Læknablaðið - 01.06.1945, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ
37
inu sést að augnbotninn er fölari
en venjulega og slagæöar eru
í samanburSi viS bláæSar mjög
mjóar, samandregnar. Vegna sam-
dráttar slagæSanna verSur refleks-
rákin mjórri, en ljósari, svo aS
slagæSarnar virSast silfurhvítar.
Samdrátturinn er ekki jafn sterk-
ur á öllum slagæSum, svo niaSur
sér gildleikabreytingarnar og
vegna hins háa innanþrýstings
koma stórir vindingar á æSarnar.
X'enjulega eru venurnar eSlilegar
,:g venulurnar sýna ekki gormlög-
un, eins og . viS hinn rauSa há-
þrýsing. Alltaf sézt Gunnsein-
kenni sterkt positivt. JafnhliSa
hækkun hins almenna blóSþrýst-
ings, er hækkun á þrýstingnum í
art. centr. retinae og sérstaklega
er diastoliski þrýstingurinn hækk-
aSur, oft um helming (venjul.
reiknaSur 35—45 mm. hg.). Retina
er mikiS afficeruS, miklu meira
en viS hinn rauSa háþrýsting,
koma blæSingar, bjúgur og de-
generationsblettir. Bjúgurinn er
aSallega í kringum papilluna og
getur alveg afmáS hana, jafnvel
komiS stasepajnlla. Á lokastigi
hins f(ila háþrýsings kemur svo
fram í retina þaS sem menn köll-
uSu áSur retinitis albuminurica.
Volhard vill, vegna slagæSasam-
dráttarins kalla þetta retinitis an-
giospastica eSa ischæmica. Gild-
leikabreytingar miklar og Gunns-
einkenni greinil., vegna ischæmi-
unnar koma fram miklar næring-
artruflanir í retina, sem þarf eins
og heilinn talsvert mikiS af súr-
efni, retinabjúgur, blæSingar og
exsudöt mismunandi aS lögun og
stjörnumynd í t'ovea centralis."
Volhard lítur svo á aS retinitinn
staíi af blóSskorti, ischæmi, vef-
urinn kafnar og myndazt eiturefni
sem þá verka lamandi og útvikk-
andi á háræSar og bláæSar.
Schieck telur aftur á móti aS re-
tinabreytingarnar stafi af þvi, aS
vegna hins hækkaSa blóSþrýstings
þrýstist plasma og blóS í gegnum
retinaarteriolurnar og chorio-
idea-háræSarnar út í retinavefinn,
og þessar breytingar sjáist aÖeins
þar sem um hækkaSan blóSþrýst-
ing sé aS ræSa. Kallar hann þaS
því retinitis hypertonica. Ekki er
sjaldgæft aS sjá bjúg í papillunni,
hann getur orSiS svo mikill, aS
þaS komi fram einkenni stasepap-
illunnar, enda liklega oft jafn-
frarnt um hækkun intracran.
þrýstingsins aS ræSa. MaSur má
þá gæta sín aS rugla þessu ekki
saman viS stasepapillu viS heila-
æxli. \’iS tumorstasepapillu vant-
ar hinn mikla samdrátt slagæS-
anna og vantar hin einkennandi
,,ki;euzungsphánomen“. ViS fölan
háþrýsting er hinn systoliski- og
diastoliski þrýstingur í central-
arteriunni hækkaSur samsvarandi
hinum almenna þrýstingi, en við
tumorstasepapillu er retinaarteriu-
þrýstingurinn eSlilegur. Sam-
dregnar retinaarteriur koma einn-
ig fyrir í senilum augnbotni, þaS
greinir sig vel frá retinitis angios-
pastica, æSarnar eru jafn sam-
dregnar og strektar. þaS vantar
venjulega breytingar á papillunni
og aS mestu í retina, einnig er hér
retinaarteriuþrýstingurinn eðlileg-
ur. Hjá háþrýstingssjúkl. geta
komiS fyrir papilluödem án þess
aS um retinitis sé aS ræSa, þaS
líkist þá neuritis i opticus, en
kemur, í mótsetningu viS hann, í
bæSi augu og ekki um miklar
sjóntruflanir samtímis aS ræSa, en
venjulega kemur þá bráSIega re-
tinitis á eftir.
Þessir flokkar heyra aSallega
til hinni langvinnu blóSþrýstings-
hækkun. Breytingar koma einnig
fyrir i augnbotninum viS acut