Læknablaðið - 15.11.1943, Blaðsíða 18

LÆKNABLAÐlÐ
að lögregfluliö Reykjavíkurbæjar
sé skipaö vísindamönnum, sem trú-
andi sé til að greina t'ræöilega rétt
á milli bliöusölu og annars laus-
lætis, né heldur er liægt aö gera
þser kröfur til ólæröra manna.
Mér viröist svo sem ski])ta megi
lauslæti í þrjá flokka: viðhaltl
(cöncubinage), lausaleik og bliöu-
sölu. Getur veriö erfitt aö skifta
lauslætistilfellum rétt á milli þess-
ara flokka og ógerningur nema
aö undangenginni allnákvæmri
rannsókn í hverju einstöku tilfelli.
Ég fór þess eitt sinn á leit, við
lögreglustjórann í Reykjavík, aö
fá aö ’ita í þessi plögg lögreglunn-
ar, en fékk afsvar. Átel ég þaö
ekki, en býst viö aö hann hafi haft
gildar ástæður fyrir neituninni. V.
J. segist hafa fengiö að kynna sé"
þetta hjá lögreglurni og veröur
ekki á bréfunum séö, aö hann hafi
neitt út á þau vinnubrögö að setja.
A. m. k. leggur hann þau til grund-
vallar skrifum sínum. Sömuleiöis
er talið að „ástandsnefndin“, sem
m. a. ungur læknakandidat átti sæti
í, hafi haft aögang aö þessum
gögnum.
Veit eg ekki hvort V. J. og öðr-
utri ráðamönnum i þessum málum
er nægilega ljóst, hversu merkilegt
rannsóknarefni er hér á boðstól-
um: íslenzk bliöusala á styrjaldar-
tíma meö einhverju því hrikaleg-
asta hlutfallsraski á milli framboðs
cg eftirspurnar, sem sögur fara
af, og auk þess úr sögunni sá or-
sakaþáttur, sem hingaö til hefir at'
velflestum fræöimönnum verið tal-
inn einhver sá veigamesti, þ. e.
örbirgð og atvinnuleysi. Væri mér
og e. t. v. fleirum einkar hugleikið
að fá að vita margt, sem komiö
hefir í ljós við ránnsóknir lögregl-
unnar, „ástandsnefndarinnar" og
landlæknis á þessum málum, svo
sem t. d. hverjar helztu orsakir
vændiskonurnar telja fram í yfir-
heyrzlunum, að leitt hat'i til þess.
að þær lögðu út á þessa braut.
Skal ég játa. að ég bið þess meö
óþreyju, að landlæknir sjái sér
fært að birta niðurstöðutölur
])eirra rannsókna, sem fariö hafa
i'ram á þessum konum. Vildi ég
mega mælast til þess við hann,
aö þetta yfirlit kæmi í næstu Heil-
brigðisskýrslum, því vissulega
væri þaö stórfróðlegt, aö sjá hvern-
ig það liti út í samanburöi við hlið-
stæðar rannsóknir hjá öðrum
þjóðum, og hvort ísl. blíöusala sker
sig þar að nokkru úr, svo sem um
ætlaðar orsakir og tilhögun, eöa
um fyrverandi atvinnu og likam-
legt og andlegt ástand þeirra, se.n
hana stunda hér.
I 3. málsgr. bréfsins segir höt’.
þess aö sér sé „fullljóst, aö ílestar
ráöstafanir til aö hnekkja satn-
bandi karla og kvtnna, sem eru
sjálfum sér ráöandi, eru unnar fvr-
ir gýg og leiöa í hæsta lagi til þess,
að fremur séu farnar krókaleiðir
aö því marki, sem annars er stefnt
aö eftir beinni leiðum." Af þessu
oröalagi mætti ætla, að einhverjar
þær ráðstafanir væri hægt að gera,
sem einhlítar væru og ekki „unnar
fyrir gýg", en ekki nefnir hann
þær, seiri heldur er varla von, því
þær hafa ekki fundizt enn. þrátt
fyrir aldalanga viöleitni og til-
raunir. í framhaldi af þessu telur
landlæknir sjálfsagt „að lögregl-
unni sé gert kleift að nota heimild-
ir þær, sem fyrir eru í lögum um
íhlu'un um framferði kverna, sem
hafa beinlínis skækjulifnað að at-
vinnu"* og ráðleggur ,,aö lögregl-
an safnaöi saman þeim tugum þess
háttar vændiskvenna, sem henni er
kunnugt um, cg flytti þær á vimm-
hæli“ o .s. frv.
* Leturbreyting hans.