Læknablaðið - 01.06.1968, Qupperneq 53

LÆKNABLAÐIÐ
131
sjúklingum með barkaslöngu eða barkapípu, og ráðlagt er að
soga oft upp úr barkanum, jafnvel á 15 mín. fresti, vegna mik-
illar slímmyndunar og hindra þannig, að pípan lokist. Þannig er
kleift að hafa sjúkling í öndunartæki með barkapípu, allt þar
til er brjóstveggurinn fer að styrkjast, rifbeinsbrotin að festast,
og draga þá smám saman úr notkun öndunartækisins.
Notagildi þess að gera barkaskurð með barkapípu (trac-
heostomiu) í slíkum tilfellum má m. a. skilja af því, að við
eðlilega (normal) öndun í hvíld hjá heilbrigðum manni andar
hann að sér 500 ml af lofti við bvern andardrátt. I lok útöndunar
eru um 150 ml af lofti, samsettu eins og útöndunarloft, eftir í
nösum, kverkum, barka og barkakvíslum, þ. e. á hinu svokallaða
dauða svæði (dcad space). 1 lok hverrar innöndunar eru lungna-
blöðrur fylltar af blöndu af þessum 150 ml af lofti af áðurnefndu
svæði og 350 ml af andrúmslofti, og dauða svæðið inniheldur í
lok innöndunar 150 ml af andrúmslofti, sem tekur ekki þátt i
loftefnaskiptingunni í lungunum, þ. e. í hvíld nýtist um 70%
af innönduðu lofti. En þar sem um 100 ml af lofti liggja á dauða
svæðinu milli nasa og barka við 3. brjóskhring, þar sem barka-
skurður er venjulega gerður, minnkar dauða svæðið um % með
því að gera barkaskurð, og nýting loftsins ætti þannig að verða
um 90% miðað við, að aðrar aðstæður séu hinar sörnu.
Laceratio pulm. Við rifbeinsbrot geta brotendarnir sært
lungað og orsakað rifu á því, sein getur framkallað loftleka, svo
sem fvrr var frá greint. Oft er rifan á lunganu ekki stærri en
svo, að hún lokast af sjálfsdáðum, ef brjóstholskeri i sambandi
við sog er lagður inn í brjóstliolið og látinn vera þar nokkra
daga. í öðrum tilvikum getur rifa verið það stór, að sauma
þurfi hana saman.
2. Brjóstbeinsbrot (fractura sterni) getur orsakað „flail
chest“, eins og áður er minnzt á, en þó fremur, þegar samfara
eru rifbeinsbrot. Ef um er að ræða litla eða enga aflögun (dislo-
catio) á brotum og lítil eða engin takmörkun er á hreyfingum
brjóstveggjarins, þarf ekki að gera annað en draga úr verkjum
með lyfjum. Ef um „flail chest“ er að ræða, þarf að gera festingu
annaðhvort með stálvír eða „innri festingu“, eins og áður var lýst.
4. Rifa cí J)incl (ruptura traumatica diapliragmae) getur or-
sakazt af miklum áverka á kviðarhol eða neðri hluta rifjanna.
Er þetla algengara við áverka vinstra megin á kviðarholi, og er
talið, að lifrin verndi þindina að einhverju lejdi liægra megin.
Hjá börnum kemur stundum fyrir, að þindin rifni, ef þau detta