Sveitarstjórnarmál - 01.12.1983, Page 53

Á síðustu áratugum hefur vclferðarkeríið stöðugt
orðið víðtækara. Það á enn eftir að vaxa, cn slíkt
keríi fær ekki staðizt citt scr. Án styrkrar und-
irstöðu í atvinnulífi byggðanna og aukins hagvaxtar
í efnahagslííi þjóðarinnar cr svcitarfélögunum um
megn að bæta við velfcrðarstofnanir sínar og þjón-
ustu, og íjárfcsting á þessu sviði verður því að víkja í
bráð fyrir (járfcstingu í öðrurn greinum.
Sá cfnahagsvandi, scm við nú glímum við, er
vcgna stöðnunar í hagvexti og samdráttar í verð-
mætasköpun sökum utanaðkomandi aðstæðna, scm
við höfum vissulcga magnað upp með fyrirhyggju-
leysi síðustu ára.
Við vcrðum að vinna okkur út úr þessum vanda
með því að nýta betur þá kosti, sem við höfum til
aukinnar framleiðslu jafnt til útílutnings og innan-
landsnota.
Sveitarfclögin hafa hcr veigamiklu hlutverki að
gegna.
Bæði geta þau greitt fyrir uppbyggingu nýrra
fyrirtækja og cins geta þau styrkt starfandi fyrirtæki
í landinu mcð því að beina innkaupum sínum til
þcirra í stað innflutnings á rekstrar- og íjárfest-
ingarvörum.
Svcitarfclögin ættu að mynda sér þá verklagsreglu
að leita aldrci cftir innkaupum erlcndis frá nema inn-
kaup frá innlendum framlciðanda séu útilokuð.
Eins og ég hef áður vikið að, þá er ástæða til þcss
að hafa vaxandi áhyggjur af atvinnuleysi á næstu
mánuðum. Borizt hafa alvarlcg tíðindi af ástandi
(iskistofna á Islandsmiðum, og þótt sumir ráða-
menn vilji helzt hafa þann hátt fornra höfðingja á
að gcra boðbcra válcgra tíðinda hölðinu styttri og
láta þar við sitja, þá cr augljóst, að sú aðferð dugar
ckki lcngur. Sjávarútvegurinn er undirstaða byggð-
arinnar á ílcstum stöðum og ef hann bregzt, er vá
fyrir dyrurn. Hrygningarstofn (iskjarins er okkar
(jöregg.
I 10. gr. svcitarstjórnarlaganna segir m.a., að
sveitarfélagi sé skylt að gcra ráðstafanir til þcss að
koma í veg fyrir almcnnt atvinnuleysi eða bjargar-
skort, eftir því sem fært er á hvcrjum tíma.
Reynslan sýnir, að sveitarfélög eru hér harla
vanmáttug, cn á þetta helur lítið reynt á síðustu
árum, þótt nýleg dæmi blasi vissulega við. Skv.
ákvæðum laga um atvinnuleysistryggingar skal eigi
grciða atvinnuleysisbætur fyrir meira en 180 daga á
12 rnánaða tímabili. Eg tel nauðsynlcgt, að leitað
vcrði lciða til þess að lcngja bótatímann, en hann er
nú styttri en í nágrannalöndum okkar. Verði það
ckki gert, má reikna með auknum útgjöldum
sveitarsjóða til aðstoðar við íbúa sína vegna
atvinnuleysis.
Ég vil líka vekja athygli á öðru ákvæði laganna
um atvinnuleysistryggingar, sem segir, að stjórn
atvinnuleysistryggingasjóðs sé heimilt að veita styrk
Vestlendingar og Vestfirðlngar saman við borð á fjármála-
ráðstefnunni. Á myndinni eru, talið frá vinstri: Sturla
Böðvarsson, sveitarstjóri, og Finnur Jónsson, hrepps-
nefndarmaður í Stykkishólmi, og bæjarfulltrúarnir Hallur
Páll Jónsson og Kristján Jónasson á isafirði.
úr sjóðnum til cinstakra sveitarfélaga og vaxtalaus
lán til annarra aðila, ef fullnægt er ákveðnum skil-
yrðum og fjármagnið er notað til þess að bæta úr
atvinnuleysi, sem útlit er fyrir, að verði lang-
varandi. Nauðsynlegt cr, að þetta ákvæði sé haft í
huga, en megingallinn á bótakcrfi margra ná-
grannalanda okkar cr cinmitt sá, að þar skortir víða
leiðir til þcss, að nytsamar framkvæmdir svcitarfé-
laga geti komið í stað sálardrepandi athafnaleysis
(jölda fólks.
Lögin um vinnumiðlun eru nú í endurskoðun, og
mun þar m.a. haft að leiðarljósi að gera vinnumiðl-
un svcitarfélaganna virkari en verið hefur til þcssa.
Þá vil ég gcta þess, að stjórn sambandsins hefur
ákvcðið að halda sérstaka ráðstefnu um sveitar-
félögin og at\ iimumálin á næsta ári, og er fyrirhug-
að, að þar verði fjallað ítarlega um þennan mála-
flokk.
371
SVEITARSTJÓRNARMÁL