Læknablaðið - 01.06.1945, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIB
GEFIÐ ÚT AF LÆKNAFÉLAGI REYKJAVÍKUR
Aðalritstjóri: ÓLAFUR GEIIÍSSON. Meðritstjórar: BJÖRN
SIGURÐSSON frá Veðramóti og JÓHANNES BJÖRNSSON.
30.árg. Reykjavík 1945. 3. tiil.
Augneinkenni við háþrýsting.
Erindi flutt á aðalfundi Læknafélags Vestfjarða 1944.
Eftir Kristján Sveinsson
lJað er sa«'t um augun að þau séu
spegill sálarinnar, en það mætti
segja líka afi þau væru s])egill heil-
ans og nýrnanna, útvalinn staður
til jress a‘S atlniga æðakerfið og
fá meS þvi rnóti nokkurnveginn
hugmynd um ástand hins perifera
æðakerfis. In vivo er ómögulegt a'S
athuga annarsstaðar betur æða-
kerfið en í augnhotninum, sem
genetiskt séð tilheyrir heilaæðun-
um.og oftar sýnir svipaðar hreyt-
ingar og heilaæðarnar og jafnvel
perifera æðakerfið, þó undantekn-
ingar séu frá því, og ekki eingöngu
æðahreytingar heldur lika ]>atho-
logiskar breytingar, í hinum fína
rctinavef, sem fylgja æðasjúkdóm-
um. lJað er þess vegna eðlilegt að
mcnn hafa leitað eftir einkennum
í augnbotninum við háþrýsting
(hypertonia), sjúkdómseinkenni
sem bundið er æðunum. hvort jiau
her að álíta sem afleiðingar hyper-
t.miunnar eða samtímis að íylgja
henni, eða sýna þær hreytingar
sem yfirleitt eru orsakir hájrrýst-
ingsins. Menn hafa rannsakað, að
þar sem brachialis-jjrýstingurinn
er hækkaður er hann lika hækkað-
ur í retina æðunum, því eftir aö-
ferð sem kennd er viö Bailliart
(dynamometri) er hægt að mæla
jjrýstinginn i retimæðunum. JVIaður
Jjrýstir með áhaldinu dálitið Jrétt á
bulbus og tekur svo eftir, með oft-
halmoscopi, Jsegar arteriurnar
hyrja að slá, J)á hefir intraocul.
augnþrýstingurinn náð hinum dia-
stoliska slagæðajirýstingi, einkemvi
sem oft sést við glaucom. Auki
maður svo Jyrýstinginn áfram hætt-
ir allur æðasláttur, ]>á hefir maður
náð systoliska þrýstingnum. Með
því að mæla svo s])ennu augnanna,
eins og vant er, reiknar maður út
hinn diastoliska og systoliska art-
eriuþrýsting retína-æðanna, liggur
hinn diastoliski þrýstingur í kring-
um 35—45 mm. Hg. og sá systo-
liski kringum /O—So mm. Hg.
Diastoliski þrýstingurinn þykir
hafa meiri þýðingu og er venjulega
um 45% af diastoliska brachialis-
þrýstingnum.
En Jvað cru íleiri ohjectiv ein-
kenni, sem maður getur farið eftir,
sem eru einkennandi fyrir háþrýst-
ing og sjá má við beina augnspegl-
un. annaðhvort með venjulegu oft-
halmoscopi eða í rauðíriu ljósi.
Þessar breytingar eru ýmist