Sveitarstjórnarmál - 01.12.1983, Blaðsíða 38

Bifreidar á 1000 íbúa
1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000
Bifreiðaeign á 1000 íbúa hefur aukizt
miklu meira á Islandi en spáð hefur
verið og er nú meðal þess mesta,
sem þekkist, þótt kostnaður við að
kaupa og reka bíl hér á landi sé jafn-
framt með mesta móti. Athygli vekur,
hve aukningin er jöfn í tvo áratugi
þrátt fyrir verðhækkanir á benzíni og
misjöfn ár í þjóðarbúskapnum.
a. Bifreiðarallsá 1000 íbúa.
b. Vörubifreiðará 1000 íbúa.
c. Spá gerð í Efnahagsstofnun rík-
isins 1963. Allar bifreiðar.
d. Spágreinarhöfundarfrá1964, er
unnið var að aðalskipulagi fyrir
Reykjavík 1962-83. Allar bif-
reiðar.
ræddi þar um biíreið og bæjarskipulag og sýndi
línurit um þróun bifreiðaeignar okkar frá 1945 til
1971. Þá áttum við um 230 bifreiðar á 1000 íbúa. Ég
greindi þar einnig frá spá um íjölgun bifreiða, sem
ég gerði árið 1964, þegar unnið var að aðalskipulagi
Reykjavíkur. Sú spá haíði þá staðizt mjög vel, og
það gerði hún reyndar til ársins 1977. Flestir höíðu
þó talið spá mína of háa. En svo fór á annan veg. Ég
hafði spáð, að draga myndi úr árlegri aukningu,
þannig að árið 2000 yrðu um 440 bifreiðar á 1000
íbúa. í reynd hefur ekki dregið úr árlegri aukningu
ennþá, svo að nú er bifreiðaeignin komin yíir 450 á
1000 íbúa, og enn eru 17 ár til aldamóta.
Þessi þróun er á síðari árum öðru vísi en hjá þeim
þjóðum, sem við berum okkur venjulega saman við.
Verðhækkun á olíu, sem hófst 1973, virðist ekki
hafa hal't áhrif hér á bifreiðaeign og bifreiðaakstur
líkt og þar. Og eins þótt tiltölulega dýrt sé að öðru
leyti að reka bifreið á íslandi. Þess skal getið, að á
Norðurlöndum er talið, að meðalfjölskylda eyði
356 meiru í flutninga en til húsnæðis.
Hvað veldur þessu? Ég tel, að unnt sé að benda á
allmargar ástæður. Það verður þó ekki gert hér. En
ég tel, að í heild megi álykta, að bifreiðin sé íslend-
ingum sérlega mikilvæg og að óraunhæft sé að gera
ekki ráð fyrir mikilli bifreiðaeign og mikilli bif'-
reiðanotkun við byggðarskipulagningu á næstu
árum.
Með þessu er ég ekki að halda því fram, að ýta
eigi undir aukna bifreiðanotkun með byggðarskipu-
lagi. Frekar ætti að stuðla að því með sem ílestum
ráðum, að menn þurfi ekki að vera eins háðir því og
nú að hafa umráð yfir bifreið.
Hin mikla fjölgun bifreiða stafar án efa af því, hve
fólki finnst einkabifreið hafa mikla kosti í for með
sér. Kostirnir eru einkum þessir:
1. Aukið frjálsræði til að fara hvert sem er og
hvenær sem er.
2. Líkamleg þægindi, ekki sízt, þegar veður er
rysjótt eða hafa þarf farangur meðferðis.
3. Tímasparnaður.
En bifreiðin hefur einnig ókosti:
SVEITARSTJ ÓRNARMÁL