Læknablaðið - 01.10.1921, Blaðsíða 3

7- árg.
io. blað.
Október, 1921.
Oxyures og önnur corpora aliena i appendix.
(Frá sjúkrahúsinu á Akureyri).
Erindi flutt á læknafundi sumarið 1921.
Síðan eg fyrir 4 árum skrifaði grein um appendicitis og oxyuriasis (Lbl.
1917, nr. 2), hefi eg haft nokkuð marga sjúklinga af sama tagi og þar
getur um. H'efi eg þvi gerst ákveðinn skoðanabróöir þeirra lækna, sern
halda því fram, að ótvírætt orsakasamband sé á milli þessara tveggja
sjúkdóma. Og það ekki einasta þannig, að njálgmr greiði gerlum götu til
að valda bólgn, heldur valdi sjálfur njálgurinn appendicitiseinkennum, er
hann tekur sér bólfestu í appendix.
Aðrir læknar hafa, eins og eg, tekið eftir því, að stundum fara saman
oxyures og önnur corpora aliena i appendix. Þar eð ennfremur sjúkdóms-
einkennin eru svipuð, hvort sem er um lifandi eða dauöa hluti í appendix
að ræða, hefi eg tekið hvorttveggja til athugunar saman, eins og eg sé geri:
í ýmsum ritum.
Frá I. jan. 1917 til 30. júní 1921 heíi eg gert botnlangaskurð á 112
sjúklingum. Af þeim höfðu 35 (31.8%) corpora aliena, þar af 28 oxyures
einsamla, 1 oxyures og rúsínukjarna, 1 oxyures og spýtutrefjar, 1 nokkra
hárstubba, 2 spýtutrefjar og hár og 2 rjúpnahögl.
Yfirleitt höfðu þessir sjúklingar væg bólguköst, með litlum hita, en
þ:ó kom það fyrir, að köstin fóru geyst á stað, með hita um 40°, og mikl-
um verkjum með uppsölu.
Ennfremur mátti heita undantekningarlaust, að sjúklingarnir hefðu haft
ónotaaðkenningu h. megin í kviðnum, því nær daglega, á milli kastanna.
Að visu hefi eg ekki fundið rieitt órækt einkenni, til að greina corpora
aliena í appendix, en um flesta sjúklingana grunaði mig hið rétta. Væg
köst, væg en þrálát eymsli og ónot á McBurney’s bletti, meltingartregSa,
en ekki sjáanleg hætta á ferðum, og engin áhrif til batnaöar af laXantibus
eða öðrum meltingarlyfjum. Alt þetta hefir mér fundist einkenna appendi-
citis orsakaða af oxyures og öðrum aðskotahlutum. — Ef viS lítum i bæk-
urnar og tímaritin, er niðurstaðan sama hjá vaxandi fjölda lækna. Eg hefi
síðan 1917 fylgst með í þessu máli eftir föngutn.
Það eru einkum þeir Báárenhelm (Hygiea, Nov. 1913), Löwen og Rein-
hardt (Munch. med. Wochenschr., No. 50, 1919) og Backer Gröndal (Norsk
Magazin for Lægevidenskaben 1915, bls. 1549), sem hafa gefið oxyuris
í appendix verulegan gaum, og gefið skýrslur um þau efni. Hafa þeir í