Læknablaðið - 01.02.1942, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ
9
brjóskiS kalkar. Það er því varla
við slíkum þykkildum aö búast
fyrr en eitthvaS reynir meira á
beiniö, þ. e. í fyrsta lagi, þegar
barniö fer aö skríöa. Þá má búast
viö því á úlnliðum og hnjám og
geta þessar breytingar þá oröiö
svo áberandi, aö hnúöar mvndist
sitt hvoru megin viö liöamótin, svo
aö þau taki sig út eins og tvöfald-
ir liðir. Þetta gátum viö samt ald-
rei fundiö og viröist þaö sérkenna
beinkröm hér á landi, hve litiö ber
á slíkum breytingum.
Heildarniöurstööurnar af klin-
isku rannsóknunum eru þær. aö
beinkramarbreytinga á ungbörn-
um sé hér umfram allt aö leita á
höföi og brjóstkassa, þar sem þær
eru svo algengar, aö undantekn-
ing er aö finna þær ekki á ööru
misseri barna, sem enga beinkram-
arlækningu hat'a fengið.
Rcntgenskoðunin var fyrst
framkvæmd þannig, aö myndnr
voru teknar af hægri úlnlið og
vinstra hné á hverju barni. En
smá :tt og smátt sanníærðumst við
um, hve mikils virði var aö hafa
mynd at" öklaliðnum lika og varð
það til þess. aö í öllum vafatilflel-
um tókum viö mynd af öklaliðn-
um auk hinna tveggja.
Til þess aö geta skilið Röntgen-
myndirnar, er nauðsvnlegt aö hafa
Ijósa hugmynd um, hvað það er,
sem gerist við beinmyndunina:
Epifysubrjóskið vex i reglulegum
súlum á móti frauðmerg beinsins.
og ef allt er meö feldu. ráöast
mergæöarnar í beinni línu inn í
brjóskfrumurnar og breyta þeim í
bein. Hjá beinkramarsjúklingum
gerist þetta ekki í beinni línu. held-
ur verður brjósklagiö þykkara.
beinmyndunarlinan skökk, skörð-
ótt og alla vega afbökuö og brjósk-
eyjar geta myndast í beininu og
beineyjar i brjóskinu, en ókalkað-
ur osteoidvefur hleöst upp í staö-
inn fyrir beinvef og þeir beinkjálk-
ar, sem myndast, hafa ósteoid-
sauma utan um sig, og eru því
miklu kalkminni en þeir eiga aö
vera. Auk þess myndast iöulega
periostalþykkildi af bandvef og
osteoidvef utan á beininu, eins og
áður er sagt, þótt þau verði hér
sajldnast svo mikil, að þau veröi
sýnileg með berum augum eða á-
þreifanleg.
Allar þessar breytingar má Iesa
út úr Röntgenmyndinni. A heil-
brigt vaxandi úlnliö sést greinileg
bjálkateikning í spongiosa beins-
ins og bein, mjó kalklína þar sem
epifysisbrjóskið kalkar og breyt-
ist í bein. Epiíysis er sjálf ekkert
breikkuð eöa þykknuð og kjarn-
arnir í úlnliðsbeinunum myndast
á réttum tíma.
Viö beinkrömina sjást tilsvar-
andi breytingar á Röntgenmynd-
inni (sbr. Wimberger5) og Lind-
blonr0).) Epifysis-kalklínan sést
illa eða ógreinilega. Hún þáettir aö
vera bein, en verður ýmist skörö-
ótt eöa skökk og ef mikil brögð
veröa aö beinkröminni sést engin
kalklína. en í þess stað aðeins
breitt band af ókölkuðunr vef, sem
svarar til brjósklagsins, sem hleöst
upp. Loks breikkar epifysisendinn
og veröur bikarmyndaður, þannig
að geil verður upp i diafysis.
Þessu fylgja svo tilsvárandi breyt-
ingar í spongiosa beinsins, sem
teiknast óskarpt eða alls ekki á
Röntgenmyndinni af kalkjeysi og
síðar sjást iðulega beygjur á dia-
fysis beinsins. Einkum er algengt
aö sjá slikar beygjur á fótleggj-
unum. Á ungbörnum ber langmest
á þeim á fibula, sem oft er mjög
kalklítil og viröist auðveldlega
bogna undan hendinni, sem heldur
um barnsfótinn, svo að dálkurinn
svignar inn að sköflungnum.