Læknablaðið : fylgirit - 15.06.1996, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 32
5
Minningabrot
Þorsteins Sigurðssonar
læknis á Egilsstöðum
Ætt og uppruni
Eg er fæddur 15. maí 1914 yngsta barn foreldra
minna og einasti sonurinn, systur mínar voru sex
en af þeim létust tvær í vöggu. Ég var vatni ausinn
og skírður Þorsteinn Sigurjón í höfuð móðurbróð-
ur míns Þorsteins M. Jónssonar og Sigurjónu Jak-
obsdóttur konu hans. Foreldrar mínir voru komn-
ir af bændaættum á Héraði, faðir minn hét Sigurð-
ur Jónsson frá Víkingsstöðum úr Skriðdalnum en
móðir mín var dóttir bóndans sem bjó á Útnyrð-
ingsstöðum, Jóns Ólasonar og konu hans Vil-
borgar Þorsteinsdóttur skálds frá Mjóanesi í
Skógum. Faðir Jóns, Óli ísleifsson, keypti Út-
nyrðingsstaði árið 1830 og bjó þar til 1864. Börn
Jóns og Vilborgar sem upp komust voru Anna,
móðir mín og Þorsteinn Metúsalem, alþingismað-
ur og skólastjóri á Akureyri.
Faðir minn var góður bóndi og allra manna
snyrtilegastur í umgengni jafnt utan bæjar sem
innan, móðir mín var hæglát í umgengni og góð
húsmóðir. Faðir minn komst vel af en ekki held ég
að hann teldist efnaður. Ég var einasti strákurinn
í fjölskyldunni, en aldrei talaði hann við mig um
að égyrði bóndi. Ég átti samt alltaf nokkar kindur
og vildi helst eiga mislitt, til þess að ég þekkti þær
frá öðrum. Bókakostur var meiri á heimilinu en
almennt gerðist og mikið lesið. Einnig komu vest-
urheimsblöðin alltaf á heimilið og voru lesin en
skyldfólk margt hafði farið vestur um haf.
Faðir minn var snyrtimenni í umgengni við
skóginn heima sem annað. Snemma var mér
kennt að umgangast skóginn á réttan hátt og lærði
ég að grisja hann strax og ég hafði krafta til. Þá
voru aðeins notaðar klippur en einstaka sinnum
sagir þar sem sverast var. Eitt sinn leyfði hann
kunningja sínum að nýta skóginn og klippti mað-
urinn sjálfur. Ég minnist þess að faðir minn var
mjög óánægður með umgengni mannsins, hann
hafði hreinlega rutt skóginn en ekki grisjað. Þegar
ég var heima og eins eftir að ég fór í skóla grisjaði
ég á haustin og dró saman í kesti til vetrarins.
Móðir mín lést úr lungnabólgu 30. maí 1922. Ég
minnist þeirrar nætur. Ég var vakinn af svefni og
borinn að rúmi móður minnar og beðinn um að
kyssa hana. Ég varð ofsalega hræddur og það
flaug í gegnum hugann að hún væri að deyja;
hvert átti ég nú að leita með öll mín vandamál?
Hún var svo torkennileg og náföl, ég þorði ekki
að kyssa hana og hágrét. Ég var borinn aftur inn í
rúmið mitt og stakk þar höfðinu undir koddann
og grét þar til svefninn miskunnaði sig yfir mig.
Síðar meir fann ég stundum til sektarkenndar
fyrir að hafa ekki kysst móður mína í síðasta sinn.
Elsta systir mín hét Ólína og eignaðist hún
dreng, Jón að nafni, með Ólafi Hallgrímssyni úr
Fellunum, var hún með barn sitt á heimilinu. Ég
var ekki orðinn gamall, eða fjögurra til fimm ára,
þegar Ólína systir mín veiktist hastarlega og ól
stúlkubarn. Hún lá nokkra daga með háum hita
og dó síðan. Litla barnið var strax tekið í fóstur af
vina- og skyldfólki á Gunnlaugsstöðum á Völlum.
Hún var skírð Auður en faðir hennar var Magnús
Þorsteinsson. Jón systursonur minn tók gagn-
fræðapróf frá Akureyri og gerðist leigubflstjóri í
Reykjavík. Um tvítugt veikist hann hastarlega af
berklum og fór á Vífilsstaðahæli. Hann var þá
trúlofaður ungri stúlku Helgu Gunnarsdóttur og
höfðu þau eignast dreng, sem var í vöggu þegar
faðir hans veikist. Guðlaug, næstelsta systir mín,
fór suður og annaðist Jón og hjúkraði eftir föng-
um. En hann féll fyrir hvíta dauðanum. Litli
drengurinn hans var skírður Jón Þóroddur og er
nú yfirverkfræðingur hjá Pósti og síma í Reykja-
vík.
Veikindi á heimilinu héldu áfram. Systir mín
Jónína Herborg giftist Stefáni Snjólfssyni og voru
þau fyrst í stað í húsmennsku á Útnyrðingsstöð-
um. Hún veikist hastarlega og var læknir sóttur,