Læknablaðið - 01.01.1934, Blaðsíða 18
12
LÆKNABLAÐIÐ
hafa útþurkaö allan framhaldsmentunarstyrk til stéttarinnar. Þaö minnir
á aS kyssa á vöndinn. Einmitt viröist þaö ekki illa tilfallið svar viö því
tiltæki, þótt í smáum stil sé, af þvi hve sjóðurinn er lítill, aö taka sjóö-
inn úr þeirra vörslu og reyna að „speculera“ meö hann, á svipaðann hátt
og hiö opinbera speculerar meö sitt fé, til þess knúöir af áðurnefndu skiln-
ingsleysi hinna háu stjórnenda á Alþingi. Til útlána gegn innlánsvöxtum
nær sjóðurinn skamt miöaö viö sjálfsagöa eftirspurn og skilar litlum rent-
um miðað viö víxilvexti (baktrygðir víxlar gefa jafnt og hinir), en á-
hætta yrði sú sama i báðum tilfellum. Þarf ekki aö því oröum aö eyða, aö
sú leið er stuttdræg og tekjurýr.
Þá er loks aö athuga í þessu sambandi hvort nokkmm innan stéttar-
innar, sé trúandi til að ávaxta sjóöinn á þennan hátt, svo að trygt geti
talist. Þarf ekki mikilla rannsóknar við til aö komast aö raun um að
margir ísl. læknar hafa verið og eru stjórnendur sparisjóöa og getiö sér
engu síður gott orö á þeim vettvangi en öðrum. Má þá undarlegt heita ef
úr 50 lækna hóp sem t. d. nú er í Reykjavík, mætti ekki finna 3 lækna,
sem trúandi væri til aö lyfta ekki stærra hlassi misfellulaust.
3) Þá er loks efling sjóösins. Ekki munu menn gera sér háar gyllingar
um „gjafir, áheit og lottaríiságóða“, enda mun best að láta verkin tala
þar sjálf sem spegil stéttaráhugans. Þó efast eg ekki um, aö strax og
menn sjá gagnsemi og góöan árangur starflsemi sjóösins, þá fénast
honum einnig á þann hátt. En aftan í þessa liði var hnýtt þriöja nýmælinu
um þaö, aö sjóðurinn tæki „ef til vill“ til ávöxtunar fé frá einhverjum fé-
lagsmönnum. Þar þarf ekki að bæta nema „og öörum“, til þess aö vera
kominn inn á hreina sparisjóöshugmynd og skal eg þvi ekki leyna, að í
henni tel eg felast fullkomnustu lausnina á þessu vandamáli stéttarinnar,
þótt ekki geri eg þaö að neinu kappsmáli þegar í stað, nerna síður sé.
Annars hefi eg kynnt mér það mál og erfiðleikana við þaö og vaxa þeir
síst í augum, ef almennur áhugi verður vakinn. Sem hliðstætt dæmi get
eg nefnt (enda þótt i margfalt stærri stíl sé), að hér í Reykjavík var
stofnaður sparisjóður fyrir 20 mánuðum siöan á þann hátt að 64 menn
lögðu fram sínar 250 krónur hver og ábyrgöust aörar 250 kr. (hver).
Meö 16 þús. kr. framlagi og 16 þús. kr. ábyrgö var sjóðurinn stofnaður
og hefir nú eftir 20 mánuði eina miljón króna til ávöxtunar. I okkar
litla (spari)sjóö gæti stofngjaldið verið framlag og mun mega ætla að
margur góður félagsmaður yrði þaö snortinn af nauösyn þessa máls aö
hann ábyrgðist aðrar ioq kr. fyrir sjóöinn. Þann sérstaka kost hefir þetta
fyrirkomulag, að sjóöur félagsins þarf þá ekki að vera bundinn sem
stofnféð, heldur yrði hann lagður þar inn til ávöxtunar og yröi þá meira
„disponibel“ ef skyndileg nauösyn kallaöi aö honum til einhvers hreyf-
ings. Spurningin urn algeröan sparisjóð fer alveg eftir kröfum félags-
manna urn afkastið, því aö vitanlega vex sparisjóðurinn í qvotiensröð
þegar hinn vex í differensröð, enda þótt allt veröi þetta í smáum stíl, sér-
stakl. ef sjóðurinn nær strax góðu trausti. Fordæmið um stéttarsparisjóð
er til, og því þá ekki aö reyna líka?*
Er kannske Iöunnarepli læknavísindanna ekki þess viröi?
* Eg hefi sýnt stjórn, L. í. framanskráðar tillögur og hefir hún góðfúslega lofað
að taka þær til athugunar fyrir næsta læknaþing.