Morgunblaðið - 09.05.2012, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. MAÍ 2012
Stofnfundur
Amerísk-íslenska
viðskiptaráðsins
Stofnfundur Amerísk-íslenska viðskiptaráðsins verður haldinn
fimmtudaginn 10. maí, kl. 8.00-9.00 á Hilton Reykjavík
Nordica hótelinu.
Markmið með stofnun ráðsins er að styrkja samskipti Íslands
og Bandaríkjanna á sviði viðskipta, verslunar, menningar- og
menntamála.
Ávörp að lokinni stofnun viðskiptaráðsins:
Össur Skarphéðinsson, utanríkisráðherra
Luis E. Arreaga, sendiherra Bandaríkjanna
Michael B. Hancock, borgarstjóri Denver í Colorado
Skráning og nánari upplýsingar hjá
kristin@chamber.is
FRÉTTASKÝRING
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Flest sveitarfélög glíma enn við erf-
iðar afleiðingar kreppunnar og ofur
þunga skuldabyrði en ársreikningar
fyrir síðasta ár, sem lagðir hafa verið
fram á umliðnum vikum, bera þó
með sér að fjárhagsleg afkoma
margra sveitarfélaga hefur batnað
umtalsvert á sama tíma og útkoman
er undir áætlunum í öðrum. Skuld-
irnar eru enn miklar en útsvarstekj-
ur hafa aukist verulega.
Ráðist hefur verið í miklar hag-
ræðingaraðgerðir og endurskoðun
rekstrar. Sé litið á uppgjör átta
stærstu sveitarfélaganna, miðað við
íbúafjölda, fyrir síðasta ár, kemur í
ljós að þau voru flest rekin með halla
í fyrra, bæði ef litið er á A-hluta og
B-hluta, en hjá nokkrum þeirra var
afkoman þó betri en áætlanir þeirra
gerðu ráð fyrir. Hjá öðrum var út-
koman verri. Fjármagnskostnaður
vegur þar þungt.
Mikill halli borgarinnar
Afkoma Reykjavíkurborgar var til
muna lakari í fyrra en ráð var fyrir
gert. Tæplega 4,7 milljarða kr. halli
var á samstæðu borgarinnar (A- og
B-hluta), að stórum hluta vegna
gjaldfærslu lífeyrisskuldbindinga
upp á tæpa 4,4 milljarða. Halli á
rekstri A-hlutans var 2,8 milljarðar.
Síðari umræða um ársreikning borg-
arinnar fór fram í borgarstjórn í
gær.
Verulegur halli var einnig hjá
Kópavogsbæ í fyrra. Rekstraraf-
koma samstæðunnar (A- og B-hluta)
var neikvæð um 751 milljón króna. Í
fjárhagsáætlun hafði þvert á móti
verið gert ráð fyrir jákvæðri rekstr-
arniðurstöðu upp á 111 millj. kr.
Rekstrarniðurstaða A-hlutans var
líka neikvæð um 555 millj. kr. hjá
Kópavogsbæ, sem er til muna lakari
niðurstaða en áætlað hafði verið.
Skv. upplýsingum bæjarins skýrist
neikvæð afkoma fyrst og fremst af
gengistapi sem var 523 milljónir,
meiri verðbólgu en áætlað var og
aukinni gjaldfærslu á lífeyrisskuld-
bindingum. Skuldir A- og B-hluta
voru að meðtöldum lífeyrisskuld-
bindingum 44,4 milljarðar um sein-
ustu áramót.
Eins milljarðs halli á samstæð-
unni hjá Hafnarfjarðarbæ
Hafnarfjarðarbær hefur átt við al-
varlegan fjárhagsvanda að etja og
unnið að því að létta á skuldabyrð-
inni í samningum við erlenda lánar-
drottna. Skv. ársreikningi sem til
umfjöllunar var í gær í bæjarstjórn,
batnar þó afkoma bæjarsjóðs fyrir
fjármagnsliði, bæði A-hluta og sam-
stæðureiknings A- og B-hluta, á milli
ára. Rekstrarniðurstaða ársins í A-
hluta að meðtöldum fjármagnsliðum
var þó neikvæð um alls 824 millj. kr.
og í A- og B-hluta samanlagt var hún
neikvæð um rúmlega einn milljarð.
Fjármagnsliðir vega þungt í
rekstri sveitarfélagsins og voru
2.789 millj. kr en þar af eru áfallnar
verðbætur og gengismunur 1.616
millj. kr. Skuldir og skuldbindingar
námu 39 milljörðum og hækkuðu um
tæplega 1,2 milljarða á árinu þrátt
fyrir greiðslu langtímaskulda upp á
1.163 millj. kr.
Afkoman batnaði á Akureyri
Hallarekstur átti sér einnig stað
hjá Akureyrarbæ í fyrra en afkoman
varð þó betri en áætlun gerði ráð
fyrir. Rekstrarniðurstaðan fyrir
fjármagnsliði var jákvæð um 1,1
milljarð en eftir fjármagnsliði og
skatta var halli A- og B-hluta 419
milljónir. Í fjárhagsáætlun var gert
ráð fyrir neikvæðri afkomu upp á
646 milljónir kr. Skuldir Akureyrar-
bæjar að meðtöldum lífeyrisskuld-
bindingum stóðu í 22,5 milljörðum
kr. um seinustu áramót.
Reykjanesbær er meðal þeirra
sveitarfélaga sem hafa átt í miklum
fjárhagslegum erfiðleikum og fengið
aukaframlag úr Jöfnunarsjóði til að
greiða úr þeim. Ársreikningur
Reykjanesbæjar ber hins vegar með
sér að reksturinn hafi gengið vel í
fyrra og var rekstrarafgangur upp á
rúmlega 1,3 milljarða fyrir fjár-
magnsliði á árinu.
Reykjanesbær og Garðabær voru
einu sveitarfélögin í hópi átta
stærstu sem skiluðu jákvæðri
rekstrarniðurstöðu af A-hluta bæj-
arsjóðs í fyrra. Í Reykjanesbæ var
afgangurinn 33,3 milljónir. Hjá bæj-
arsjóði Garðabæjar var hann hins
vegar rúmlega 284 milljónir og einn-
ig varð afgangur af samstæðunni hjá
Garðabæ í fyrra upp á 352 milljónir.
Garðabær er eina sveitarfélagið í
hópi átta stærstu sem skilaði já-
kvæðri niðurstöðu af bæði A- og B-
hluta á seinasta ári. Þetta er mun
betri afkoma en gert var ráð fyrir í
fjárhagsáætlun, þar sem rekstraraf-
gangur var áætlaður 75 millj. Þetta
má fyrst og fremst rekja til hærri
tekna, m.a. vegna fjölgunar íbúa um-
fram spár, skv. upplýsingum bæjar-
ins.
Íbúum fjölgaði einnig í Mos-
fellsbæ á árinu 2011 og tekjur urðu
meiri en fjárhagsáætlun gerði ráð
fyrir. Þegar tekið er tillit til fjár-
magnsliða varð rekstrarniðurstaðan
í Mosfellsbæ (A- og B-hluta) nei-
kvæð um 26 milljónir, sem er rúm-
lega 40 milljónum betri afkoma en
áætlun gerði ráð fyrir.
Hjá sveitarfélaginu Árborg varð
afkoma samstæðunnar jákvæð
annað árið í röð og hagnaður um
65 milljónir fyrir skatta. 181 millj-
ónar halli varð þó á A-hluta bæjar-
sjóðs eftir fjármagnsliði. Skulda-
hlutfallið hjá sveitarfélaginu lækkaði
úr 203% í 173% en skuldir eru enn
háar.
Skv. upplýsingum sveitarfélagsins
hefur skuldasöfnunin verið stöðvuð
og rekstur sveitarfélagsins er sagð-
ur vera orðinn sjálfbær. Fjármagns-
gjöld vega enn þungt hjá Árborg og
voru 717 milljónir kr. hjá samstæðu
sveitarfélagsins.
Flest glíma við halla og skuldir
 Misjöfn afkoma stærstu sveitarfélaga í fyrra  Rekstur og fjárhaldsstjórn gekk þó betur í nokkrum
stórum sveitarfélögum en áætlanir gerðu ráð fyrir  Tekjur hafa aukist en skuldir eru enn mjög háar
Afkoma og skuldir 8 stærstu sveitarfélaganna
Reykjavík
Kópavogur
Hafnarfjörður
Akureyri
Reykjanesbær
Garðabær
Mosfellsbær
Árborg
-2.808.152
-554.591
-823.714
-720.964
33.339
284.848
-10.410
-180.896
-4.674.891
-750.938
-1.016.076
-410.300
-653.680
352.290
-26.543
35.251
45.411.543
28.754.399
25.130.922
14.609.763
23.141.703
4.590.829
6.591.042
6.780.306
305.679.328
40.103.082
33.031.437
21.210.897
37.505.394
5.168.428
7.434.093
8.016.023
Rekstrarniðurstaða á árinu 2011
í þúsundum kr.
Skuldir 31. Desember 2011
(án skuldbindinga) í þúsundum kr.
A-hluti
Samstæða
(A og B hluti)
Skuldir A-hluti
(án skuldbindinga)
Skuldir samstæðu
(A- og B hluti)
Útsvarstekjur allra sveitarfélaga 2008-2011
Raunvirt er með vísitölu neysluverðs. Ársfjórðungslegar tölur. 12 mánaða breyting (%)
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
%
2008 2009 2010 2011
Heimild: Hagvísar Seðlabanka Íslands
Brúttóskuldir allra sveitarfélaga 1980-2011
Skuldir eru án lífeyrisskuldbindinga og hlutabréfaeignar.Viðskiptaskuldir nettaðar út á eignahlið. % af VLF
10
8
6
4
2
0
%
Heimild: Hagvísar Seðlabanka Íslands
1980 1990 2000 2010
Fjárfesting allra sveitarfélaga 2008-2011
Raunvirt er með vísitölu neysluverðs. Ársfjórðungslegar tölur. 12 mánaða breyting (%)
40
30
20
10
0
-10
-20
-30
-40
-50
%
Heimild: Hagvísar Seðlabanka Íslands
2008 2009 2010 2011
Ársreikn-
ingar sveit-
arfélaga eru
í flestum til-
vikum enn til
umræðu í
sveitar-
stjórnum og
hefur Sam-
band ís-
lenskra
sveitarfé-
laga því ekki enn fengið ná-
kvæmt yfirlit yfir afkomu þeirra
í fyrra og hvernig þeim hefur
gengið að standast áætlanir.
Halldór Halldórsson, formaður
sambandsins, tekur undir að sjá
megi jákvæð merki í fjárhags-
uppgjörum og tekjur hafi aukist
verulega. Hann bendir hins veg-
ar á að fjárfesting í sveitar-
félögum er enn mjög lítil. „Þau
eru eðlilega ennþá að takast á
við afleiðingar hrunsins og eru
þau mörg hver að vinna að því
að ná takmarkinu um að vera
ekki með skuldir yfir 150% af
tekjum en þau hafa reyndar tíu
ár til að ná því,“ segir hann.
„Þó nauðsynlegt hafi verið að
skera fjárfestingar harkalega
niður hef ég alla tíð haft áhyggj-
ur af þessu. Framkvæmdir
sveitarfélaganna eru svo mikil-
vægur hluti atvinnulífsins,“
segir hann.
Eftir hrunið áttu margir von á
að fólk myndi í auknum mæli
flytja út á landsbyggðina í leit
að atvinnutækifærum en Hall-
dór segir að sú hafi ekki orðið
raunin. „Ákveðin landsbyggðar-
sveitarfélög hafa farið verr út úr
hruninu en maður reiknaði fyrir-
fram með. Ég átti von á að fólki
myndi fjölga úti á landi.“
Afar litlar
fjárfestingar
HALLDÓR HALLDÓRSSON
Halldór
Halldórsson