Vikublaðið Gestur - 18.12.1955, Page 18

18
G E S T U R
hugleiddu, hvers vegna ég hefði kallað
Jjá saman.
Ég gerði alla forviða með því að á-
varpa samkunduna á tungu svertingjanna
og segja þeim það, sem ég itafði heyrt,
og nafngreina þá, se'm höfðu haft við
orð að svíkjast urn. Síðan hellti ég skömm-
um yfir menn mína og sagði þeim, að
frá mánudegi yrðu þeir að vera þrefalt
afkastameiri en áður. Þeir, sem ég vissi, að
hefðu svikizt um, ntyndu missa tvo vinnu-
daga úr, en ég skyldi gefa þeim annan
þeirra aítur, ef Jteir ynnu eins og menn
ujop frá Jressu. Loks hét ég á þá að vinna
nú vel saman og lofaði að gefa þeim viku-
skammt af sykri af eigin birgðum mínum
aukalega, ef jþeir legðu nægilega mikið
að sér.
í fyrstu urðu Jreir undrandi, en sið-
an hræddir, þegar þeir komust að því, að
ég kunni tungu Jaeirra. Þegar ég þuldi
tijjp svik Jteirra, urðu sumir hræddir en
öðrunt var skemmb Þeim létti bersýni-
lega, þegar ég hét þeim aukaskammti af
sykri fyrir góð afköst, og ráku Jteir þá
ujjp fagnaðarójD • og konurnar líka.
Vinnugleðin var í algleymingi næstu
þrjá daga, en þá fór hún að dofna eins
og hjá börnum. Ég hugleiddi, livað ég
gæti gert næst til að vekja þá til nýrra
átaka. Þá kom atvik fyrir, sem veitti mér
mikið vald yfir svertingjum mínum, og
entist |það mér, Jjar til verkinu var að
fullu lokið.
í lok hvers vinnudags skipuðu menn
sér í röð, sem gekk fyrir mig, en ég
gerði merki á vinnuspjald hvers manns,
sem hann geymdi. Einn daginn leit ég
á fætur Jteirra, sem eftir voru, til að
athuga, hversu mörg sjtjöld ég mundi
eiga eftir að merkja. Jarðvegur var rauð-
ur, Jtar sem við unnum um Jtessar mund-
ir, en ég sá, að fætur eins mannsins voru
skínandi svartir. Þar sem margir kíló-
metrar voru til næstu tjarnar, þar sem
hann hefði getað þvegið af fótum sér,
sá ég í hendi mér, að hann mundi hafa
slæpzt í skóginum allan daginn. Þegar
hann rétti mér kort sitt, lagði ég það því
til hliðar án þess að merkja það. „Nei“,
sagði ég, „Þú hefur ekki unnið í dag“.
Hann vann eið að því, að hann hefði
unnið samvizkusamlega. Hann kvaðst liafa
fellt fjögur tré og rafið upp rætur þeirra,
og hafði svo hátt, að ég sannfærðist enn
betur um sekt hans.
Við bandið á hattinum mínum var
fest merki, eftirlíking aí minnismerkinu í
Altdorf í Sviss af Vilhjálmi Tell og syni
hans. Hatturinn lá á borðinu fyrir framan
SKEMMTILEGT JÓLASKRAUT
Með sntávegis hugkvæmni og nokkrum
pípuhreinsurum getum við sjálf búið til
Jtessar skemmtilegu myndir, sem hér sjást.
Þessir hlutir sóma sér vel, bæði á jóla-
trénu og á borði, og næsta auðveldir við-
fangs.
mig og ég benti nú á merkið. „Langar
þig til að vita, hvers vegna ég veit, að
þú hefur ekki unnið í dag. Bwana Mak-
ubva, hinn mikli andi minn, hefur sagt
mér það“, mælti ég.
Svertinginn varð skelfingin upjjmáluð.
Hann gekk frá borðinu og settist á hækj-
ur sér, en það gera svertingjar, þcgar
þeir auðsýna undirgefni og virðingu. „Já,
já, hann segir satt, Bwana!" tautaði hann.
„Ég hef ekki unnið“.
Hinir þögðu um hríð, en fóru svo að
tala af kappi. Upp frá þessu litu þeir á
mig með óttablandinni virðingu. Ég var
meiri galdrakarlinn, úr því að ég gat
gægzt inn í sálir manna og séð það, sem
Jtar gerðist. í hvert skipti sem einhver
vafi lék á því, sem átti að gera, eða
menn auðsýndu minnstu þrjózku, tók ég
af mér hattinn, ráðgaðist við andann
mikla og var Jtá málið útrætt.
Dag nokkurn kom gestur til ntín, gam-
all gidlleitarmaður, sem hafði kontið til
Afríku til þess að berjast við Búa og
orðið um kyrrt hjá Cecil Rhodes. Hann
kallaði sig aðeins Mac, og meðan við
ræddumst við, eða öllu heldur meðan
hann sagði mér frá „hinum göntlu góðu
dögum“, heyrðum við einn svertingjann
halla: „Njoka! Njoka!“ Svertingi þessi
hafði verið bitinn af litlum, grænum
snáki, sem hangir á runnurn. Ég hljóp til
tjalds míns, sótti móteitur og sprautu og
bjóst til að gefa honum inndælingu.
Mac horfði á mig og spurði síðan:
„Hvað kostar þetta lyf?“
„Sex shillinga hver skammtur“.
„Heimska að eyða svo miklu fé á svert-
ingja. Hvers vegna skýtur þú hann ekki?“
Ég hneykslaðist svo á þessari uppá-
stungu, að ég missti næstum sprautuna.
„Það er ekki hægt að drcjra manninn,
. Jtótt hann hafi verið bitinn af slöngu",
mælti ég. „Hann átti ekki sök á Jtví".
„Ég sagði ekkert um, að það ætti að
drepa hann. Þú átt bara að skjóta burt
holdið, þar sem slangan beit hann. Það
er Jtað sama, sem menn gera, Jtegar þeir
skera í holdið og sótthreinsa það, en er
aðeins miklu fljótlegri aðferð. Þá er allt
búið á augabragði. En það er ekki hægt
við Jtennan surt. Það er of seint. Maður
verður að gera Jíað áður en þrjátíu sek-
undur eru liðnar frá bitinu. Þannig fór
maðtir að í gamla daga, áður en allt
þetta nýja' kom til“.
Mér þótti þetta góð hugmynd, og hét
að gera þetta næst. Þegar annar svertingi
var bitinn fáeinum döguni síðar, sagði ég
honum að leggjast á grúfu á jörðina og
bannaði honum að horfa á mig. Hann
bjóst við, að ég mundi sökkva sprautunál-
inni í aðra rasskinnina, en í þess stað
heyrði hann skothvell og fann eitthvað
brenna sig. Þegar hann sá blóðið laga úr
sári á lærinu á sér, rak liann upp org og
hrópaði á hjálp, því að hann var sann.
færður um að ég ætlaði að drepa sig.
Þegar ég hafði beitt þessari hrossalækn-
ingu, fór ég að hafa áhyggjur af ár|ngr-
inum. Það var alls ekki víst, að eitrið hefði
verið fjarlægt með þessu móti. Hver vissi
nemá Mac hefði reynt þessa lækninga-
aðferð í fylliríi, því að honum þótti gott í
staupinu. Ég gerði mér grein fyrir því, að
ef svertinginn dæi, mundi það vera mér
að kenna og þá væri sönn ástæða til kvíða.
Ég lét sjúklinginn vera í námunda við
mig allan daginn, og létti mikið við það,
að hann fékk engan sótthitá, og að sára-
lítill þroti var í lærinu. Morguninn eftir
var hann alheill og vinnufær, eins og Mac
hafði spáð. Eina breytingin á honum var
sú, ;tð hann hafði tekið sáraumbúðirnar
af lærinu og brugðið þeim um höfuðið á
sér. í stað þeirra hafði hann bundið grös
við sárið -með berki og tágum. Ég leyfði
honum að hafa umbúðirnar um höfuðið,
en það var vitleysa, Jtví að snákabit urðu
algeng eftir þetta, allir vildu fá umbúðir,
sem nota mátti í höfuðbúnað. Þá lét ég
menn fá plástur og lagðist þá þessi ósiður
niður.
Svo var Tell-merkinu og „göldrum" mín-
unt fyrir að þakka, að okkur tókst að
Ijúka veginum mánuði á undan áætlun.
Einhver hefur komizt svo að orði, að
allir menn eigi einhvern tínia á ævinni að
gróðursetja tré, skrifa bók eða geta barn.
Ég vil bæta við — eða leggja veg. Fátt hef-
ur orðið mér til meiri fullnægju.