Læknablaðið - 01.11.1952, Page 18

62
Læknablaðið
Motcíni ijola IvrirbjfSgt mænusótí
Flestir vírussjúkdómar í
miðtaugakerfi manna og dýra
byrja með almennri sýkingu,
þar sem vírusið er dreift um
allan líkamann og finnst m. a.
í blóðinu. Á þessu fyrsta stigi
sjúkdómanna eru engin ein-
kenni frá miðtaugakerfi og í
því finnast að jafnaði enn eng-
ar skemmdir. Þessu almenna
stigi sjúkdómsins fylgir oft
hiti og vanlíðan, en að öðru
leyti virðist það meinlaus
kvilli. Hins vegar hefur þetta
almenna stig venjulega úrslita-
þýðingu fyrir útbreiðslu sjúk-
dómsins frá einum einstaklingi
til annars, hvort sem hann flyzt
með bítandi skordýrum eða á
annan bátt.
('lemmensen J. Antallet af maligne
lidelser i Danmark 1943—47. Uge-
skrift for I.æger 113. 1951 P. 5C8.
Hauch E. W. et al.: Adenoma of the
Rectum & Sigmoid Colon. Gastro
Enterology. vol. 1C 1950 P. CG9.
Heilbrigðisskýrslur: 1941—47.
Lanaham Mc S. et al.: .1. A. M. A.
vol. 141 1949 P. 822.
Lehman K.: Ugeskrift for Læger
113. 1951 P. 549.
Mikkelsen 0.& Hansen S.T.: Nordisk
Medicin 4C. 1950 P. 1819.
Ortmayer M.: J. Amer. med. Wo-
mans Ass. vol 5 1950.
Ottenheimer E. .1.: Cancer of
rectum. New England Journal of
Medicine 237. 1947. Ref úr J. A.
M. A. vol. 141 1949 P. 822.
Rankin F. & Coleman C. J. Diseases
of the Digestive System: Sidney
A. Portis: Philadelphia 1944.
Til skamms tíma var álitið,
að frá þessari reglu væri aðeins
ein þýðingarmikil undantekn-
ing, sem sé mænusótt eða polio-
myelitis. Talið var, að vírusið
yki aðallega eða einungis kyn
silt i miðtaugakerfinu, og að
það fyndist sjaldan eða aldrei í
blóði. Þessi atriði bafa ákaf-
lega mikla þýðingu fyrir skiln-
ing á gangi farsóttarinnar og
jafnvel ennþá meiri þýðingu
vegna tilrauna til að fvrir-
byggja eða lækna sjúkdóminn.
Það er alkunna, að passiv
immunisering kemur ekki að
haldi við mænusótt eftir að
vírusið er komið inn í mið-
taugakerfið og búið að skemma
taugafrumurnar. Aðalástæðan
til þess er væntanlega, að mót-
efnissameindir komast mjög
trauðlega úr háræðum mið-
taugakerfisins yfir í næsta um-
hverfi taugafrumanna og enn-
þá síður inn í taugafrumurnar
sjálfar. Ef sjúkdómurinn
skvldi hins vegar byrja sem
almennur sjúkdómur og vírus-
ið finnast í blóðinu löngu áður
en það ræðst inn í miðtauga-
kerfið, þá gefst þar augljóst
tækifæri til þess að ná til þess
með passiv immuniseringu.
Sömuleiðis stóryki það líkurn-
ar fvrir því, að bólusetning
gæti komið að lialdi. A síðasta
ári er kominn upp sterkur
grunur um, að svo muni ein-