Læknablaðið - 01.09.1962, Side 80

138
LÆKNABLAÐIÐ
einkum með tilliti til sérfræði-
þjónustu, greitt fyrir samgöng-
um til aukins flýtis og öryggis
við sjúkraflutninga og reynt að
finna hlutlæga mælikvarða á
sjúkrahúsþörf á hverjum stað
og réttlætanlegan tilkostnað
vegna sjúkrahúsbygginga og
þjónustu. Allt verður þetta skýr-
ara, sé þróun þessarar skipanar
rakin í samhengi.
Á öndverðri þessari öld har
ekki mikið á verkaskiptingu
eða sérhæfingu innan vébanda
Íæknavísindanna. Utan borga
og fjölmennra bæja urðu al-
mennir læknar að leysa eftir
bezlu getu úr hverjum þeim
vanda, sem að höndum bar,
hvort heldur hann krafðist taf-
arlausrar skurðaðgerðar, oft við
örðugustu aðstæður, eða grein-
ingar torkennilegra meina. 1
annan stað voru samgöngur þá
ólíkt erfiðari og tímafrekari en
nú gerist, enda algengast að
miða vegalengdir við lestagang.
Oft var síður en svo auðhlaupið
að því fyrir lækni að komast
til sjúklings í tæka tíð, og þó
vitaskuld miklu erfiðara að
koma honum í sjúkrahús. Af
þessum ástæðum þótti þá hent-
ast að dreifa út um byggðirnar
litlum, blönduðum sjúkrahús-
um, sem ekki voru í neinum
tengslum hvert við annað, enda
oftast rekin sem góðgerðar-
stofnanir á vegum mannúðar-
stofnana eða örlátra einstakl-
inga.
Nú er öldin önnur. Lækna-
vísindin hafa fært svo út kví-
ar þekkingar og tækni, að víð-
tæk verkaskipting og umsvifa-
mikil rannsóknartækni þykja
nú sjálfsagðir hlutir, sem óhjá-
kvæmilega verður að taka til
greina 1 skipan almennrar
sjúkrahúsþjónustu. Dýr tækni-
búnaður er því vaxandi liður í
stofnkostnaði sjúkrahúsa og
þeim mun tilfinnanlegri, sem
þau eru minni, sjúkrarúmin
færri. Svipuðu gegnir um sér-
fræðiþjónustu. Að vísu tíðkast
enn, að almenningur láti sér
nægja þjónustu eins sérmennt-
aðs sjúkrahúslæknis, þó því að-
eins, að liann sé skurðlæknir. Það
haggar þó vitaskuld ekki þeirri
staðreynd, að enginn einstakur
læknir verður lengur talinn ein-
fær að sinna öllu, sem að hönd-
um kann að bera. Hins vegar
þarf stór sjúkrahús til að standa
undir mörgum sérfræðingum.
Þar kemur og annað til greina.
Staðsetning sérfræðinga á
frjálsum vinnumarkaði er óum-
flýjanlega háð lögmáli fram-
Ijoðs og eftirspurnar. Mann-
fjöldi, eða kannske réttara sagt
þéttbýli, og hlutfallsleg tíðni
sjúkdóma á hverjum stað ráða
því, hversu mikið verkefni er
þar fyrir hina ýmsu sérfræð-
inga. Af þessum sökum er
sjúkrahúsþjónusta í strjálbýli
allmjög einskorðuð.
Sérhæfðar sj úkdómarann-
sóknir og vandasamar aðgerðir