Læknablaðið - 01.11.1927, Qupperneq 17

LÆKNABLAÐIÐ
175,
lega ritgerö um lokasótthreinsun (La pratique actuelle des desinfections
finales).
Þar eö eg haföi síöastliöinn vetur séö þessarar greinar getiö í „Uge-
skrift for Læger“, og hún vakti forvitni mina, skrifaoi eg S k ú 1 a (j u ö-
j ó n s s y n i, kollega í Kaupmannahöfn, og bað hann utvega mér hana.
Var hann svo vænn aö senda mér heftið með ritgerðinni, og las eg það
meö mestu ánægju.
Chagas heiir gert sér mikið far um að kynna sér þetta mál, og
vitnar hann í mesta sæg bóka og ritgerða margra nafnkendra núlifandi
heitsufræðinga, er einum rómi hallast að þeirri meginskoöun, að loka-
sótthreinsun upp á gamla móðinn, með ítarlegum eiturlyfjaþvotti eða
formalinreykingu, sé yfirleitt óþörf, því aðalhættan við útbreiðslu sótta
stafi frá sjúklingum og smitberum.
Frá því 1905 hefir hvert fylkið í Bandaríkjunum eftir annað, lagt al-
gerlega niður sótthreinsun með eiturlyfjum eftir farsóttir, en látið i þess
stað koma vandaða húsræstingu með þvotti úr sápuvatni, og viðrun á
eftir, en áhersla lögð á að vandlegt hreinlæti og sótthreinsun með eitur-
lyfjum að auki, eigi sér stað við sóttarsæng sjúklinganna.
Sama er að segja um ríkin í Suður-Ameríku. Chagas segir, að það
sem af er hafi þessi nýbreytni reynst engu lakari, en fyrri aðferðirnar.
Þvert á móti sýnist svo, sem þær hafi reynst betur, en það þakkar hann
því, að nú er að auki gefínn nánari gaumur öllum smitberum, og sjúk-
lingunum ekki slept úr sótthaldi fyr en örugt þykir, t. d. við barna-
veiki og taugaveiki. Tilfærir hann nokkur dæmi þess frá Bandaríkj-
unum og Brasilíu, hve farsóttasýking og farsótta-manndauði hefir jafnt
og þétt rénað, síðan breytt var um sótthreinsunaraðferðirnar, þrátt fyr-
ir það, þó eiturnotkuninni væri slept.
Mér er kunnugt um, að sama nýbreytni hefir verið tekin upp í Dan-
mörku fyrir 3 árum, eftir skarlatssótt og barnaveiki; og 1921 gáfu
Þjóðverjar út lög um að leggja niður opinbera lokasótthreinsun eftir
berklaveiki, barnaveiki, meningitis epidemica, skarlatssótt, taugaveiki,
idóðsótt og trachoma, en settu í þess stað varúðarreglur við alla með-
ferð og hjúkrun sjúklinganna (Sjá Læknablað 1924, bls. 15 og „Múnch.
med. Woch. 10, 1926, p. 404). Eftir því sem þýskur læknir, er eg nýlega
átti tal við, sagði mér, mun þó ekki enn vera farið að framfylgja þess-
um lögum alstaðar á Þýskalandi, og má vera að rótgróin fastheldni leik -
manna og lærðra, við gamlar kreddur, séu þar til fyrirstöðu.
I ritgerð Chagasar er sýnt fram á, að aðalatriðið við sóttvarnir
sé einangrun og sótthreinsun við sjúkrabeðinn, og að gengið sé úr skugga
um, að engum sé slept úr sóttkví fyr en sóttkveikjuskoðun hefir sýnt,
að smithættan sé liðin hjá. Sé þessa gætt, þá megi í rauninni sleppa
allri lokasótthreinsun; en af því ætíð sé bót aö hreinlæti, þá beri að
innræta allri alþýðu þýðingu þess, með fyrirskipun um ítarlegar hús-
ræstingar eftir allar farsóttir, og opinbert eftirlit með slíkri ræstingu.
C h a g a s fer mörgum orðum um, hvle ástæðulítið sé að hræfðast
smithættu af dauðum hlutum, og tilfærir ummæli ýmsra merkra lækna
og heilsufræðinga nútímans þar að lútandi.
Sýklaniir eru fyrst og fremst afaatur, og þurfa líkt og aðrar
sníkjuverur, aðra líkami eða næg lífræn efni til þrifa. Amerískur heilsu-