Læknablaðið - 15.11.1943, Blaðsíða 17

LÆKNAB LAÐIÐ
75
svo vel aS hafa bréfin til hliösjón-
ar, því langar tilvitnanir i þau
tækju of mikið rúm i Læknablaö-
inu, en ég' hefi hinsvegar enga
löngun til að slita setningar úr
nánu sambandi þeirra. Sömuleiðis
verð ég að láta nægja aS vísa
neSanmáls í heimildarrit þau, sem
ég vitna í til stuSnings því, sem
ég skrifa um þetta.
V. J. gefur fyrra bréfi sínu fyrir-
sögnina: „Urn saurlifnað í Reykja-
vík og stúlkubörn á glapstigum."
ÞaS skal virt honum til vorkunnar,
er hann velur þetta orð, „saurlifn-
aS“, aS þau orS, senr á íslenzku eru
látin tákna „prostitution"
(skækju-, hóru-, vændiskvenna-,
pútu- og saurlifnaSur) eru orðin
nokkuS gömul í málinu og hafa því
fengiS ókvæSismerkingu. Þau geta
því ekki talizt hejtpileg sem fræSi-
orð ; til þess hefir merking þeirra
litazt um of af siSgæðishugmvnd-
um þjóSarinnar.
Ég mun í þessari grein nota orS-
ið „blíöusala" yfir „prostitution",
þó ég sé ekki allskostar ánægöur
meö þaS orS.
I fyrstu málsgrein bréfsins segir
V. J. Islendinga hafa til skannns
tima stært sig af þvi, aS hér á
landi væri ekki eða lítiS stunduS
blíSusala. HvaS sem því líSur,
hvort ástæSa sé til fyrir þjóS að
miklazt af eSa hlygðast sín fyrir
blíöusölu, þá væri fróSlegt aS fá að
heyra um þaS frá V.J., hvaSan hann
hefir þetta. Ég segi fyrir mig, að
í allri þeirri drýldni. sem ég hefi
orSið var hjá okkur íslendingum,
um kosti þessarar þjóSar, hefi ég
aldrei heyrt eða séð af þessu gort-
aS og hefSi þó áreiSanlega lagt
hlustir við sliku. Ég g-et aftur á
móti fullyrt, aS blíðusala var til
hér í Reykjavik fyrir stríS og einn-
ig er mér kunnugt uin blíöusölu
ísl. kvenna í Kaupmannahöfn fyrir
þann tíma. Um magn hennar hér
er bæSi mér og öSrum ókunnugt.
ÞaS er órannsakaö mál. Þarf eng-
an aö undra þaS, þótt hér sé og
hafi veriö blíSusala. Þetta er æva-
fornt og alþjóölegt fyrirbrigði.
sem jafnvel kemur íyrir hjá rnjög
frumstæSum þjóSum. Fæ ég ekki
skiliö hvernig öðru vísi ætti aS
vera hér á Islandi í þessum efnum,
þar sem allar þær orsakir, sem
fræSimenn telja að liggi til hlíðu-
sölu, gæti einnig verið til staðar
hér.
Enda þótt fornrit Islendinga séu
ekki sérstaklega rík aö heimildum
um kynferöismál forfeöra og
-mæðra okkar, þá finnst þó innan
um ýmislegt, sem getur gefiö bend-
ingar uni sitthvaö i þeim málum.
Nægir hér aS benda á tvennt í
sambandi við blíöusölu. SkavphéS-
inn Njálsson nefnir Hallgeröi lang-
brók útigangspútu* í visu, sem
bendir til þess, aö hann eða sögtt-
ritarinn hafi þekkt hugtakiS. I
Hávamálum segir svo : „Fagrt skal
mæla ok fé bjóöa, sás vill fljóös
ást fáa. .. .“.
Fyrst í næstu málsgrein gengur
V. J. inn á aö bliöusala hafi verið
fyrir í landinu, en aukizt og komið
berar í Ijós viS tilkomu setuliðsins.
Hvorttveggja ræSur hann af
skýrslu lögreglunnar í Reykjavik
og byggir bréf sitt og tillögur á
,,athugunum“ hennar. Nú er þaö
hvcrttveggja, aö ekki er kunnugt
* Útigangspúta svarar líklega
til þess, sem nú er nefnt götu-
skækja; fr. putain. í stað orösins
meretricium notuSu Rómverjar oft
i daglegu tali oröiö putagium, sem
Dufour telur ranglega ættfært at'
Scalliger til ástarorösins putus,
heldur sé það dregiS af örSinu
puteus = lind, uppspretta, sem öll-
um er frjálst aö drekka úr.