Læknablaðið - 01.09.1950, Blaðsíða 9

L Æ KNaBLAÐIÐ
101
og tibialis posterior. Sé þar um
veikan æðaslátt að ræða, á að
mæla blóðþrýsting á fótum, og
sé hann lægri en við mæling á
handleggjum, er full ástæða
til að rannsaka sjúklinginn
vegna coarctatio aortae, og
senda hann til röntgenrann-
sóknar á hjarta,,
Undir venjulegum kringum-
stæðum er blóðþrýstingur 20—
30 mm. hærri á fótum en á
handleggjum, en við þrengsli
1 aorta er blóðþrýstingur til
muna lægri á fótum en hand-
leggjum. Hjá fólki með coarct-
atio aortae, sem komið er yfir
tvítugt, er hámarks-blóðþrýst-
ingurinn oft um 180—200 og
stundum nokkuð yfir það, en
lágmarks-blóðþrýstingui' tíð-
ast frá 100 til 140. Oft eru
sjúklingar með aðeins lítið
hækkaðan blóðþrýsting á
handleggjum, en þá er venju-
lega um yngri aldursflokka að
ræða Samkvæmt Taussig er
alltaf töluverður mismunur á
systoliskum blóðþrýsting á
handleggjum og fótum í þess-
um sjúklingum, sem sé mun
hærri á handleggjum, en stund
um getur diastolu þrýstingur-
inn verið mjög líkur eða eins
á báðum þessum stöðum. Aftur
á móti er stundum engin puls-
ation finnanleg á fótum, né
mælanleg tension þar. Oi'sök
hins háa blóðþrýstings 1 þess-
um sjúklingum er af mörgum
talin „partiel renal ischemia“,
en því valda þrengslin í aorta
og þar af leiðandi hægur blóð-
straumur og léleg tension í
nýrna-arterium.
Oft finnst mismunur á styrk-
leik radialispúlsins, þannig að
sá hægi’i er sterkari.. Skýring
á þessu hefir fundizt við krufn-
ingu, þar eð aorta-þrengslin
hafa þá gripið yfir á arteria
subclavia sinistra. Gefur þetta
ástæðu til, hvenær sem finnst
greinilegur mismunur á hægri
og vinstri radialispúls, að palp-
era þá alltaf arteria femoralis.
með coarctatio aortae í huga.
Einnig finnst stundum við
nánari athugun, að hin veika
pulsation í arteria femoralis
kemur mun seinna en pulsa-
tionin í arteria radialis, sem er
gagnstætt því, sem á sér stað
undir venjulegum kringum-
stæðum, Bendir þetta á, að
blóðið þarf að fara ýmsar
krókaleiðir til að komast nið-
ur í arteria femoralis.
Gross (1949) bendir á, að í
hraustum manni stigi blóð-
þrýstingurinn 20—40 mm. við
meðal-áreynslu, en í sjúkling
með coarctatio aortae sé blóð-
þrýstingshækkunin við erfiði
oft 100—150 mm. frá því sem
mælist í hvíld.
Eins og áður er getið, mynd-
ast við þennan sjúkdóm mikil
collateral circulation. Á full-
orðnum finnast greinileg
merki þess, en ekki alltaf, þeg-
ar um börn er að ræða. Þessir