Morgunblaðið - 03.02.2012, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. FEBRÚAR 2012
Kjartan Kjartansson
kjartan@mbl.is
Viðtal Kastljóss við Eirík Inga Jó-
hannsson, sjómanninn sem bjargað
var þegar togarinn Hallgrímur SI
sökk undan strönd Noregs í síðustu
viku, hefur vakið mikla athygli.
Bráðabrigðaáhorfstölur RÚV sýna
að meðaláhorf á viðtalið var um 33%
en viðtalið var það lengsta í sögu
þáttarins. Þá hrundi vefþjónn vegna
mikils álags þegar 30 þúsund manns
reyndu að horfa á viðtalið á netinu.
Sláandi reynsla
„Það rann nokkrum sinnum kalt
vatn á milli skinns og hörunds þegar
maður hlustaði á þessa lýsingu,“ seg-
ir Sævar Gunnarsson, formaður Sjó-
mannasambands Íslands, en sjálfur
var hann sjómaður í 30 ár. Hann lof-
ar Slysavarnaskóla sjómanna og
segir meiri líkur til að menn bjargist
á sjó hafi þeir fengið kennslu þar.
Það hafi líklega verið Eiríki Inga af-
skaplega hjálplegt. „Þetta er nátt-
úrulega bara sláandi reynsla. Sem
betur fer þurfa fáir að ganga í gegn-
um þetta. Mér sýnist að pilturinn
hafi brugðist rétt við á allan máta og
tekið afskaplega vel á málum við
ólýsanlegar aðstæður,“ segir Sævar.
Eiríkur Ingi lýsti því í viðtalinu að
aðeins hann og skipstjórinn, Magnús
Þórarinn Daníelsson, hefðu komist í
björgunarbúning áður en þeir lentu í
sjónum. „Það er engin regla til um
hvenær menn eigi að fara í björg-
unarbúninga, það eru aðstæður sem
segja til um það. Í okkar kennslu er
mönnum kennt að bregðast við eins
fljótt og nokkur kostur er,“ segir
Hilmar Snorrason, skólastjóri Slysa-
varnaskóla sjómanna, spurður hvort
einhver viðmið séu um það hvenær
menn eigi að koma sér í björgunar-
búning.
Hlutirnir hafi gerst afar hratt og
það sé almennt raunin í sjóslysum.
Því æfi sjómenn sig í að klæða sig í
björgunarbúninga til þess að það
taki sem stystan tíma. Þá sé reynt í
lengstu lög að halda skipinu á floti
því það sé alltaf öruggasta björgun-
artækið.
Hilmar segir að hægt sé að draga
mikinn lærdóm af slysinu um hvern-
ig menn bera sig að í björgunarbún-
ingi og þann mikla vilja til að lifa af
og hið jákvæða hugarfar sem Eirík-
ur Ingi lýsti í viðtalinu. „Við munum
sannarlega nota þann lærdóm til
þess að fræða aðra sjómenn. Við er-
um alltaf að læra eitthvað nýtt þegar
slys verða og þá gerum við breyt-
ingar í kennslu okkar í ljósi nýrrar
þekkingar.“
Rann kalt vatn milli
skinns og hörunds
 Vefþjónn hrundi þegar þúsundir reyndu að horfa á viðtalið
Morgunblaðið/Heiddi
Flotgallar Björgunarbúningur sem þessir urðu Eiríki Inga til lífs er hann velktist um í köldum sjónum í rúma þrjá
tíma eftir að skipið sökk. Sjómönnum er kennt í Slysavarnaskóla sjómanna hvernig á að nota gallana.
Kastljós Í rúmlega 80 mínútna löngu viðtali lýsti Eiríkur Ingi Jóhannsson
atburðum þegar Hallgrímur SI sökk og þrír skipverjar létust.
Ómar Friðriksson
Hólmfríður Gísladóttir
Stjórn VR hefur þegar brugðist við
og skipað þriggja manna ráðgjafa-
nefnd sem ætlað er að leggja mat á
niðurstöður skýrslu Landssamtaka
lífeyrissjóða um fjárfestingar sjóð-
anna í aðdraganda hrunsins, en
skýrslan verður kynnt í dag.
Í frétt frá VR í gær kemur fram að
ráðgjafanefnd VR er einkum ætlað
að fjalla um þær niðurstöður sem
varða starfsemi Lífeyrissjóðs verzl-
unarmanna.
Skýrslan um lífeyrissjóðina sem
kynnt verður í dag er mjög viðamikil
en þar eru birtar niðurstöður rann-
sóknar á starfsemi lífeyrissjóðanna í
aðdraganda bankahrunsins. Hún
nær til starfsemi og fjárfestinga
allra 32 aðildarsjóða Landssamtaka
lífeyrissjóða á árunum 2006-2009.
Það var að beiðni Landssamtaka
lífeyrissjóða sem ríkissáttasemjari
skipaði þriggja manna úttektar-
nefnd til að gera úttekt á fjárfesting-
arstefnu, ákvarðanatöku og lagalegu
umhverfi lífeyrissjóðanna í aðdrag-
anda hrunsins.
Í frétt frá VR kemur fram að allir
íslensku lífeyrissjóðirnir eru til um-
fjöllunar á vettvangi úttektarnefnd-
arinnar, þar á meðal Lífeyrissjóður
verzlunarmanna en VR skipar fjóra
af átta stjórnarmönnum sjóðsins.
„VR telur mikilvægt að leggja
óháð mat á niðurstöðu skýrslunnar
og ákvarða hvort grípa þurfi til að-
gerða vegna hennar. Stjórn VR hef-
ur því afráðið að kalla til nefnd sér-
fræðinga til að fara yfir efni
skýrslunnar, einkum er varðar starf-
semi Lífeyrissjóðs verzlunarmanna,
og vera stjórn félagsins til ráðgjaf-
ar,“ segir þar.
Allt gert til að viðhalda trausti
Stjórn VR samþykkti í desember
sl. yfirlýsingu vegna úttektarinnar á
lífeyrissjóðunum og væntanlegrar
skýrslu. Þar segir m.a.: „Komið hef-
ur fram í yfirlýsingum formanns
nefndarinnar, Hrafns Bragasonar,
að allir íslensku lífeyrissjóðirnir séu
til umfjöllunar á vettvangi nefndar-
innar og að sérstakri niðurstöðu
verði skilað um hvern og einn þeirra.
VR, sem skipar helming stjórnar-
manna Lífeyrissjóðs verzlunar-
manna, lítur á það sem hlutverk sitt
að leggja mat á niðurstöðu nefndar-
innar og hvort grípa þurfi til sér-
stakra aðgerða vegna þess. Af þeim
sökum mun stjórn VR kalla þrjá sér-
fræðinga til ráðgjafar við félagið um
efni skýrslunnar og hvaða ályktanir
beri að draga af henni. Mun stjórn
félagsins taka afstöðu til þeirrar ráð-
gjafar innan fjögurra vikna frá út-
gáfu skýrslunnar.“
Vilhjálmur Bjarnason, lektor við
viðskiptafræðideild Háskóla Íslands,
er formaður ráðgjafanefndarinnar
sem VR hefur skipað. Auk hans sitja
í nefndinni Kristján Torfason, fyrr-
um dómstjóri Héraðsdóms Suður-
lands, og dr. Róbert H. Haraldsson,
prófessor í heimspeki við Háskóla
Íslands.
Stefán Einar Stefánsson, formað-
ur VR, segir nefndinni m.a. ætlað að
draga lærdóm af skýrslunni, t.d.
varðandi lagalegt umhverfi lífeyris-
sjóðanna, enda vilji VR hafa mótandi
áhrif á framtíð kerfisins. Skýrslan
muni leiða ýmislegt í ljós.
„Við eigum eftir að fá betri sýn á
það tap sem sjóðirnir hafa almennt
orðið fyrir í hruninu,“ segir Stefán.
„Og menn verða að axla ábyrgð, það
er krafa okkar. Ef það eru þarna
hlutir sem eru óþægilegir, eða benda
til þess að það hefði átt að gera hlut-
ina með öðrum hætti en gert var, þá
munum við tala mjög skýrt um það,“
segir hann. Allt verði gert til að við-
halda trausti félagsmanna.
VR lætur meta
úttekt á líf-
eyrissjóðunum
 Gera kröfu um að menn axli ábyrgð
Morgunblaðið/Ómar
Tap Lífeyrissjóðirnir þurftu flestir
að færa niður réttindi eftir hrun.
Guðni Einarsson
Una Sighvatsdóttir
Fjórir fulltrúar embættis sérstaks
saksóknara sóttu í gær gögn í höfuð-
stöðvar endurskoðunarfyrirtækisins
KPMG við Borgartún í Reykjavík.
Þrír starfsmenn fyrirtækisins voru
boðaðir til skýrslutöku en enginn
var handtekinn í aðgerðunum.
„Við höfum verið í aðgerð í dag
sem tengist Sjóvá Milestone-
rannsókninni, sem er búin að vera í
gangi í nokkurn tíma,“ sagði Ólafur
Þór Hauksson, sérstakur saksókn-
ari, í gær. Lagt var hald á ýmis gögn
sem tengjast rannsókn á Milestone
og Sjóvá en samskipti félaganna
hafa verið til rannsóknar síðan 2009.
Sigurður Jónsson, framkvæmda-
stjóri KPMG, sagði að embætti sér-
staks saksóknara hefði áður fengið
gögn í tengslum við rannsóknina á
Milestone. Nú hafi þeir óskað eftir
viðbótargögnum.
„Þeir vita að við afhendum ekki
gögn nema fyrir liggi úrskurður þar
um. Þeir óskuðu eftir gögnum og
fengu þau,“ sagði Sigurður. Fulltrú-
ar embættis sérstaks saksóknara
voru í um klukkustund hjá KPMG
og afritun tölvugagna stóð eitthvað
lengur. Þeir tóku einungis með sér
tölvugögn en engin prentuð, að sögn
Sigurðar. Hann sagði að töku
skýrslna af þremur starfsmönnum
KPMG hefði lokið í gær.
„Við leggjum ríka áherslu á að
vinna með þessum sem og öðrum
rannsóknaraðilum. Það eru skýr fyr-
irmæli til allra að bregðast þannig
við. Þetta gekk vel og vandræða-
laust fyrir sig,“ sagði Sigurður.
Sóttu meiri gögn um
Milestone til KPMG
Morgunblaðið/Sverrir
Húsleit Fulltrúar sérstaks saksókn-
ara sóttu gögn til KPMG.
 Húsleit sérstaks
saksóknara í gær