Læknablaðið - 01.06.1945, Blaðsíða 14

40
LÆKNA B LAÐ IÐ
nýru-óg næstuni alltaí \úö chron.
cliffus glömerulonephritis. Ma'ður
fer þá aö skilja aö sami retinasjúk-
dómufinn getur komiö fyrir vifS
acut glomerulonephritis, viö acut
graviditetsneþhritis, viö subacut
og chrón. nephritis, viö malign
sclerosis og jafnvel við endarteriit-
is nodosa þar sem nýrnaæöarnar
eru afficeraðar, ef aðeins eitt skii-
yrði er uppfyllt, nefnilega almenn
æðacontraction með hækkuðum
systoliskum.og diastoliskum blóö-
þrýstingi. Við hinn rauða háþrýst-
ing sé aftur um primæra veiklun
að ræða.
Að lokúrn ætla eg að minnast á
prognosis háþrýstingsins útfrá
augnbreytingunum. Við rauðan
háþrýsting hefir aldur sjúklings-
ins mikla þýðingu, þvi finnist
greinil. fimdus hypertonicus hjá
ungu fólki er venjulega um alvar-
legan sjúkdóm að ræða, þá er
nefnilega svo mikil hætta á að
sjúkdómurinn breytist í fölan há-
þrýsting. Volhard skýrir þetta
þannig, aö hjá ungu fólki, þar sem
æaðvöðvarnir halda sér vel, svari
þeir kröftugar hækkuðum blóö-
þrýstingi með samdrætti, sem þá
í nýrunum er hætt við að leiði til
nephrosclerosis. Fyrsta einkenni
upp á þetta er aö það fer að koma
fram retinitis angiospastica og er
það alltaf ills viti. Hjá eldra fólki.
sem orðið er 60—70 ára og æða-
vöðvarnir farnir að rýrna. cr þessi
áhætta miklu minni, og þess vegna
ekki mikil hætta þó mað.ur sjái
fundus hypertonicus áþessumaldri.
Sjáist merki um æðakölkun í ret-
inaarterium eru oftast likindi til að
um kölkun sé einnig að ræða i
heilaslagæðum, náttúrlega þarf
þaö ekki aö vera, því eins og við
vitum kemur arteriosclerosis oft
svo misjafnt niður í æðum líkam-
ans, en sjái maður progredierandi
sclerosis í fundusæðum er senni-
legt að svi])uð pregression eigi sér
einnig stað i oðrum æðuin likam-
ans. Hættan við rauðan háþrýsting
er aðallega frá hjarta eða æðuin.
Sjúklingarnir deyja venjulega af
hjarta- eða coronarinsufficiens,
heilablæðingu eða heilatrombosis.
Margir álíta, að ef trombosis kem-
ur í retinavenur, sé þaö tyrirboði
)jess að bráðlega komi svipaðar
breytingar fyrir í heilanum, og get
eg alveg fallist á það, at’ því eldra
fólki sem eg hefi séð hér meö
retinatrombosis, þó maður sjái líka
venutrombosis í retina útaf íyrir
sig. Ef maður finnur engar retina-
lireytingar við ofthalmoscopi getur
maður álitið horfurn.ar góðar jafn-
vel þó l>lóðþrýstingshækkun sé
mikil, aftur á móti finnist retina-
breytingar. jafnvel þar sem þrýst-
ingshækkunin er ekki mjög mikil.
verður aö álíta jjrognosun’a dubia.
\’iö retinitis angiospastica er
prognosan oftast slæm. Ef nýrna-
sjúkdómurinn batnar eitthvaö,
batnar lika retinitinn bæði subjec-
tivt og objectivt. Ef ablatio retinae
hcfir komið með sjúkdómnum er
prognosan hvað visus snertir mjög
slæm, nema helzt við ablatio við
graviditetsnephritis, um 80%
sjúklinganna deja innan 1 árs, ann-
aðhvort af nýrnainsuffieiens eða af
heilalæsion. Prognosis qvo acl vit-
am er þó ekki eins slæm við hina
hypertonisku graviditetstoxæmi.
l’annig fann Wagener i 40 tilfell-
tun af graviditetstoxæmi sjiastisk-
ar læsioner í 70%. í 60% hurfu
breytingar þessar eftir fæðingu,
eftir að blóðþrýstingur varð eöli-
legur. Ef blóðþrýstingurinn næst
ckki eðlilegur kemur fram organ-
isk breyting og progression í
sjúkd. Schiötz og Masters scgja að
komi retinitis fyrir 28. viku með-
göngutímans, sé um ca. 25%