Læknablaðið - 15.11.1943, Blaðsíða 12

70
LÆKNABLAÐIÐ
þetta meS óeSlilegum hætti aö
konurnar grunar sjaldan aö þær
séu barnshafandi. Mestu máli
skiptir, og þaS verSur aS vera
keppikefli læknanna, aS þekkja
sjúkdóminn í byrjun og' lækna
hann, áSur en lífshættulegir fylgi-
kvillar eru komnir í ljós. ÞaS er
aS ferSast um lygnan sjó, aS nema
burt óbrostna legpipu meS þykkt-
inni i byrjun, en fárviSriS er sþoll-
iS á meS brostinni legpípu og foss-
andi blóSrás í kviSarholiS.
Læknum ber aS hafa þennan
lifshættulega sjúkdóm jafnan i
huga, þegar konur á kynþroska
aldri leita ráSa þeirra vegna verkja
í kviSarholi og öllu því, sem hægi
er aS setja í samband viS óreglu
á lífeSlisstörfum þeirra. ASalá-
stæSan til þess, hve treglega geng-
ur yfirleitt aS þekkja sjúkdóm-
inn á byrjunarstigi er sú, aS kvart-
anir sjúklinganna eru iSuIega ó-
ljósar, þokukenndar og út í blá-
inn og eigi þess eSlis aS lífsháski
sé í aSsigi. Þegar bezt gergur
kvarta konurnar um óreglu á t'S-
um, um verki í kviönum, strndum i
hviSum, verki í baki og fyr r
bringspölum, blöSrubólgu, þreytu
slappleika o. fl. þ.h.
Vandi læknisins úr aS ráSa og
hafvillur þær, sem hann getur
ilent í, eru oft meiri en orS fá lýst.
Sjúkdómurinn bregSur sér i allra
kvikinda líki. getur stundum eitt-
hvaS líkst þvi nær öllum þeim
sjúkdómum, sem koma fyrir í kviS-
arholi og þvagfærum kvcnna, en
þeir eru ,,legio“.
MeS sjúkdóminn í húga, festu og
ró vegfarandans á erfiSum íjall-
vegum, sem fikrar sig- fram til
byggSa eftir vörS.um og vegsuin-
merkjum, þarf læknirinn aS taka
hér á föstum tökum, ef komast á
út úr moldviSrinu. Þarf hann aö fá
skýrt og afdrátta-rlaust svar viS
því, hvort tíSir hafi veriS reglu-
legar, hvaSa mánaSardaga þær
hafi veriS undanfarna þrjá mán-
uöi, eSa lengur, hvenær síöast upp
á dag o. s. frv., og síöast en ekki
sizt. hvort nokkur blóövottur hafi
veriS síöan þær hættu síSast.
Kernur þá iSulega í leitirnar, aö
kona sem áöur hefir haft reglu-
legar tíöir mánuöum saman, hefur
seinkaS um nokkra daga, eöa haft
þær fáum dögum áöur, viku tima
eöa svo, fyrr eSa seinna, en upp
úr þessu hefur blóSlátunum ekki
linnt engin uppstytta, heldur stöS-
ug óregluleg blóSlát, en þó meS
allt öSrum hætti en hún hefur átt
aS venjast. I staS 3ja—4 daga sem
þaö tók hana aö hafa á klæSurn,
hafa þessi óreglulegu blóSlát var-
aö í hálfan mánuS eöa lengur.
BIóöiS sem hún missir er ekki líkt
því, sem áöur hefur veriS, þaS er
dökkt á litinn eins og tjara, kaffi-
korgur, eöa brúnleitt eins og
súkkulaSi, og sést þaS í hvítum
stykkjum, sem hún hefur viS sig
eöa rekkjuvoSum.
Fárra daga tiöateppu gefa konur
lí'inn gaum, þó hún sé lækninum
athyglisverS, en þær koma á hinn
bóginn auga á blóömissinn, þessa
einkennilegu útferS, sem þær hafa
aldrei áöur haft (nerna þær hafi
haft sjúkdóminn áöur, sem fyrir
getur komiö), og af því veröa
þær svo skelfdar, aö þær leita til
læknis. Oft ber á sárum kveisu-
verkjum neöarlega í kviönum sam-
fara útferöinni. Aldrei verSur ncg-
samlega brýiit fyrir læknum, aö at-
huga þessar konur af mestu kost-
gæfni — leg'gja þær inn á sjúkra-
hús til athugunar og daglegrar
umsjár, sé þess nokkur kostur.
Rannsókn á konunni innvortis
um leggöng, þuklun á kviSnum,
þarf aö fara fram meS lipurS og
lagni, því hennt hefur aS óveöriS