Læknablaðið : fylgirit - 15.06.1996, Síða 23

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 32
23
Guðmundur Sigurðsson, Þorsteinn Sigurðsson og
Örn Bjarnason. Myndina tók Guðbrandur Örn
Arnarson vorið 1994.
læknamiðstöðvar eða heilsugæslustöðvar. Þrýst-
ingurinn var fyrst og fremst frá læknum af lands-
byggðinni, en á þessum tíma gáfu lækningar og
læknastörf til dæmis í Reykjavík fremur góðar
tekjur. Margir yngri læknanna voru einnig fylgj-
andi þessum hugmyndum. Því miður skorti þó oft
að stuðningur væri við málið heima í héruðum og
þýddi þá lítið að óska eftir breytingum.
Lítið var hlustað á okkur útnesjamennina hvað
þá að samþykkja nokkuð sem frá okkur kom. Ég
ætla ekki að fara út í það hér að rekja sögur
þessarar þróunar, en með ungum og áhugasöm-
um læknum komst rót á umræðu um breytta skip-
an læknisþjónustu á landsbyggðinni þótt það tæki
sinn tíma. Ekki var tekið við tillögum ungu lækn-
anna með neinni hrifningu, en þeir voru barátt-
uglaðir og kostuðu miklu bæði til ferða og fyrir-
hafnar til að kanna ástandið af eigin raun. Haukur
Magnússon læknir fluttist til Egilsstaða haustið
1962 ásamt konu sinni Erlu Jóhannsdóttur og
þremur börnum. Haukur átti breska bók með
uppdráttum og lýsingum af læknamiðstöðvum
þeirra í Bretlandi sem við glugguðum talsvert í.
Eftir breytingu á læknaskipunarlögunum 1965
var loks veitt heimild til byggingar læknamið-
stöðvar á Egilsstöðum, að því tilskildu að sveitar-
félögin gætu staðið að því sameiginlega. Sveitar-
stjórnir í báðum Egilsstaðahéruðum svo og í
Bakkagerðishéraði, Borgarfirði eystra, náðu
samkomulagi þar um og fyrsta, og raunar eina
læknamiðstöðin sem byggð var samkvæmt lögum
þessum, var byggð á Egilsstöðum. Arkitektarnir
Þorvaldur S. Þorvaldsson og Manfreð Vilhjálms-
son teiknuðu læknamiðstöðina sem síðan var
nefnd heilsugæslustöð. Ég fékk því ráðið við
teikningu hússins að burðarveggir voru engir
heldur súlur og byggingin létthólfuð þannig að
auðvelt væri að breyta ef þurfa þætti. Með lögum
um heilbrigðisþjónustu 1973 gerbreyttist síðan öll
skipan læknisþjónustu og uppbygging heilbrigðis-
stofnana í landinu þar með.
Loks fóru hjólin að snúast og í mars 1975 var
Heilsugæslustöðin á Egilsstöðum tekin í notkun.
Heilsugæslustöðin var tölvuvædd frá upphafi og
naut til þess styrks frá Norðurlandaráði. Nokkru
áður en stöðin var tekin í notkun, eða 1971, kom
Guðmundur Sigurðsson til Egilsstaða sem læknir
í Egilsstaðahéraði eystra. Það var mikill fengur
fyrir okkur á Héraði að hann skyldi koma hingað
gáfaður röskleikamaður og góður læknir. Hann
kom hér á tölvuskráningu sjúkragagna sem áhrif
hefur haft um land allt. Guðmundur stóð einnig
að stofnun Flugfélags Austurlands til mikilla
hagsbóta fyrir íbúa á Héraði og raunar öllu Aust-
urlandi.
Áhugamál utan daglegra starfa
Fyrst og fremst er það skógræktin sem tekið
hefur hug minn og raunar allrar fjölskyldunnar í
áranna rás. Við Friðbjörg fengum dálítinn blett í
Útnyrðingsstaðaskógi til að setja plöntur í og voru
skógarfurur þær fyrstu sem settar voru niður.
Þetta var haustið 1949. Síðan hefur þessi blettur
verið stækkaður og verið plantað í hann um 20
tegundum af trjám. Mest var plantað sumarið
1953 og síðan alltaf einhverju á hverju ári. Að því
kom að fjölskyldan hafði fyllt blettinn með trjám
og sumarbústað. Við systkinin, Guðlaug, Sigríð-
ur og ég, áttum jörðina Útnyrðingsstaði. Hug-
mynd okkar var sú að skipta jörðinni en það voru
ýmis ljón á veginum. Hreppsnefnd Vallahrepps
þurfti að samþykkja skiptingu og þegar í Ijós kom
að ég ætlaði að taka það sem í minn hlut kom til
skógræktar var slíkt ekki leyfilegt. Það var verið
að spilla jörðinni fyrir hefðbundinn búskap. Þess-
ari ákvörðun varð ekki haggað. Miðað við stöðu
hefðbundins búskapar í dag, munu þessi nátttröll
20. aldarinnar vonandi daga uppi áður en öldin er
öll.
Landafræði var mitt besta fag í skóla og langaði
mig mikið til að kynnast öðrum þjóðum, en for-