Læknablaðið : fylgirit - 15.06.1996, Qupperneq 22

22
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 32
og missti annað skíðið. Farið var að rökkva og
hvarf skíðið sjónum mínum. Rétt áður en brekk-
una þraut rakst ég á skíðið, það hafði farið í
loftköstum niður og stungist á endann og beið
þarna eftir mér. Við komumst fljótt heim til bæjar
og góðar voru móttökurnar eins og venjulega á
þessum bæ. Eg skoðaði telpuna og var hún brotin
á framhandlegg. Tók ég fram mína svæfingar-
blöndu sem var klóróform og eter að jöfnu. Gekk
vel að koma brotinu saman, setja gipsspelkur á
handlegginn og síðast fetil. Meira var ekki gert.
Eitthvað var lystin léleg hjá mér þótt veitingar
væru góðar. Þá var haldið heim á leið á ný og allar
brekkurnar voru eftir. Ekki veit ég hvað oft ég
lagðist fyrir á leiðinni upp en ég hygg að Bergi hafi
þótt ég lélegur ferðamaður. En upp á brún kom-
umst við og snúið var heim á leið. Eg fleygði mér
niður á pallinn í snjóbílnum, sofnaði og vaknaði
ekki fyrr en komið var niður. Eitthvað hlýtur að
hafa verið að mér þ ví ég man lítið af því sem á eftir
fór, en minnir þó að við höfum þurft að koma á
eina tvo bæi vegna krankleika þar. Næstu daga
gekk ég með veggjum vegna svima, en ég var á
stofu eins og áður en sem betur fór komu fáir og
ég smá jafnaði mig. Eg var þó nokkrar vikur að ná
mér að fullu, annars var ég yfirleitt hraustur og
held að mig hafi aldrei vantað á stofu í 30 ár nema
ég hafi verið í löngum ferðum.
Dæmi úr dagbók
Afmælisdagur minn, 48 ára í dag, 15. maí 1962.
Fremur kalt í veðri, snjóaleiðingar í fjöllum seinni
part dagsins. Við Bogga og Hróar skreppum inn í
Útnyrðingsstaði. Sjúklingar tveir.
16. maí. Kalt veður, sjúklingar tveir. Ferð í
Klaustursel.
17. maí. Sjúklingar tveir.
18. maí. Slydda, sem snerist upp í hreina snjó-
komu. Fór á Borgarfjörð, snjór á Vatnsskarði og
þoka. Fór frá Borgarfirði klukkan fimm síðdegis
og var kominn heim klukkan 10. Festi bílinn einu
sinni á leiðinni uppyfir. Sjúklingarnir á Borgar-
firði 25.
19. maí. Slydda í dag og talsverður snjór á
jörðu.
20. maí, sunnudagur. Sama veðurfar, vorum í
skírnarveislu. Hringt úr Borgarfirði vegna fjög-
urra ára drengs með kviðverki og hita.
21. maí. Svipað veðurfar. Hringt úr Borgarfirði
vegna drengsins. Hann mikið veikur, sennilega
með botnlangabólgu og líka hálsbólgu. Fór með
Steinþóri Erlendssyni út undir Vatnsskarð en
ekki var bílfært yfir. Gekk áfram um það bil
klukkustund, en villtist af leið í þoku, fann þó
fljótt rétta leið. Björn í Njarðvík kom á móti mér.
Drengurinn var með bráða botnlangabólgu. Ég
hafði snúið mér til Landhelgisgæslunnar klukkan
10 um morguninn áður en ég fór að heiman og hún
sendi varðskipið Þór til Borgarfjarðar. Hann kom
til Borgarfjarðar um klukkan hálf 11 um kvöldið.
Þór var röska tvo tíma til Neskaupstaðar og um
klukkan fjögur um nóttina var drengurinn laus við
botnlangann sem var mjög nærri því að springa.
Ég fór með Jens frá Kvíabóli upp yfir og var
kominn heim um klukkan 12 á hádegi. Sjúklingar
á stofu þennan dag voru fjórir.
Til gamans má geta þess að þessi drengur var
fyrsti sjúklingurinn sem lagður var inn á Sjúkra-
húsið í Neskaupstað. Læknir þar var Elías Ey-
vindsson.
Barátta fyrir læknamiðstöðvum
Milli 1940 og 1950 fer læknaskortur í dreifbýlinu
að verða alvarlegur. Það þótti munaður að fá frí
og hvfld frá starfi þó ekki væri nema hálfan mán-
uð. Verst var ástandið á Austurlandi og Vest-
fjörðum, sérstaklega í litlu og fámennustu héruð-
unum. Þegar þau urðu læknislaus lentu þau á
næstu læknum sem að sjálfsögðu gátu ekki veitt
nema takmarkaða þjónustu. Þetta varð til að
íþyngja þeim héruðum sem setin voru. Kröfur
fólksins voru að þreytast, það óskaði eftir meiri
þjónustu en fyrr. Samgöngurnar bötnuðu og þar
af leiðandi varð auðveldara að nálgast lækna, en
með bættum samgöngum komu líka umgangs-
pestirnar. Allt þetta varð til þess að læknar höfðu
mikið að gera, þannig að ekki sé minnst á símann
sem svara þarf nótt sem dag. Það þarf ekki að
undra þótt læknar þreytist. Andleg þreyta er ekki
síður lýjandi en erfiðisvinna. Alag í læknisstarfinu
kemur oft illa niður á fjölskyldulífinu ef brestur er
þar, og eru því miður mörg dæmi um sorgleg
endalok þess.
A árunum 1960 til 1970 var svo alvarlega farið
að bera á læknaskorti að jaðraði við vandræði,
sérstaklega í strjálbyggðum og fámennum héruð-
um. í mörgum héruðum fengust læknar ekki til
starfa nema stuttan tíma í senn og þá helst ungir
menn sem voru að ljúka við skylduna, það er að
segja þriggja mánaða tímabil sem þeim bar að
inna af hendi til að fá fullgildingu sem læknir.
Farið var að tala um að færa saman læknisum-
dæmin og hugmyndir vöknuðu um að fleiri en
einn læknir væru saman og ynnu saman á eins
konar læknamiðstöðvum. Hugmyndirnar mátti
að nokkru rekja til Bretlands. Ég reyndi eftir því
sem ég framast gat að mæta á fundi Læknafélags
íslands og tala fyrir þessum hugmyndum. Á þeim
fundum var tekist á um læknamiðstöðvar og oft-
ast nær lenti ég í þeim nefndum sem fjölluðu um