Búskapur hins opinbera 1945-1980 - 01.01.1983, Qupperneq 5

Formáli.
í þessari skýrslu birtast yfirlit yfir búskap hins opinbera, þ.e. ríkis, sveitarfélaga
og almannatryggingakerfisins fyrir tímabilið 1945—1980. Skýrslugerð um opin-
bera búskapinn er liður í þjóðhagsreikningagerð Þjóðhagsstofnunar og er þetta
önnur skýrslan í ritröð stofnunarinnar um þjóðhagsreikninga, en áður hefur
komið út skýrsla um framleiðsluuppgjör þjóðhagsreikninga 1973—1978.
Talnaefni þessarar skýrslu er sett fram með tvennum hætti. Annars vegar er
samræmt yfirlit fyrir allt tímabilið í nokkuð breyttu formi frá því sem áður hefur
verið birt. Hins vegar er sett fram nýtt reikningsform fyrir árið 1980, eins og
nánar er lýst síðar í skýrslunni. Báðum þessum formum er ætlað að lýsa því
sama, það er umsvifum hins opinbera, með hvaða hætti teknanna er aflað og
hvernig þeim er ráðstafað. Ætlunin er að framvegis verði nýja formið eingöngu
notað. Þessi breyting á framsetningu efnisins um opinbera búskapinn er í
tengslum við allvíðtækar breytingar á gerð þjóðhagsreikninga, sem nú er unnið
að og felast í því, að tekið verður upp þjóðhagsreikningakerfi Sameinuðu
þjóðanna frá 1968 en ísland hefur enn sem komið er fylgt þjóð-
hagsreikningakerfi Sameinuðu þjóðanna frá 1952.
Skýrslan skiptist í sjö kafla. í fyrsta kafla er almenn lýsing á töflugerðinni. í
öðrum kafla eru rakin tengslin milli almennrar þjóðhagsreikningagerðar og
þeirrar skýrslugerðar um opinbera búskapinn sem hér birtist. í þriðja kafla er
fjallað um búskap ríkisins og einstakir liðir skýrðir nánar, einkum með því að
sundurliða tölur ársins 1980 frekar en gert er í töfluverkinu. í fjórða kafla er
fjallað um almannatryggingakerfið, í fimmta kafla um búskap sveitarfélaganna
og í sjötta kafla um nýja reikningaformið fyrir búskap hins opinbera í heild.
Loks er í sjöunda kafla fjallað um þróun útgjalda hins opinbera.
Á eftir greinargerðinni koma töflur og eru þær alls 32. Fyrst koma
yfirlitstöflur yfir allt tímabilið en síðan nánari sundurliðanir fyrir einstök ár,
ásamt fleiri töflum. Að síðustu er svo viðauki þar sem birt er ensk þýðing á
helstu hugtökum, sem fram koma í skýrslunni.
Á vegum Þjóðhagsstofnunar hefur Eyjólfur Sverrisson einkum unnið að
gerð þessarar skýrslu, tekið saman talnaefnið og samið skýringar.
Þjóðhagsstofnun, í janúar 1983.
Hallgrímur Snorrason.