Sveitarstjórnarmál - 01.12.1983, Page 51

samningum og að cinnig sc hægt að draga mcira úr
fjárfcstingu í því skyni að skapa svigrúm til að
ntilda áhrif' samdráttarins í þjóðartckjum á kjör
hins almcnna launþcga.
Olíklcgt cr þó, að sanmingar náist um breytta
tckjuskiptingu, scm jtýða myndi bcina kauplækkun
margra launþcga, og rcynslan sýnir, að á vinnu-
markaðnum ríkir trcgðulögmál, hvað sncrtir launa-
hlutföll. Aukinn samdráttur í fjárf'estingu kcmur
niður á atvinnustiginu, nema cingöngu sc um að
ræða kaup á fjárfcstingarvörum crlcndis frá.
Gcrð nýrra kjarasamninga að þcssu sinni vcrður
áreiðanlega miklum vandkvæðunt bundin, og lík-
legt er, að hún gangi trcglega við núvcrandi aðstæð-
ur. Sveitarfclögin verða þar scm áður að haf'a sam-
flot mcð ríkisvaldinu.
Horfur í búskap sveitarfélaganna á næsta
ári
Eins og hér hef'ur verið rakið, stöndum við and-
spænis miklum cf’nahagsörðuglcikum á næsta ári,
og sveitarfélögin verða að glíma við þá eins og aðrir
aðilar í þjóðfélaginu.
Þó má segja, að lækkun verðbólgunnar geri bú-
skap sveitarfélaganna auðveldari en ella. Tekjur
munu aukast meira en rekstrargjöld að óbrcyttum
gjaldstigum, en þar kemur fram hluti þess fjár, sem
sveitarfélögin hafa að undanförnu tapað vegna
minnkandi kaupmáttar skattteknanna og mciri
verðbólgu en áætlanir gerðu ráð f'yrir.
Vaf’alaust verður talsverður þrýstingur á sveitar-
stjórnirnar um að lækka gjaldstuðla sína, til þess að
greiðslubyrði skattgreiðenda sem hlutf'all af tekjum
verði ekki meiri en á þessu ári. Fjármálaráðherra
hefur þegar lof'að slíkri breytingu, hvað sncrtir
tekjuskattinn.
A síðustu óðaverðbólgutímum hef'ur grciðslu-
byrði skattgreiðenda verið léttari en ella vegna verð-
bólguhraðans, og vissulcga munu greiðcndur sveit-
arsjóðsgjalda finna til aukinnar greiðslubyrðar á
næsta ári. En ég vek athygli sveitarstjórnarmanna á
því, að nauðsynlegt er að nota næsta ár til þess að
rétta sveitarsjóðina við eftir versnandi rekstur síð-
ustu ára og styrkja þá til að mæta þeim críiðleikum,
sem framundan eru.
Þcgar jafnvægi næst á árinu 1985, haf'a rauntckj-
ur svcitarfélaganna minnkað í réttu hlutf'alli við
lægri tckjur skattgrciðcnda, cn samhliða því má
gcra ráð fyrir, að þjónustubyrðin hafi aukizt.
Sv'citarf'clögin hafa að undanförnu safnað skuld-
um, scm cru þung og vaxandi byrði á sveitarsjóð-
um. Sveitarstjórnir ráða ekki yfir „pennastrikum"
eða scðlaprcntsmiðju, og skuldirnar vcrður að
greiða.
Eg tcl því óhjákvæmilcgt, að fjárhagsáætlanir
sveitarsjóða og fyrirtækja þcirra fyrir næsta ár vcrði
byggðar á þcirri f'orsendu, að grynnkað verði sem
mcst á skuldum þcirra.
Nokkrir Suöurnesjamenn á fjármálaráðstefnunni. Á mynd-
inni eru, talið frá vinstri: sveitarstjórarnir Ellert Eiríksson f
Gerðahreppi, Jón S. Óiafsson í Miðneshreppi, Leifur A.
ísaksson í Vatnsleysustrandarhreppi og þeir Jón Gunnar
Stefánsson, bæjarstjóri, og Jón Hólmgeirsson, bæjarritari,
báðir úr Grindavík.
Óbreytt eða aukin skuldabyrði kallar aðeins á
auknar álögur síðar.
Sveitarf’élögin geta ekki mætt versnandi efnahags-
horf'um mcð „allt niðrum sig“ í fjárhagslegum skiln-
ingi, og ekki síður er mikilvægt, að með endur-
greiðslu skulda, án samsvarandi nýrra lántaka, geta
sveitarfélögin skapað atvinnulífinu aukið svigrúm
til fjármögnunar þeirrar nýsköpunar í atvinnulíf’-
inu, sem ein getur lyft okkur upp úr öldudalnum í
þetta sinn.
Eyrir nokkrum vikum kom f'ram sú hugmynd, að
ákveðnir kostnaðarliðir ríkissjóðs yrðu færðir á
sveitarsjóði, án þess að samsvarandi tilf'ærsla yrði
gerð á tekjuliðum. 369
SVEITARSTJÓRNARMÁL