Læknablaðið - 15.03.1992, Blaðsíða 36

108
LÆKNABLAÐIÐ
Kattarklórslci’illi, eitlabólga í holhönd eftir klór á hendi.
innan sömu fjölskyldu í nær 20% tilfella (9).
Foreldrar og aðrir fullorðnir sýkjast sjaldnar
en böm (9) og um 80% smitaðra einstaklinga
eru undir 20 ára aldri (8,10). Svo sem oft er,
sýkjast drengir oftar en stúlkur (8-10).
Algengur meðgöngutími kvillans sem er
tíminn frá klóri að almennum einkennum er 7-
12 dagar. Þessi tími getur þó verið frá þremur
dögum til 30 daga (8).
EINKENNI OG GREINING
Dæmigerður gangur sjúkdómsins hefst þremur
til fimm dögum eftir kattarklór. Rauður nabbi
(papilla) myndast í flestum tilfellum (7-10) og
stundum fleiri en einn. Nabbinn orsakast af
bakteríusmitinu og viðbrögðum ónæmiskerfis
líkamans. Nabbinn stækkar og breytist í
vessablöðru (vesicula) á fáeinum dögum og
er oft hrúðraður. Að liðnum einni til tveimur
vikum kemur fram eitlabólga í svæðiseitlum.
I sumum tilfellum er um fleiri en eitt svæði
að ræða (5,10). Eitlabólga þessi getur verið
veruleg (sjá mynd) og eru eitlamir sárir
viðkomu, húðin rauð og heit með einkennum
bólgu (5,8,11). Athyglisvert er að ekki kemur
fram vessaæðabólga milli frumlöskunarinnar á
húðinni og svæðiseitlanna (5,10). Algengustu
staðir eitlabólgu eru holhönd, háls og höfuð
(7-10) sem endurspeglar þá staði sem helst
verða fyrir klóri eða biti. Eitlabólgur geta
þó komið fram í flestum eða öllum eitlum,
þar með talið í innri líffærum (12,13).
Graftrarbólga er ekki óalgeng og er lýst í
10-30% tilfella (5,8-10). Nokkur hætta er
á fistlamyndun (7,10). Eitlabólgan getur
varað í fjórar til sex vikur, jafnvel enn
lengur. Um helmingur sjúklinganna fær
eingöngu eitlabólgu án annarra einkenna (8).
Hitahækkun kemur fram hjá um þriðjungi
sjúklinganna (8) auk almenns slens og þreytu
(7).
Eins og áður er getið er kattarklórskvilli oftast
meinlítil sýking með vægum einkennum
(tafla 1). Helstu einkennin, eitlabólga, verkir
í bólgnum eitlum, almennt slen og lystarleysi
ásamt vægri hitahækkun koma fram í rúmlega
helmingi einstaklinga (8,10). Líkur má leiða
að því að sýkingin sé enn oftar einkennalítil
eða einkennalaus. Bati er nær alltaf fullur.
Óvenjulegur gangur kattarklórskvilla er
einnig vel þekktur (5-11) (tafla 1). Af
þessum óvenjulegu tilfellum er þekktast
augnkirtlaheilkenni kennt við Parinaud
(Parinaud’s oculoglandular syndrome)
(6,9,10,14,15). Sáning bakteríunnar hefur