Læknablaðið - 01.08.1945, Blaðsíða 10

LÆKNABLAÐIÐ
koma upp í sveit aö sumri til.
Slikum sjúklingum líSur Ijezt niS-
ur viö sjóinn, og hér þjást þeir
minna en víSa annarsstaSar vegna
þess hve mikiS er um rigningar og
storma, sem hreinsa loftiS, svo aS
þaS nær ekki aS verSa eins þrtingiS
áf frjódufti eins og þar sem kyrr-
viSrasamt er og úrkomulitiS.
ViS höfum heldur ekki til hér þá
grastegund, sem einna verst er aS
þessu leyti í Ameriku. en þaS er
illgresiS, sem þeir kalla ragweed
(Amhrosia artemisifolia). Og svo
höl'um viS engin tré, en ofnæmi
fyrir frjódufti þeirra er tiltölulega
algengt. 1’aS eina sem hér kemur
til mála er ofnæmi fyrir grasi. Og
þó aS um margar grasategundir sé
aS ræSa, þá er gott lil Jtess aS vita,
aS þaS cr sama efniS i öllum grös-
um. sem ofnæminu veldur, svo aS
nóg er aS prófa meS timothei-
extrakti, (vallarfoxgras, Phleum
pratense) og ef menn eru ekki
ræmir íyrir því, eru þeir ekki
næmir fyrir neinu grasi. Ivf þeir
aftur á móti eru næmir t'yrir því.
eru þéir næmir fyrir fleirum eSa
jafnvel öllum grösum, en timothei-
cxlract dugir til aS gera menn ó-
næma fyrir heykvefi hvers kyns
sem cr, svo framarlega sem þaS á
rót sína aS rekja til grasa.
Asthma bronchiale er óhætt aS
segja aS sé hclzta og langsamlega
mikilvægasta einkenniS upp á all-
ergi. F.n þess er þá jafnframt aS
minnast, aS asthma er ekki annaS
en symptom, einskonar sjálfsvörn
frá líkamans hálfu. Hyperæmi
sem verSur svo mikil í slímhúSinni,
aS ])aS er taliS eiga mikinn þátt i
aS stífla bronchioli, sem fyllast af
sekreti frá slímkirtlunum, þegar
slimhúSin ertist og þetta slím er
svo seigt aS þaS stiflar lumen
hronchiolanna aS mestu eSa öllu
.leyti, svo aS lungaS fær ekkert loft.
\ egna þess aS innöndunin er þrótt-
meiri en úlöndumn. er þó írekar
hægt aS anda loftinu inn heldur en
út. Jafnfvamt þessu er a. m. k. oft
spasmus í bronchialvöSvunum, ef
til vill orsakaSur af irritation á
taugaþráSum, sem liggja sumpart
í bronchialvöSvunum intramuralt,
sumpart milli þeirra og kirtlanna.
ÞaS er tiltölulega sjaldgæft aS
sjúklingar deyji í asthmakasti, en
i þeim sektionum, sem skýrsiur eru
til um, liafa ekki ávallt fundist
slímtappar i bronchioli. í einni
sektion, sem viS gerSum fyrir
nokkurum árum á sjúklingi, sem
dó i svæsnu asthmakasti, voru
lungun áberandi þanin, svo aS
segja algerlega blóSlaus og þéttir
slímtappar í öllum bronchioli.
Asthma bronchiale er svo al-
gengur sjúkdómur, aS taliS er aS
Yi'Z—2°/o af öllum mönnum h’Si
af því. Öllu asthma bnonchiale má
skipta í tvo höfuSflokka:
1. Allergiskt asthnia bronchiale,
sem stafar at' sérstakri aller-
giskri reaktion, þar sem líkam.
inn er viSkvætnur eSa ofnæmur
t'yrir ákveSnu allergeni.
2. Allt annaS asthma, sem á rót
sina aS rekja til annara orsaka
í lungunum, annara cn viS-
kvæmni fyrir sérstökum aller-
genum. svo sem t. d. asthma
þaS, sem er samfara bronchitis
(asthmoid bronchitis).
Því sterkari sem ættarfylgjan
er — og ofnæmistilhneigingin er
áberandi arfgeng — því meiri lík-
mdi eru ti 1 aS sjúkdómurinn geri
vart viS sig þegar á æskuárunum,
jafnvel á barnsaldri. Og óhætt er
aS fullyrSa, aS því yngri sem
asthmasjúklingurinn er, því meiri
likindi er til aS orsökin sé exogent
allergen. J’\ i eldri, sem sjúklingur-
inn er, þvi meiri líkindi eru ti 1 aS
orsökin sé, et' á annaS borS um