Morgunblaðið - 02.02.2012, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR 2012
FRÉTTASKÝRING
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Eigendur hesthúsa í Reykjavík eiga
von á „glaðningi“ frá borginni. Á
álagningarseðli fasteignagjalda
verður meira en áttfalt hærri fast-
eignaskattur. Skattur á meðaleign
hækkar úr rúmlega 16 þúsund í 134
þúsund á ári. Ástæðan er sú að
borgin telur sér skylt að skattleggja
hesthús eins og iðnaðarhúsnæði en
ekki íbúðarhúsnæði, frístundahús og
útihús í dreifbýli, eins og verið hef-
ur.
Þótt ekki sé búið að senda út alla
álagningarseðla hafa tíðindin borist
upp í Víðidal og þar kraumar
óánægja. „Þetta er aðför að hesta-
mennsku í landinu. Það er verið að
skattleggja hana út úr þéttbýlinu,“
segir Haraldur Þórarinsson, for-
maður Landssambands hesta-
mannafélaga. Hann óttast að margir
muni kikna undan þessari miklu
hækkun, reyni að leigja frá sér hús-
in eða hreinlega losa sig við þau og
fara út úr hestamennskunni.
Tómstundir eða atvinna
Málið á sér nokkurn aðdraganda.
Sveitarfélög hafa almennt flokkað
hesthús með íbúðarhúsnæði, í
lægsta þrep fasteignaskatts. Í því
þrepi eru einnig sumarbústaðir,
jarðir og öll útihús á bújörðum.
Hesthús eru hvergi nefnd sér-
staklega. Fyrir nokkrum árum átt-
uðu einhver sveitarfélög sig á tekju-
möguleikunum og lögðu
fasteignaskatt í efsta þrepi á hest-
hús í þéttbýli á þeirri forsendu að
þar ættu heima öll þau hús sem ekki
væru tilgreind í öðrum flokkum.
Meginhluti hesthúsa í þéttbýli er
óumdeilanlega tómstundahús og
þau eiga fátt sameiginlegt með iðn-
aðarhúsnæði. Frekar er að flokka
þau með íþróttamannvirkjum þar
sem þau eru nauðsynleg til að hægt
sé að stunda hestaíþróttir. Þau eru
aðeins í notkun í um sex mánuði á
ári og standa auð þess á milli.
Landssamband hestamannafélaga
og einstök hestamannafélög hafa í
nokkur ár barist gegn þessari þróun
og í því sambandi meðal annars rætt
við þrjá ráðherra sveitarstjórn-
armála og Samband íslenskra sveit-
arfélaga. Haraldur segir að ekki hafi
fengist nein niðurstaða, menn hafi
kastað málinu á milli sín. Ríkisvaldið
hefði talið að frumkvæði að laga-
breytingu þyrfti að koma frá sveit-
arfélögunum en Sambandið ekki tal-
ið slíkt í sínum verkahring en tekið
fram að það myndi ekki beita sér
gegn lagasetningu.
Hestamenn stóðu að kæru til yf-
irfasteignamatsnefndar vegna hest-
húss á Selfossi en þar eru hesthúsin
í hæsta þrepi fasteignaskatts. Í úr-
skurði nefndarinnar sem kveðinn
var upp í byrjun síðasta árs var tek-
ið undir sjónarmið sveitarfélagsins
um að hesthús á deiliskipulögðu
hesthúsahverfi innan þéttbýlis skuli
falla undir hæsta gjaldflokk þar sem
þau séu ekki talin upp í öðrum
flokkum.
Mismunandi á milli bæja
Við álagningu fasteignaskatta fyr-
ir árið 2012 ákvað Reykjavíkurborg
að hækka fasteignaskatt hesthúsa
úr 0,225% af fasteignamati í 1,65%. Í
minnisblaði borgarlögmanns sem
ákvörðunin grundvallast á kemur
fram það álit að borginni sé skylt að
haga álagningu fasteignaskatts í
samræmi við þá túlkun sem fram
kemur í úrskurði yfirfasteignamats-
nefndar. Dagur B. Eggertsson, for-
maður borgarráðs, vísar til þessa
minnisblaðs en tekur um leið fram í
svari við fyrirspurn blaðsins að at-
hygli Alþingis yrði vakin á málinu.
Fyrir nokkrum árum kom upp
deila í Garðabæ þegar bæjarstjórn
færði hesthúsin í efsta gjaldflokk.
Málið var leyst með því að hafa
hesthúsin í lægra þrepi í þeim gjald-
flokki, veita hestamönnum afslátt.
Þar er fasteignaskatturinn 0,50%,
innan við þriðjungur af skatti
Reykjavíkur. Sömu leiðir virðast
hafa verið farnar í öðrum nágranna-
sveitarfélögum höfuðborgarsvæð-
isins því skatturinn er 0,45% í Mos-
fellsbæ, 0,625% í Kópavogi og 0,63%
í Hafnarfirði. Sú staða er nú uppi að
hesthús eru í mismunandi gjald-
flokkum, á milli sveitarfélaga og
innan þeirra. Þannig eru hesthús í
sumum þéttbýlissveitarfélögum með
margfalt hærri skatt en hesthús í
dreifbýli, innan sama sveitarfélags.
Stangast á við stjórnarskrá
Arnór Halldórsson, lögmaður
Landssambands hestamannafélaga,
telur að lögin stangist á við jafnrétt-
isreglu stjórnarskrár að því leyti. Á
þessu álitaefni var ekki tekið í úr-
skurði yfirfasteignamatsnefndar. Þá
er Arnór einnig ósammála túlkun
nefndarinnar um að hesthús geti
ekki fallið undir skilgreiningu á
lægsta þrepi fasteignaskattsins.
Hann telur að skera verði úr um
þetta fyrir dómstólum.
„Við verðum að grípa til ein-
hverra ráða,“ segir Haraldur
Þórarinsson. „Þetta hefur ekki
einungis áhrif á hestamennsku í
þéttbýli heldur líka í dreif-
býli. Menn virðast ekki
gera sér grein fyrir því
að samdráttur í hesta-
mennskunni mun
hafa áhrif á margt
annað.“
Skattlagðir út úr þéttbýlinu
 Fasteignaskattur á hesthús í Reykjavík er áttfaldaður á milli ára  Tvisvar eða þrisvar sinnum
hærri en í nágrannasveitarfélögum  Borgin telur skylt að hafa hesthús í hæsta gjaldflokki
Morgunblaðið/Kristinn
Útreiðar Hesthúsin eru mikið notuð um þessar mundir en þau standa hins vegar tóm á sumrin og haustin.
„Ég hef aldrei heyrt um aðra eins
hækkun skatta, þetta er 750%
hækkun,“ segir Ester Harð-
ardóttir sem á hesthús í Víðidal
og líkir hækkuninni við eignaupp-
töku. Hún hringdi í borgina til að
athuga hvort fasteignaskattinum
væri ekki rétt skipt á milli eig-
enda hesthússins og fékk þá
upplýsingar um þessar miklu
hækkanir. Hún greiddi í fyrra 26
þúsund krónur í fasteignaskatt
fyrir sinn hluta hússins en er gert
að greiða 194 þúsund í ár. Þar
fyrir utan eru 90 þúsund krónur í
vatns- og holræsagjald sem einn-
ig hefur hækkað á milli ára. Mörg
dæmi eru um einstaklinga sem
eru með stærri hús og greiða
margfalda þessa fjárhæð.
Fyrstu viðbrögð Esterar voru
að óska eftir greiðsludreifingu á
skattinum en það var ekki hægt
þar sem umsóknarfrestur um
það rann út 18. janúar þótt álagn-
ingarseðlarnir hafi enn ekki verið
sendir út. „Rekstur á svona húsi
er orðinn svo dýr að hann er
kominn út úr korti. Venjulegt fólk
stendur ekki undir þessu,“ segir
Ester og vekur athygli á því að
hesthúsin eru aðeins notuð hálft
árið en iðnaðarhúsnæði í sama
gjaldflokki sé yfirleitt í rekstri all-
an ársins hring. Hún bendir á að
ekki megi nota hesthúsin í ann-
að.
Þá segir hún að engin þjónusta
fáist fyrir þennan skatt. Snjór
hafi verið ruddur einu sinni í vet-
ur. „Ég tel að þetta hafi slæm
áhrif, eins og staðan er í þjóð-
félaginu í dag. Það getur verið að
fólk gefist upp á hesta-
mennsku. Það eru
margir, ekki síst ung-
menni, sem leigja sér
pláss. Það getur eng-
inn leigt ef kostnaður-
inn hækkar svona mik-
ið.“
Fólk stendur
ekki undir
kostnaðinum
EIGANDI HESTHÚSS Í VÍÐDAL
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Páll Bergþórsson, fyrrverandi veð-
urstofustjóri, hefur árlega sent frá
sér hafísspá frá 1969 en þá var mikill
hafís við landið og hefur aldrei orðið
eins mikill síðan. En Páll segir að
horfur séu á litlum hafís á þessu ári
við Ísland. Best hafi reynst að spá
um ísinn eftir meðalhitanum á Jan
Mayen frá ágúst fram í janúar. Hann
segi til um sjávarhitann þar nyrðra
að haustinu. Áhrif hans geymist vel í
sjónum og straumar berist þaðan
hingað til lands á svo sem hálfu ári.
Að þessu sinni hafi haustið við Jan
Mayen verið með þeim allra hlýjustu
og þess vegna séu horfur á mjög
litlum ís, ef til vill í eina viku, helst
við norðanverða Vestfirði.
„Þessi vetrar- og vorís er að lang-
mestu leyti lagnaðarís, það eina sem
kemur úr Grænlandsjökli brotnar
framan af jöklunum á sumrin og þá
verður til borgarís,“ segir Páll. „Það
er mikið samhengi milli hitans þarna
norður frá og hafíssins, það hefur
sýnt sig. Ég hef athugað þróunina
frá því um 1921, þá byrjuðu veðurat-
huganir á Jan Mayen. Norskur pró-
fessor stóð fyrir því, honum fannst
þetta svo merkilegur staður og
heppilegur fyrir Norðmenn til þess
að fá aðvaranir um veður úr vestri.“
Hann segir að mikil sunnanátt hafi
verið við austanvert Ísland í janúar
og hún hafi borið tiltölulega mildan
sjó norður á hafísslóðirnar. Það hafi
áreiðanlega mikið að segja. Þegar
sjávarhiti sé kominn í ákveðið horf
geti einkenni hans haldist lengi, jafn-
vel árum saman. Massinn sé svo mik-
ill og þess vegna mikil tregða. Annað
gildi um loftið sem hafi nær engan
massa til að geyma í sér varma.
Ísinn truflaði sjósókn
Páll segir ísinn á hafísárunum á
sjöunda áratugnum hafa truflað
mjög sjósókn en einnig hafi mikinn
kulda lagt frá ísnum yfir landið.
„Það er viss keðjuverkun í ísnum.
Ef ísbreiðan vex verður til hvítt
svæði, miklu stærra en áður sem
endurkastar sólskini sem kælir loftið
og þannig heldur þetta áfram, ár frá
ári. Þetta tel ég að valdi þessum 60
ára sveiflum.“ Það kólnar í um 30 ár
og hlýnar svo aftur í 30 ár. Páll segist
halda að þessar hitafarssveiflur stafi
af því að þegar búið sé að kæla svona
mikið fari það að verka sunnar á
hnettinum en þar sé sólin svo sterk
að hún nái að lokum aftur yfirhönd-
inni. Hún snúi taflinu við og aftur
fari að hlýna, sá ylur berist síðan
norður um fimm árum seinna.
Horfur á litlum hafís við landið
 Páll Bergþórsson segir háan meðalhita á Jan Mayen sl. haust góða vísbendingu
um að sjávarhiti á svæðinu hafi einnig verið hár og áhrif hans geymist vel í hafinu
Morgunblaðið/RAX
Forn fjandi Ís veldur oft vanda fyrir vestan, hér er ís við Gjögur árið 2005.
Hinn 1. desember 2011 varð
breyting á því hvernig hafístil-
kynningar eru birtar. Tilkynn-
ingarnar berast nú gegnum
sjálfvirkt tilkynningakerfi og
starfsmenn á sólarhringsvakt
Veðurstofunnar birta þær jafn-
óðum á vefnum.
Veðurfræðingur á vakt útbýr
kort af aðstæðum eftir þörf-
um, byggt á gervitunglamynd-
um, og gerir spá um hvert haf-
ísinn muni reka.
Hafístilkynningar berast frá
skipum í gegnum Vaktstöð
siglinga, frá Landhelgisgæsl-
unni, úr flugvélum og frá at-
hugunarmönnum og öðrum.
Sjálfvirkt
kerfi í notkun
HAFÍSTILKYNNINGAR
Hækkanir
» 250 hesthúsaeignir eru
skráðar í Reykjavík.
» Fasteignaskattur á með-
aleign verður í ár 134.185 kr. en
var í fyrra 16.265 kr.
» Með breyttri gjaldflokkun
aukast tekjur borgarinnar úr 4
milljónum í tæpar 34 milljónir,
eða um 30 milljónir kr.