Hér var nú spursmáliS : er þetta m e ti i 11 g e a
r u p t u r, eSa aö eins fractura baseos meö þar af leiöandi c o m-
pressio cerebri? ESa var hér aS ræöa um hvorttveggja? Mér fanst
líklegra aö álykta: basisfractur og bíöa dálitiö, úr því ekki haföi
versnaS frá þvi daginn áöur. Eg átti ekki heimangengt í svipinn, enda
ekki hlaupiö noröur í Húsavík; var staddur viö erfiSa barnsfæSingu þeg-
ar simaS var, og þetta var seint um kvöld. Daginn eftir símaöi Sigurmund-
ur læknir frá BreiSumýri (þeir kollegar skiftust á aö vera hjá sjúkl.).
Sagöi hann ástandiS svipaö. Þeim læknunum kom saman um, aB liklegast
væri um meningea ruptur aö ræSa, og eggjuöu mig á aö koma. Var þá
sent eftir mér um kvöldiS og fór eg norSur á góöum hestum mánudags-
nóttina. Sjúkl. haföi veriö fluttur aö Syöra-Fjalli, mesta myndarheimili,
og fór þar eins vel um hann og á sjúkrahúsi. Kona hans var þar hjá
honum og hjúkrunarstúlka frá Húsavik.
Okkur læknunum kom saman um, aö sjálfsagt væri aS trepanera, þar eS
prognosis virtist dubia quoad vitam og pessima quoad valetudinem com-
pletam. Eftir rakstur og joödesinfektion mörkuöum viö meö penna og
bleki Krönleins Kraniometrilínur á höfSinu v. megin (sjá Wullstein &
Wilms I. l)ls. 146), til aS átta okkur betur. Því næst chloroform-æther
svæfing. Sig-urmundur aöstoöaöi mig, Indriöi skáld Þorkelsson og hjúkr-
unarstúlkan voru okkur til hjálpar.
ÞaS var nú áform okkar, aS gera fyrst litla prófopnun á locus art. men.
ramus anterior. Ef ekki þar fyndist hæmatom., þá aö gera annaS prófop
gagnvart ramus posterior. Eg byrjaöi því meS 1% þuml. skuröi lóSrétt-
um inn aö beini, góöri fingurbreidd aftan viö proc. spheno-frontalis oss.
zygomatici og tveim fingurbreiddum ofan viö arcus zygomaticus (regla
Vogls). Viö glentum sundur sáriS og ýttum periost frá, til aS gefa rúm
fyrir handtrepan ca. 7 millimeter í diameter. MeS honum opnaöi eg gat
gegnum beiniS. Óöara spýttist fram svart, dautt blóö af allmiklum þrýst-
ingi. ÞaS glaönaSi yfir okkur. Eg lengdi nú skuröinn í boga aftur á viS
og niöur á viö, svo a'S umritaSist flipi meS basis á eíri horizontallínu
Kroenleins. TrepaneraSi svo hvert opiS af ööru í skurölínunni. En þaS
gekk illa, þvi trepaninn reyndist svo veikur og bitlaus. VarS eg því mest
aS nota meitil og hamar. Myndaöi nú Wagners flipa og meitlaöi hann
sundur viö basis svo aö hlerinn opnaöist. OpiS varS svo stórt, aö víel kom-
ust þrír fingurgómar fyrir. Innan viö beiniS, en utan viö dura, var alt
sem til sást þakiö blóSlifrum og dökku, óstorknuöu blóöi. Þar sem þeSsi
blóSkaka var þykkust, var hún ca. 1—2 cm. á þykt, og myndaSi laut inn
i dura-hjálminn, þrýstandi aö hinum púlserandi heila. MeS teskeiö og