Læknablaðið - 01.01.1947, Blaðsíða 14

2
L Æ K N A B L A Ð I Ð

og hættulegri vinnu, taliíS að
sjúkd. stafi af meiðslum í 1(>
—18%.
Sjúkdómi þessum cr venju-
lega skipt í primæra eða idio-
paliska — og secundæra al)la-
tio retinae. I fyrra tilfellinu
fundu menn ekkert, sem út-
skýrt gat orsök sjúkdómsins, en
í hinum tilfellunum voru aftur
á móti undangengnar ýmsar
sjúklegar hrevtingar.
Ymsar kenningar komu fram
um orsök sjúkdómsins. Má þar
hclzt nefna svokallaða „ex-
sudations-, retraktions-, diffu-
sions- og þennslutheoriu í mjög
nærsýnum augum. Sumir vilja
lelja orsök sjúkd. til sjúklegra
hreytinga í glerhlaupinu (corp.
vitr.), sem stafi aftur af undan-
gengnum chorioretinitis, gler-
hlaupið festisl við retina, rífur
liana síðar og losar frá. í
seinni tíð hefir mönnum tekizt
að sanna, bæði histologiskt og
við augnspeglanir, að göt og
rifur geta komið í nethimnuna,
án þcss að patholog. breytingar
sé um að ræða i glerhlaupinu.
Sérslaklega fær roskið fólk
hrörnunarbreytingar úti í net-
himnujöðrunum á misstórum
svæðum, fínustu æðarnar stifl-
ast og koma cystumyndanir i
nethimnuvefinn, svokölluð cv-
stoid degeneration. Við meiðsli
eða aðrar jafnvægistruflanir
geta svo cystur þessar sprungið,
myndast þá smágöt eða rifur,
sem glervökvinn kemst i gegn-
um og losar nethimriuna frá,
það er idiopatisk amotio.
Secundær ablatio getur or-
sakast af ýmsu, má þar fyrst
nefna æxli i æða- og nethimnu,
sarkmein, carcinom-útsæði,
berkla og gummata í æða-
hiinnu og gliom í nethimnu.
Nelhimnulos getur komið við
alvarlega nýrnasjúkd., sömu-
leiðis við retinitis exsud. ex-
terna (Coats) og periphlehitis
tubercul. retinac, með blæðing-
um í nethimnu og glerlilaupi.
Sama má segja um sjúkdóma
svo sem trombangitis obliter-
ans, mb. Reynaud o. fl. Blæð-
ingarnar organiserast síðar
meir, mynda strengi, scm drag-
asl svo saman og losa nethimn-
una frá. Af öðrum sjúkdómum
mætti helzt ncfna ablatio við
sympatliiska oftalmi, ablatio
við sjúkd. i augntóft (ígerðir),
ahlatio við scleritis post. og
chorioiditis acuta, ablatio við
cvsticercus (subretinal) og ab-
latio eftir subretinal. blæðing-
ar, sem stafa frá meiðslum,
liöggi eða perforation, aðgerð-
um o. fl.
Einkenni sjúklingsins: pro-
dromal einkenni byrja oft með
því, að sjúkl. sjá svarta punkta
og flygsur fyrir auganu, fá
þokuköst og glæringar (fotop-
siur). Glæringarnar eru mikils-
verð bending um sjúkdóma í
nethimnu, og staður þeirra í
sjónsviðinu gefur manni bend-
ingu um hvar veilan er i sjón-