Sveitarstjórnarmál - 01.10.2013, Blaðsíða 32

Kynjajafnrétti er nauðsyn
á norðurslóðum
Nú eru aðeins rúmir átta mán-
uðir þar til haldnar verða
sveitastjórnarkosningar. Af þvf til-
efni er rétt að minna stjórnmála-
flokkana og þær hreyfingar sem
ætla að bjóða fram að gæta vel
að jafnrétti kynjanna á framboðs-
listum. Reynslan hefur kennt okk-
ur að prófkjör tryggja ekki jafna
skiptingu sæta milli kynja og því
hefur oft þurft að grípa til aðgerða
til að bæta stöðuna. Einkynja listar
eða einkynja sveitarstjórnir þykja
ekki lengur boðleg nema á ein-
staka stað, þar sem þær ættu
reyndar alls ekki að líðast. Ein slík
er nú starfandi," segir Kristín Ástgeirsdóttir, framkvæmdastýra Jafn-
réttisstofu, í spjalli við Sveitarstjórnarmál.
„í sfðustu kosningum gerðust þau ánægjulegu tíðindi að konum
fjölgaði upp í 40% sveitastjórnarfulltrúa og hafa aldrei verið fleiri.
Útlitið virtist ekki gott fyrir kosningar, margar konur hættu (og reyndar
karlar líka) en svo rættist úr sem betur fór."
Hún segir að ástæða sé til að hafa áhyggjur af mikilli endurnýjun
sveitastjórnarfólks. „Endurnýjun er nauðsynleg en hún er allt of hröð
hér á landi. Ástæðan er mikið álag, léleg laun og skipulag sem gerir
fólki erfitt um vik að sameina fjölskyldulff, vinnu og svo þátttöku í
stjórnmálum. Það er löngu tímabært að taka á þessum málum, bæta
kjör sveitastjórnarfólks og horfast í augu við þau gríðarlega stóru mál
sem flestar sveitastjórnir fást við. Eíns og allir vita hafa undanfarin
fjögur ár veríð mjög erfið og margar sveitarstjórnir illa settar fjárhags-
lega."
Akureyrarkaupstaður
og Reykjavíkurborg
skera sig úr
Kristín segir að hvað varði jafn-
réttisstarf í sveitarstjórnum verði
að segjast eins og er að það sé alls
ekki nægilega gott né nógu
mikið. „Akureyrarkaupstaður og
Reykjavík skera sig úr hvað varðar
jafnréttisstarf á fjölmörgum svið-
um. Reykjavíkurborg hefur unnið
markvisst að jafnréttisfræðslu í
grunnskólum, stofnað jafnréttis-
skóla og er með áætlanir til að
berjast gegn kynbundnu ofbeldi.
Sama má segja um Akureyrar-
kaupstað sem hefur verið f góðu
samstarfi við Jafnréttisstofu, m.a.
um fræðslu fyrir nemendur og
kennara grunnskólanna og starfs-
menn bæjarins."
Hún segir Reykjavíkurborg
komna vel á veg með að innleiða
kynjaða fjárhagsáætlanagerð en í
því felist að skoða í hvað pening-
arnir fara og hvort kynjahalli er
þar á. „Akureyrarbær er Ifka að
innleiða slík vinnubrögð. Það verð-
ur að segjast eins og er að við
íslendingar erum langt á eftir
öðrum framsæknum þjóðum hvað þetta varðar og þurfum að gera
mun betur."
Kristín segir að eitt af hlutverkum Jafnréttis-stofu sé að kalla inn
jafnréttisáætlanir sveitarfélaga. „Gerð hefur verið gangskör að því að
kalla þær inn en því miður standa sveitarfélögin sig ekki nægilega vel.
Mörg þeirra hafa ekki samið slíkar áætlanir, önnur eru að fara yfir
þær en sem betur fer eru þó nokkur sveitarfélög sem uppfylla settar
kröfur."
Ekkert samfélag þrífst án kvenna
Kristín víkur talinu að Norðurslóðum. „Nú um stundir er sjónum all-
mjög beint að Norðurslóðum og þeim áskorunum eða hættum sem
felast í bráðnun íss, opnun nýrra siglingaleiða, hugsanlega olíuvinnslu,
nýjum höfnum en um leið alvarlegum afleiðingum á samfélög á norð-
urslóðum vegna loftslagsbreytinga
sem eru að kippa grunninum und-
an aldagömlum veiðihefðum og
lífsháttum. Margir þeirra sem fjalla
um norðurslóðir spyrja þeirrar
spurningar hvernig hægt sé að
gera líf í hinum norðlægu byggð-
um eftirsóknarvert og sjálfbært."
Hún segir að eitt svarið felist (
því aðeflajafnrétti kynjanna. „Það
er nefnilega þannig að konurnar
fara í burtu til að mennta sig og
þær koma fæstar til baka. Ekkert
samfélag þrífst til lengdar án
kvenna. Það gefur augaleið. Þetta
hefur verið kannað í bak og fyrir,
Jafnréttisfræðsla í grunnskóla. Jafnréttisfræðsla á samkvæmt lögum að fara
fram I leik- og grunnskólum.
32