Morgunblaðið - 02.02.2012, Blaðsíða 34

34 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR 2012
Stundum skrifaði ég
á daginn og svo tók
Arvis við og skrifaði á nótt-
unni. 36
»
Þórarinn Stefánsson leikur píanó-
verk eftir Snorra Sigfús Birgisson
og Kolbein Bjarnason á hádegistón-
leikum sem Tónlistarfélag Akureyr-
ar stendur fyrir í Ketilhúsinu á
morgun kl. 12.00. „Þetta eru ólík
verk í stíl, en kallast vel á. Verk
Snorra eru lítil, einföld og stutt þar
sem laglínurnar njóta sín mjög vel.
Kolbeinn er að vinna með íslensku
þjóðlögin, en oft eru laglínurnar
skemmtilega faldar í alls konar ef-
fektum. Hann notar píanóið á mjög
fjölbreytilegan hátt og nýtir mögu-
leika hljóðfærisins til hins ýtrasta,“
segir Þórarinn. Á safnanótt föstu-
daginn 10. febrúar mun Þórarinn
leika verk Kolbeins sem fjalla um
árstíðirnar í Þjóðminjasafninu kl.
22.00, en að flutningi loknum mun
höfundurinn fjalla um verkin.
silja@mbl.is
Píanóleikari Þórarinn Stefánsson
Ólík verk í
stíl en kall-
ast vel á
 Leikur verk eftir
Snorra og Kolbein
Guðmundur Thoroddsen
myndlistarmaður er þessa
dagana með sína fyrstu einka-
sýningu í New York, í Asya
Geisberh Gallery í Chelsea-
hverfinu. Hefur sýningin hlotið
góða dóma, ekki síst í Time
Out-tímaritinu þar sem hún
fær fjórar stjörnur af fimm
mögulegum.
Guðmundur lauk framhalds-
námi við School of Visual Arts í
New York í fyrra.
Sýninguna kallar hann Father’s Fathers og hún
samanstendur af úthöggnum tréhausum, blek-
teikningu og skúlptúrum úr hrossaskít.
Myndlist
Sýningu Guð-
mundar hrósað
Verk á sýningu
Guðmundar.
Annað kvöld, föstudag klukkan
21.30, mun hljómsveitin
Skuggamyndir frá Býsans
leika tónlist frá Balkanlönd-
unum á Café Haítí, Geirsgötu
7b. Hljómsveitin hefur haldið
þar mánaðarlega tónleika síð-
an í ágúst 2011 við góðar und-
irtektir.
Fyrsta plata hljómsveit-
arinnar er í vinnslu um þessar
mundir og eru þeir félagar ný-
komnir frá Istanbul þar sem efnið var hljóð-
blandað af virtum hljóðmeistara.
Hljómsveitina skipa Haukur Gröndal, Ásgeir
Ásgeirsson, Þorgrímur Jónsson og Erik Qvick.
Tónlist
Balkantónlist á
Café Haítí
Haukur
Gröndal
Dr. Margaret Cormack hefur
fært Stofnun Árna Magn-
ússonar í íslenskum fræðum
dýrmæta gjöf, bókina Super li-
brum Sapientia, sem inniheld-
ur útleggingar á Speki Sal-
ómons eftir Robert Holkot (d.
1349). Bókin var prentuð árið
1489 í Basel af prentaranum
Johanni Amerbach og Johanni
Petri de Langendorff. Um mik-
ið fágæti er að ræða.
Margaret Cormack hefur um árabil dvalið við
fræðistörf á Árnastofnun um lengri eða skemmri
tíma og hefur tengst stofnuninni og landinu sterk-
um böndum.
Bókmenntir
Gefin bók frá
fimmtándu öld
Margret
Cormack
Árni Matthíasson
arnim@mbl.is
Finnski hljómsveitarstjórinn Osmo
Vänskä er Íslendingum að góðu
kunnur, enda var hann aðalstjórn-
andi Sinfóníunnar á árunum 1993 til
1996. Hann hefur og oft stýrt sveit-
inni upp frá því, síðast í mars síðast-
liðnum. Þeir tónleikar voru í Há-
skólabíói, en í kvöld stýrir hann
Sinfóníuhljómsveitinni í Eldborg-
arsal Hörpu í sjöttu sinfóníu Mahl-
ers og í söngvasyrpunni Sieben
frühe Lieder eftir Alban Berg.
Tónleikar Sinfóníunnar með
Osmo Vänskä í mars síðastliðnum
áttu upphaflega að vera í Hörpu, en
vegna framkvæmdatafa var húsið
ekki tilbúið og þeir því haldnir í Há-
skólabíói. Osmo rifjar þetta upp í
spjalli og lýsir mikilli ánægju yfir að
fá nú að stýra hljómsveitinni í
Hörpu. „Þetta hefur verið mjög góð
vika,“ segir hann og vísar þá í æfing-
arnar fyrir tónleikana, „og Harpa
hefur verið mér ofarlega í huga allan
tímann, húsið er svo fallegt og þar
sem ég sit núna að ræða við þig sé
ég fiskibát sigla úr höfninni í kyrrð-
inni og sjófuglager. Salurinn er líka
mjög góður og gefur alla mörguleika
fyrir hljómsveitina til að verða stór-
hljómsveit. Góður salur er eins og
hljóðfæri og Eldborgarsalurinn
hljómar eins og frábært hljóðfæri.“
Finnska söngkonan Helena Junt-
unen með hljómsveitinni á tónleik-
unum. Osmo Vänskä valdi að flytja
Mahler-sinfóníuna, sem er samin
fyrir stóra hljómsveit, áhrifamikið
og örlagaþrungið verk, en hann seg-
ir að Juntunen hafi stungið upp á
sönglögunum eftir Alban Berg.
„Ég verð að viðurkenna að ég
þekkti ekki til sönglaganna, en þeg-
ar ég fór að skoða þau hreifst ég af
þeim, enda eru þau frábærlega sam-
in, tilfinningarík og falleg tónlist.“
Þau Osmo Vänskä og Helena Junt-
unen hafa unnið saman áður og má
geta þess að hann valdi hana til að
syngja Luonnotar eftir Sibelius á
tónleikum með Lundúnafílharm-
óníunni og vakti mikla hrifningu í
ensku pressunni.
Eldborgarsalurinn hljómar
eins og frábært hljóðfæri
 Osmo Vänskä
stýrir Sinfóníunni
í kvöld
Morgunblaðið/Sigurgeir S.
Finnar Hljómsveitarstjórinn Osmo Vänskä og söngkonan Helena Juntunen á æfingu með Sinfóníuhljómsveitinni.
Allt frá því Myrkir músíkdagar voru
haldnir í fyrsta sinn árið 1980 hefur
hátíðin verið einn mikivægasti vett-
vangur framsækinnar nútíma-
tónlistar á Íslandi. Opnunartón-
leikar Sinfóníuhljómsveitar Íslands
sl. fimmtudagskvöld voru veglegir
að þessu sinni þar sem flutt voru
fimm verk yngri og eldri tónskálda.
Reyndar var form tónleikanna um
margt óvenjulegt. Hléið var að loknu
fyrsta verki vegna þess að gjör-
breyta þurfti uppröðun á sviði. Einn-
ig fengu tónleikagestir að hlýða tví-
vegis á fyrsta verkið og gafst kostur
á að færa sig um set í salnum til þess
að breyta upplifuninni, sem kom
mjög skemmtilega út.
Giacinto Scelsi hlaut að sögn
fremur óformlega menntun í tón-
smíðum og á tónleikunum var flutt
eitt af hans einfaldari verkum, þar
sem hann skiptir hljómsveitinni í tvo
hópa með nokkrum lykilhljóðfærum
í miðjunni. Þessi skipting var að vísu
ekki mjög áberandi í flutningi verks-
ins en gaman var að heyra það tví-
vegis frá mismunandi „sjónarhorni“.
Verk Xenakis var mjög formfast að
gerð enda maðurinn raungreina-
maður að upplagi. Tónsmíðin var
nokkuð áheyrileg en ekki mjög líf-
leg, verður að segjast. Síðasta verk
tónleikanna var líkt og safn forleikja
eftir Abrahamsen, Ten sinfonias.
Verkið var fremur lágstemmt en
mjög fjölbreytt í formgerð, óm-
stríðir kaflar, „unison“ þættir og
verkinu lauk síðan á gamaldags,
klassískum bravúr.
Íslensku verkin fannst mér þó
skemmtilegri þetta kvöldið ein-
hverra hluta vegna. Mani Atla Ing-
ólfssonar hljómaði í fyrsta sinn á Ís-
landi, einföld tónsmíð þar sem
nokkrir tónar voru endurteknir,
hver í sínum rytma og slagverkið
hafði á sér sérkennilegan, aust-
urlenskan blæ. Síðast en ekki síst
skal síðan nefna frumflutning á fal-
legu verki Huga Guðmundssonar,
Orkestur. Þar leikur tónskáldið sér
að andstæðum í tveimur köflum, hin-
um fínlega Gegnsætt og hinum
kraftmeiri Gegnheilt. Hljómsveitin
stóð sig með mikilli prýði í öllum
verkum kvöldsins undir styrkri og
nákvæmri stjórn Volkovs. Það sem
einna helst mætti setja út á kvöldið
var einsleitt verkefnaval. Að mínu
mati voru verkin öll of lík, lág-
stemmd, fremur hægferðug og leikið
með fínleg litbrigði og styrk-
leikabreytingar. Ég hefði gefið mik-
ið fyrir eitthvað hryssingslegra, ljót-
ara og kraftmeira.
Myrkir músíkdagar
Morgunblaðið/Eggert
Frumflutningur Sinfóníuhljómsveit Íslands stóð sig með mikilli prýði í öllum verkum opnunartónleika Myrkra mús-
íkdaga undir styrkri og nákvæmri stjórn Ivans Volkovs. Form tónleikanna var um margt óvenjulegt.
Sinfóníuhljómsveit Íslands
bbbnn
Giacinto Scelsi: Hymnos (1963). Atli
Ingólfsson: Mani (2011). Hugi Guð-
mundsson: Orkestur (2011, frumflutn-
ingur). Iannis Xenakis: Metastasis
(1954). Hans Abrahamsen: Ten Sinfoni-
as fyrir hljómsveit (2010). Sinfón-
íuhljómsveit Íslands. Stjórnandi: Ilan
Volkov. Fimmtudaginn 26. janúar
kl.19:30.
SNORRI VALSSON
TÓNLIST
Vegna veikinda hefur tónleikum
Ólafar Arnalds og Skúla Sverris-
sonar sem vera áttu á Rósenberg í
kvöld verið frestað um óákveðinn
tíma.
Frestað