Læknablaðið - 01.08.1945, Blaðsíða 12

54
LÆKNA B LAÐIÐ
ljósí. Þaö cr ekki ofmælt, aö et’ um
barn er aö ræöa, er asthmá-orsak-
arinnar fyrst og fremst aö leita í
fæönnni. Hjá fullorönum er orsök-
in miklu frekar húsryk eða krónisk
infektion. Því eldri sem sjúkling-
urinn.er, þegar hann fær íyrst
asthmá. þvi meiri likindi eru til aö
það sé af infektiösum uppruna.
Ekki vita menn hvaö það er i
húsrykinu. sem aðallega framkall-
ar ofnæmi. En svo er aö sjá. sem
það sé helzt rvk, sent myndast hef-
ir í sambandi við mannslíkamann
sjálfan, sem verkar allergiskt, þvi
að bezt reynist aö nota ryk úr rúm-
tcppuni og madressum til aö prófa
allcrgi fyrir húsryki. Lítur helzt
út fyrir aö þaö sé leifar af hör-
undshreistri, sem morkna og breyt-
ast þannig aö þær geta verkaö
sem protein-allcrgen. Þaö er þo
citt, sem við þyrftum aö vcita sér-
staklega athygli hér á landi í þessu
snmbandi. Þaö eru myglusveppir.
í löndum, þur sem loftslag cr rakt,
eins og t. d. i strándhéruöum Hol-
lands og Spánar, hafa myglu-
iveppir reynst algeng orsök td
asthma, en aftur á móti mjög
sjaldan i löudum með þurrt og sól-
ríkt loftslag.
Allergiskii sjúkdómar í melí-
ingarfærum. Sennilegt er, aö slíin-
húö meltingarfæranna. einkum
garnanna, sé ckki fullþétt i ný-
fæddum börnum, þannig aö hún
hleypi í gcgn um sig stærri mol-
c.kylum og jafnvel heilum efna-
sambÖndum, scm ekki sleppa i
gegn um slimhúö fullorðins manns.
Þau efni senr sleppa þannig í gcgn
um garnavegginn. einkum eggja-
hvítuefni, sem hafa ekki klofnað
nægil'ega niður, geta sensibiliseraö
barniö, einkum ef allergi er ættar-
fylgja, og afleiðingin veröur þá
mciri eöa rninnf allergi-reaktion.
sem getur komiö fram í ýmsum
myndum: Stundum sem asthma,
í öðru tilfelli sem höfuöverkjar-
kast, og cinna oftast sem ofsakláði
cöa derniatitis. Eða þaö getur
valdiö ineiri eöa minni reaktion í
meltirigarfærunum sjálfum : Cheii-
itis, stomatitis, gastritis, cnteritis,
colitis eöa proctitis. Aö vísu cr
ckki rétt að keima þessa reaktion
viö bólgu því að hún cr miklu
frekar ödem. ÞÍelztu allergisk cin-
kcnni frá meltingarfærunum sjálf-
um eru þessi:
Varir: Cheilitis, herpcs labialis,
angioneun uiskt iidem.
Munaur: Aphthae. stomatitis, skán
á tungu, glossitis.
Csopliagus: Cardiospasmus.
Magi: b’p])þémba, ropi, sviði eöa
magaverkur. Ógleði, stundum
með reglulegum millibilum,
verkir scm líkjast niagasárs-
verkjum.
Garnir: Niöurgangur, hægöa-
trcgöa, colitis mucosa, flatulens,
procíiiis, pruritus ani, vcrlcii
sem iíkjast appendicitis eða
ulcus duodeni.
í munninum ber yfirleitt cinna
minnst á allergiskum einkennum,
scnnilega vegna þess. hve allergen-
iö stendur þar yfirleitt stutt viö og
þynnist fljótt af munnvatninu.
Aftur á móti eru svæsnar reaktion-
ir i maga engan veginn sjaldgæf-
ar. Mcnn fá áköf uppköst og nið-
urgang, sem getur veriö blóöugur.
heiftarlega verki i kviöinn og meiri
cða minni kollapséinkenni. Kveis-
an gctur veriö svo mögnuð, að
mcnn haldi að um perforations-
peritonitis sé aö ræöa, og menn
hafa i þessu sambandi stundum
talað um abdominal-migraine.
Objektivt finnast engin missmíöi.
nema helzt eymsli við þrýsting.
Iðulega kemur urticaria eöa ast’n-