Læknablaðið - 15.11.1943, Blaðsíða 13

LÆKNAB LAÐIÐ
7i
hefur stundum skolliö á upp úr
slikum rannsóknum, ef harkalega
er að fariS. A fingri eöa fingrum
sem fariö er meö til rannsóknar i
leggang, sést dökkleitt blóSiS, oft
ódaunn af því, en allt ber heim viS
þaS, sem sjúkl. hefur greint frá í
þessu efni, og sýnir þaS, aS þaS er
eitt af því fáa sem konan hefur
veitt eftirtekt.
Leiði læknisrannsókn i eSa ut-
an sjúkrahúss i ljós, aö um utan-
legsþykkt á byrjunarstigi sé aS
ræöa. ber þegar aö gera kviöristu
og nema legpípuna meö þykktinni
burt, áöur en hún er brostin, áSur
en konan hefur lent í lífsháskan-
um, sem annars er yfirvofandi
innan skamms á hverri stundu.
Þar senr læknar eru og sjúkrahús,
: g reyndar hvar sem er meö nú-
verandi þekkingu lækna, er þessi
hnífsaögerð hættulítil og auöveld
samanboriö viö þaö sem síöar 1>?r
aö höndum, en verSur þó án tafar
aö gera. Nánar um þaö síöar.
Skiptir hér mestu máli aö greina
frá þá sjúkdóma. sem ekki á, eöa
ekki er ráðlegt aö skera t. d. pyos-
alpings, gonorrh. salpings, en hin-
um sem hnífsaögerðar þurfa meS
t. d. torquer. ovariucystur, botn-
langa o. fl. gerir skuröurinn full
skil.
Utanlegsþykkt jafnt á byrjun-
arstigi sem síöar, ber aö skoöa sem
illkynjaöa meinsemd, nema hana
burt í tæka tiö — því fyrr því
betra.
Til allra óheilla leita konurnar
eigi ávallt læknisráöa meðan
logniö er. Læknirinn veit því á
stundum ekkert, fyrr en hann er
sóttur í dauðans ofboöi til sjúkl..
þegar allt er komiö í lífsháska.
Fylgikvilli utanlegsþykktar er í
])ví fólginn, aö legpípan bresti eöa
fóstriö losni, og lendir þaö þá
tíðast inn um legpípuopiö i lifholið.
Þessu óeöli aö fóstrið hefur lent
þarna, sem kemur af þrengslum
eöa öörum sjúkleik í eggjapíp-
unni, reynir náttúran sjálf aö bæta
úr meö því, aö gera konuna aö
fórnarlambi — ef mannshöndin
kemur ekki til bjargar. HörS og
óvægin getur móöir náttúra stund-
um veriö. Hefst nú blóðrás i kvið-
arhol, mei'rí eöa minni og blæöir
konunni stundum inn á fáum stund-
nm, en tíöast nær hún sér aftur
eftir yfirliö og ógnar vanliðan.
Þegar læknirinn kemur til sjúkl.
er öngvit nýafstaöið, eöa hún er
í þvi. Hafi blóörás veriö aö marki
er hún náföl, andardráttur stuttur,
slímhimnufölvi. Köldum svita slær
út um hana. kólnar upp á útlimum.
Svimi, suöa fyrir eyrum. Hún
íinnur að dagarnir eru aö veröa
taldir og hrópar á hjálp. Æöin er
iitil, óteljandi, en annars ef hún
finnst mjög tíð 140—160 og litil.
Sótthiti er ýmist enginn eða þá
lítill.
Læknirinn er í engum vafa um
lífshættuna, þvi hann sér aö kon-
an er að blóörenna og blæðir inn.
en algengasta orsök þeirra b'.óö-
láta á konum á kynþroskaaldri er
utanlegsþykktin, því aö fylgikvilla
hennar, eggjapípubrest og fóstur-
losuninni er samfara blóörás í líf-
hol eins og drepiö hefur veriS á
hér að framan.
C3ft er erfitt eða ógerlegt aö fá
sjúkrasögu meöan á þessum ó-
sköpum stendur og verSur aö biða
í þeirri von aS sjúkl. ranki betur
viö sér. Aöstandendur vita næsta
lítiö um einkamál sjúkl. af þessu
tagi og því lítiö á þeim aö græöa.
Gefi konan upplýsingar um seink-
un tíða, eöa fyrrafall á þeim, meö
óreglulegum l)lóömissi upp úr þvi
um nokkurt skeiö, dökkan blóð-
korg eða blóðvilsu niöur og sam-
dráttarverkir því samfara meö