Læknablaðið - 15.03.1992, Blaðsíða 25

LÆKNABLAÐIÐ 1992; 78: 99-105.
99
María Sigurjonsdóttir0, Alfreö Árnason2', Jóhann Heiðar Jóhannsson-1*, Bjarni
Þjóöleifsson41, Einar Oddsson41, Hallgrímur Guöjónsson4’, Kristrún Ólafsdóttir-11,
Ragnheiður Fossdal21, Sif Jónsdóttir21, Ólafur Steingrímsson11
RANNSÓKN Á TENGSLUM HELICOBACTER
PYLORIÍ MAGASLÍMHÚÐ VID VEFJAFLOKKA
OG MAGABOLGUR
ÁGRIP
Gerð var rannsókn á sambandi Helicobacter
pylori í magaslímhúð, annars vegar við
vefjaflokka en hins vegar við útlit og
meingerð magaslímhúðarinnar. Á þeim tíma
sem rannsóknin stóð yfir komu 224 sjúklingar
til magaspeglunar á Landspítalanum. í
úrtakinu voru 47 þeirra, 27 konur og 20
karlar á aldrinum 14-75 ára. Miðgildi aldurs
var 51 ár. Tekin voru vefjasýni úr maga
og blóð til vefjaflokkunar. Utilokaðir frá
þátttöku voru allir þeir sem höfðu tekið
sýklalyf síðustu tvær vikumar fyrir speglun,
höfðu blæðingartilhneigingu eða voru á
blóðþynningarmeðferð. Ræktun, vefjaflokkun
og vefjaskoðun var gerð án vitneskju um
niðurstöður úr öðrum hlutum rannsóknarinnar.
H. pylori ræktaðist frá 29 (61.7%), þar af
voru 17 konur og 12 karlar. Aldursdreifing
þeirra var 19-74 ár. Miðgildi aldurs var 56 ár.
Samræmi milli ræktunar og vefjarannsóknar
með Warthin-Starry litun var 94.3%.
Miðað við samanburðarhóp sýndu einungis
vefjaflokkur Aw-19 og þeir sem ekki sýndu
svörun í B vefjaflokki marktæka fylgni við
jákvæða ræktun af H. pylori. Þeir sem ekki
sýndu svörun í B vefjaflokki höfðu einnig
fylgni við neikvæða ræktun af H. pylori.
Allir 47 höfðu magabólgur þrátt fyrir að
magaslímhúð væri talin eðlileg við speglun
hjá 21. Af 29 með jákvæða ræktun fyrir
H. pylori hafði 21 (72.4%) virka, hægfara
magabólgu (gastritis chronica activa) en átta
höfðu hægfara magabólgu (gastritis chronica).
Af 18 með neikvæða ræktun fyrir H. pylori,
Frá 1 ^sýklarannsóknadeild Landspítalans,
"’erfðarannsóknadeild Blóðbankans, 3*Rannsóknastefu
Háskólans I meinafræöi, 4)lyflaakningadeild Landspítalans.
Fyrirspurnir, bréfaskipti; María Sigurjónsdóttir.
höfðu 17 (94.4%) hægfara magabólgu og einn
virka, hægfara magabólgu (leiðrétting Yates,
P<0.001).
INNGANGUR
Undanfarin ár hafa verið gerðar ýmsar
rannsóknir á Helicobacter pylori og sambandi
bakteríunnar við bólgur og sár í maga og
skeifugöm. Áhugi á bakteríunni hefur síst
minnkað eftir að rannsóknir þóttu benda til
að hún væri einn af orsakavöldum þessara
sjúkdóma (1-5). í byrjun árs 1987 var
gerð könnun á algengi þessarar bakteríu í
magaslímhúðarsýnum fólks, sem kom til
magaspeglunar á Landspítalanum. Hjá 70.3%
sjúklinganna tókst að rækta H. pylori úr
magaslímhúð (6). í sömu rannsókn kom fram
tölfræðilega marktækt samband milli virkrar
magabólgu og H. pylori í magaslímhúð (6) og
er það í samræmi við niðurstöður rannsókna
erlendis (1-5).
Nokkrar rannsóknir hafa verið gerðar á
sambandi skeifugamarsárs við vefjaflokka
en niðurstöður verið mismunandi. I einni
rannsókn var sýnt fram á fylgni við vefjaflokk
B-5 (7) en í öðrum tókst það ekki, en í þeim
kom fram fylgni við vefjaflokka B-15 og B-
35 (8,9). Aðrar rannsóknir sem gerðar hafa
verið á sambandi vefjaflokka og sársjúkdóma
í maga og skeifugöm hafa ekki leitt ákveðin
tengsl í ljós (10,11).
Þetta misræmi í niðurstöðum rannsókna,
varðandi tengsl vefjaflokka við bólgur og
sár í maga og skeifugöm, og hugmyndir sem
fram hafa komið um H. pylori sem einn af
orsakavöldum þessara sjúkdóma, varð til þess
að ákveðið var að kanna hvort samband væri
milli H. pylori í magaslímhúð og vefjaflokka.
Ekki er vitað til að þetta hafi verið rannsakað
fyrr.